 |
| Để đạt mức tăng trưởng 8,3 - 8,5% năm 2025, cần huy động vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội 6 tháng cuối năm phải khoảng 111 tỷ USD, trong đó đầu tư tư nhân khoảng 60 tỷ USD. Ảnh: Lê Tiên |
Cách nào thúc đẩy dòng vốn tư nhân nhập cuộc mạnh hơn cho phát triển kinh tế là bài toán vừa mang tính thời sự, vừa cần lời giải căn cơ trong bối cảnh mới.
Tăng tiếp cận tín dụng cho người dân, DN
Nhấn mạnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8,3-8,5% trong năm 2025 là "không thể không làm" và không phải "mục tiêu bất khả thi", Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ ra 16 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cần thực hiện. Một trong những giải pháp Thủ tướng yêu cầu là đẩy mạnh tuyên truyền, huy động sự vào cuộc của toàn xã hội, tạo sự đồng thuận về nhận thức, tầm nhìn, hành động và tổ chức thực hiện.
Theo tính toán của Bộ Tài chính, để tăng trưởng 8,3-8,5% năm 2025, cần huy động vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội 6 tháng cuối năm khoảng 111 tỷ USD. Trong đó, đầu tư tư nhân khoảng 60 tỷ USD, cao hơn 3 tỷ USD so với kịch bản tăng trưởng 8%. Phần còn lại đến từ đầu tư công, thu FDI và các khoản đầu tư khác.
Về lý thuyết, vốn đầu tư của DN đến từ nhiều nguồn khác nhau, tùy vào quy mô, loại hình và giai đoạn phát triển của từng DN. Bên cạnh vốn chủ sở hữu, có vốn vay, vốn từ các quỹ đầu tư hay từ chiếm dụng của đối tác, khách hàng. Tuy nhiên, tại Việt Nam, trong bối cảnh thị trường chứng khoán (TTCK) còn non trẻ, kênh tín dụng ngân hàng và vốn vay khác vẫn nắm vai trò chủ đạo tài trợ vốn cho khối DN tư nhân.
Tại Công điện số 104/CĐ-TTg ngày 6/7/2025, Thủ tướng chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí, giảm mặt bằng lãi suất cho vay, hỗ trợ cho sản xuất, kinh doanh của DN và người dân. Thủ tướng cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước hoàn thành việc đánh giá tác động, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, khẩn trương xem xét việc gỡ bỏ công cụ hành chính trong điều hành tăng trưởng tín dụng; chuyển việc điều hành tăng trưởng tín dụng theo cơ chế thị trường và đánh giá rủi ro của từng tổ chức tín dụng…, hoàn thành trong tháng 7 năm 2025.
Công điện số 104 cũng yêu cầu đẩy mạnh chương trình tín dụng đối với người dưới 35 tuổi mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội, chương trình tín dụng 500.000 tỷ đồng cho DN đầu tư hạ tầng và khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; chương trình tín dụng hỗ trợ liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao...
Ngay sau Công điện 104, nhiều chuyên gia, tổ chức uy tín đã đưa ra những nhận định tích cực. Chẳng hạn, nếu bỏ hạn mức tăng trưởng tín dụng (dự kiến năm 2026) sẽ giúp các ngân hàng có nền tảng tốt về tỷ lệ an toàn vốn (CAR), chi phí vốn và tỷ lệ cho vay trên tiền gửi (LDR) thấp nâng cao được sức cạnh tranh. Các chủ thể có lịch sử tín dụng tốt sẽ không bị hạn chế cho vay và những ngân hàng yếu kém buộc phải nâng cao năng lực nội tại; tình trạng đẩy tín dụng vào cuối quý hoặc cuối năm sẽ không còn… Bên cạnh đó, với việc luật hóa Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu, những ngân hàng có tỷ trọng cho vay bất động sản lớn như Techcombank, VPBank, HDBank và SHB có thể hưởng lợi, do quy định mới liên quan đến xử lý tài sản bảo đảm sẽ hỗ trợ thu hồi tài sản nhanh hơn và hiệu quả hơn.
Ở góc nhìn khác, ông Trần Ngọc Báu, Chủ tịch Công ty dữ liệu Wigroup nêu con số: 1 năm trước đây, trong cấu trúc nguồn vốn vay nợ của các DN bất động sản trên sàn chứng khoán có 60% đến từ huy động trái phiếu, nhưng hiện nay tỷ trọng này chỉ còn 35% - 40%. Về giá trị tuyệt đối, tổng giá trị trái phiếu bất động sản lưu hành đã giảm từ 600.000 tỷ đồng xuống chỉ còn hơn 100.000 tỷ đồng. Ông Báu cho rằng, tăng trưởng tín dụng thời gian qua đáp ứng nhu cầu lớn trong đó là đảo nợ trái phiếu, cấu trúc lại vốn vay từ trái phiếu sang vay nợ ngân hàng. Xu hướng này còn tiếp tục nếu nhìn biểu đồ đáo hạn trái phiếu bất động sản trong 2 năm tới, mỗi quý đáo hạn 40.000 - 50.000 tỷ đồng. “Một cách tự nhiên, tín dụng sẽ tiếp tục chảy vào DN bất động sản vì đây là nhu cầu hiện hữu nhất”, ông Báu nói.
Để kích thích tín dụng chảy mạnh vào khu vực sản xuất, nhiều ý kiến cho rằng, cần nhất là phải thúc đẩy sức cầu nội địa, bởi nếu sức cầu suy yếu, trầm lắng trong khi kênh xuất khẩu đứng trước thách thức thuế đối ứng, các DN không có lý do để mở rộng đầu tư.
Phát triển TTCK, mở rộng kênh huy động vốn cho DN
Nếu giảm lãi suất, bỏ trần tín dụng, tăng tiếp cận vốn ngân hàng với người dân, DN là những giải pháp trực diện, kịp thời thúc đẩy vốn cho khu vực kinh tế tư nhân, thì giải pháp căn cơ, dài hạn cần thực hiện là phát triển thị trường vốn hiệu quả, khơi thông kênh huy động vốn chủ động cho các DN. Giải pháp này càng cần thực hiện mạnh mẽ trong bối cảnh tín dụng ngân hàng đã chạm mức cảnh báo, khi đạt tới 134% GDP năm 2024.
Chia sẻ tại Hội thảo về nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức sáng 17/7/2025, bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) cho biết, TTCK Việt Nam đã có sự phát triển mạnh về quy mô, thanh khoản và chất lượng hàng hóa. Gần đây, thanh khoản trên TTCK đang ở mức dẫn đầu thị trường Đông Nam Á và thị trường được chứng kiến sức mua ròng trở lại của các nhà đầu tư nước ngoài. Theo bà Phương, nếu TTCK thu hút được lượng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài, nhất là vốn đầu tư của các nhà đầu tư tổ chức, các quỹ đầu tư lớn thì sẽ tạo tác động tích cực ở nhiều góc độ để phát triển kênh huy động vốn quan trọng cho phát triển kinh tế.
Trong các giải pháp thu hút vốn đầu tư nước ngoài, từ kinh nghiệm quốc tế, Chủ tịch UBCK cho biết, nâng hạng TTCK là giải pháp có tính hiệu quả cao. Chiến lược phát triển TTCK Việt Nam đến năm 2030 và mới đây là Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đều chỉ đạo việc khẩn trương nâng hạng, tái cơ cấu TTCK để nâng cao chất lượng, mở ra kênh huy động vốn ổn định cho kinh tế tư nhân. Theo bà Phương, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Bộ Tài chính, UBCK đã xây dựng những kế hoạch cụ thể, công bố lộ trình dần đáp ứng những tiêu chí xếp hạng mà các tổ chức xếp hạng quốc tế đưa ra.
Theo ông Lê Đức Khánh, Giám đốc Phát triển năng lực đầu tư Công ty Chứng khoán VPS, TTCK đang chuyển động rất tích cực. Nhiều phiên giao dịch ghi nhận thanh khoản trên 30.000 tỷ đồng, cho thấy dòng tiền trong dân rất lớn. Để thu hút dòng chảy của tiền, ông Khánh cho rằng, việc nâng cao kiến thức nhà đầu tư là rất cần thiết, bởi thực tế, nhà đầu tư mới hiểu về cổ phiếu, chưa hiểu về trái phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng khoán phái sinh. Cùng với đó, cần phát triển các quỹ đầu tư, định chế bảo hiểm, tạo nhiều kênh tích tụ vốn, thu hút dòng tiền đầu tư vào TTCK. Khi TTCK duy trì chất lượng thanh khoản cao và tăng trưởng, các DN sẽ được mở rộng cơ hội huy động vốn chủ động thông qua phát hành chứng khoán để gia tăng đầu tư, tạo giá trị mới.
