 |
| Cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao các điểm cải cách tại Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi). Ảnh Internet |
Tại Hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp về Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) ngày 16/9, ông Đặng Ngọc Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế thuộc Bộ Tài chính cho biết, sau 5 năm thực hiện Luật Quản lý thuế năm 2019, công tác quản lý thuế, thu thuế đã đạt được nhiều kết quả tích cực, bảo đảm quản lý chặt chẽ nguồn thu; nhận thức của người dân, doanh nghiệp đối với việc thực hiện nghĩa vụ thuế với ngân sách nhà nước được nâng cao; bộ máy hành chính thuế không ngừng được kiện toàn, đội ngũ cán bộ, công chức quản lý thuế từng bước chuyên nghiệp, chuyên sâu.
Tuy nhiên, bối cảnh phát triển mới đặt ra yêu cầu phải sửa đổi toàn diện Luật này để bảo đảm thực hiện chủ trương về hoàn thiện thể chế.
Ông Minh cho biết, hồ sơ Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đã được trình Bộ Tư pháp thẩm định theo hướng chỉ quy định mang tính nguyên tắc, tạo căn cứ pháp lý để Chính phủ xây dựng nghị định hướng dẫn và Bộ Tài chính xây dựng các thông tư hướng dẫn thực thi. Luật Quản lý thuế hiện hành có 153 điều, trong khi Dự thảo Luật chỉ còn hơn 50 điều, đây là thay đổi căn bản theo tinh thần phân cấp như vậy. Dự thảo Luật dự kiến được thảo luận và thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV vào tháng 10/2025, để thực hiện từ ngày 1/7/2026 với mục tiêu rút ngắn 44% thủ tục hành chính thuế.
Ông Nguyễn Văn Phụng, Ủy viên Ban Chấp hành, Hiệp hội Kế toán kiểm toán Việt Nam đánh giá cao các nội dung tại Dự thảo Luật, đặc biệt trong việc phân cấp, phân quyền trong triển khai, tư tưởng xây dựng Luật ngắn gọn.
Ở khía cạnh tuân thủ pháp luật về thuế, ông Phụng cho rằng, doanh nghiệp chịu áp lực lớn từ công tác thanh tra, kiểm tra, các biện pháp cưỡng chế. Do đó, các quy định cần được xây dựng trên nguyên tắc khuyến khích kinh doanh chân chính, các hình thức xử phạt có tính răn đe, nhưng cũng cần có tính thuyết phục.
Từ góc độ đó, vị chuyên gia về thuế đề xuất cần phân nhóm các thủ tục thanh kiểm tra theo nhóm doanh nghiệp, chẳng hạn doanh nghiệp quy mô nhỏ thì cần thời gian thực hiện các thủ tục ngắn hơn các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp tuân thủ thuế tốt thì có thủ tục thực hiện khác với doanh nghiệp tuân thủ chưa tốt.
Về quy định phạt với việc chậm xuất hóa đơn tại điểm c, Khoản 4, Điều 26: “Các hóa đơn điện tử phải được lập đúng thời điểm phát sinh nghĩa vụ thuế theo quy định, trừ các trường hợp đặc thù do Chính phủ quy định”, ông Phụng cho rằng, cần xem xét thận trọng bởi nhiều doanh nghiệp có nhiều giao dịch phát sinh trong ngày và khó có thể xuất hóa đơn ngay khi phát sinh giao dịch.
Ông Lý Nguyên Khôi, đại diện Tập đoàn Vingroup cho rằng khó khả thi với quy định về hoàn thành nghĩa vụ thuế tại Khoản 7, Điều 17: “Người nộp thuế chuyển nhượng dự án đầu tư có trách nhiệm hoàn thành nghĩa vụ thuế trước khi chuyển nhượng hoặc tổ chức nhận chuyển nhượng chịu trách nhiệm kế thừa toàn bộ nghĩa vụ nộp thuế liên quan đến dự án đầu tư sau khi chuyển nhượng theo quy định của Chính phủ”. Theo đó, quy định về việc phải hoàn thành nghĩa vụ trước khi giao dịch hoàn tất là rất khó thực hiện, đặc biệt, các dự án bất động sản chịu sự điều chỉnh của pháp luật chuyên ngành với các quy định về điều kiện, thủ tục, cơ chế chuyển nhượng, việc tăng thêm các quy định về thuế sẽ tạo thêm áp lực, thủ tục cho doanh nghiệp.
Ông Phan Vũ Hoàng, Phó Tổng giám đốc Tư vấn thuế, Deloitte Việt Nam cho rằng, Dự thảo Luật được soạn thảo công phu, tâm huyết và tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, vẫn còn một số điểm về thủ tục thuế, trong đó có hóa đơn và hoàn thành nghĩa vụ chuyển nhượng dự án cần xem xét quy định theo hướng tạo điều kiện hơn.
Theo đó, với quy định xuất hóa đơn điện tử ngay khi phát sinh giao dịch và bị phạt nếu chậm xuất hóa đơn, ông Hoàng cho rằng, đây là nguyên tắc cơ bản, nhưng trong một số trường hợp cần xem xét để thực hiện hiệu quả, đặc biệt với các doanh nghiệp phát sinh nhiều giao dịch nhỏ lẻ, có thể lên đến hàng trăm nghìn giao dịch/ngày, hàng triệu giao dịch/tháng mà mỗi lần giao dịch lại xuất hóa đơn thì rất khó khăn và tạo gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp và xã hội. Do đó, có thể xem xét xuất hóa đơn gộp theo tháng hoặc theo kỳ như Singapore, Malaysia và các quốc gia tại EU đang áp dụng.
Phản hồi các ý kiến của đại diện doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, Trưởng ban Chính sách, Thuế quốc tế, Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho rằng, Điều 3 tại Dự thảo Luật cũng có nội dung về phân nhóm người nộp thuế để áp dụng các biện pháp quản lý thuế, ưu tiên thủ tục thuế, phân bổ nguồn lực quản lý thuế phù hợp.
Về việc xử phạt vi phạm hành chính, Ban soạn thảo đang xây dựng đồng thời các nghị định để hướng dẫn thực hiện đảm bảo đủ sức răn đe và tạo điều kiện cho người nộp thuế. Về chuyển nhượng dự án, bà Hằng cho biết, Ban soạn thảo sẽ rà soát kỹ lưỡng nội dung này, bảo đảm nguyên tắc các dự án trước khi chuyển nhượng phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính để thực hiện rõ ràng, cụ thể.
Về thời điểm xuất hóa đơn, theo bà Hằng, Dự thảo Luật quy định một số trường hợp đặc thù thì giao Chính phủ quy định. Do đó, nội dung này sẽ được cụ thể hóa tại các nghị định và thông tư hướng dẫn bảo đảm nguyên tắc dễ hiểu và dễ thực thi.
