Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay. Ảnh: Reuters. |
"Tổng thống từng nói chúng tôi sẽ tôn trọng các nghĩa vụ và cam kết trong hiệp ước, đặc biệt là với Mỹ", Reuters dẫn lời Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay trả lời phỏng vấn trên đài phát thanh ngày 13/9. Những tuyên bố của Tổng thống Rodrigo Duterte lúc này "không có ý và không nên được coi là dấu hiệu ông sẽ rút lại những cam kết trước đó".
Ông Duterte hôm qua cho rằng sự hiện diện quân sự của Mỹ có thể làm phức tạp cuộc chiến chống Abu Sayyaf, nhóm phiến quân Hồi giáo thề trung thành với Nhà nước Hồi giáo (IS) và từng hành quyết con tin người nước ngoài.
"Họ phải rời đi", ông Duterte nói trong buổi lễ nhậm chức của các quan chức mới ở Manila. "Tôi không muốn gây rạn nứt với Mỹ nhưng họ phải rời đi. Người Mỹ, chúng sẽ sát hại hoặc tìm cách bắt cóc họ đòi tiền chuộc".
John Kirby, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, cho biết Philippines chưa chính thức liên lạc đề nghị Mỹ rút quân. Washington vẫn duy trì các cam kết trong liên minh. Một quan chức khác nói chỉ có một nhóm nhỏ đặc nhiệm Mỹ đang ở Mindanao giữ vai trò liên lạc.
Washington điều binh sĩ đặc nhiệm đến Mindanao năm 2002 để huấn luyện và cố vấn cho các đơn vị Philippines đối phó Abu Sayyaf. Chương trình dừng năm 2015 nhưng vẫn có nhóm nhỏ binh sĩ Mỹ ở lại Mindanao hỗ trợ hậu cần và kỹ thuật.
Mỹ sau đó chuyển sự tập trung an ninh ở Philippines sang vấn đề Biển Đông, nơi Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền với gần như toàn bộ diện tích, chồng lấn lên vùng biển nhiều nước, trong đó có Philippines. Ngay trước khi ông Duterte làm tổng thống, Manila và Washington đã kích hoạt Thỏa thuận Tăng cường Hợp tác Quốc phòng, cho phép Mỹ tiếp cận 5 căn cứ ở Philippines.