Khủng hoảng ngân hàng toàn cầu: Chuyện gì đã xảy ra?

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Ngày 10/3 đánh dấu sự sụp đổ lớn nhất của một ngân hàng Mỹ kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 khi Silicon Valley Bank (SVB) không thể chống lại việc khách hàng ồ ạt rút tiền. Dù giới chức Mỹ đã nhanh chóng can thiệp và nắm quyền kiểm soát SVB, vụ sụp đổ đã khiến thị trường hoảng loạn và gây thêm "nỗi đau" cho các tổ chức tín dụng nhỏ hơn - vốn đang vật lộn với những tác động của lãi suất tăng cao cũng như những "vết thương" do chính mình gây ra.
Ảnh Internet
Ảnh Internet

Chỉ trong vòng 1 tuần sau đó, những biến cố liên tiếp xảy ra đối với hệ thống ngân hàng toàn cầu khi lần lượt Signature Bank bị đóng cửa và First Republic Bank (FRC) đứng trên bờ vực sụp đổ. Và mối đe dọa lớn đầu tiên kể từ năm 2008 ập đến khi Credit Suisse rơi vào khủng hoảng và bị "đối thủ" UBS thâu tóm.

Thị trường sau đó chỉ được trấn an nhờ những khoản tiền khẩn cấp từ các ngân hàng trung ương cũng như những nhà băng lớn nhất trong ngành.

Điều gì đã xảy ra?

Ngày 10/3, Cơ quan Bảo hiểm tiền gửi Liên bang (FDIC) nắm quyền kiểm soát SVB khi ngân hàng này bị rút tiền ồ ạt và mất khả năng thanh khoản. Đây là vụ sụp đổ ngân hàng lớn nhất ở Mỹ kể từ sau khi Washington Mutual phá sản vào năm 2008. Bi kịch bắt đầu khoảng 48 tiếng trước đó, khi SVB tuyên bố đã "bán lỗ" một lô chứng khoán và sẽ bán thêm 2,25 tỷ USD cổ phiếu mới để "củng cố" bảng cân đối kế toán. Những diễn biến này đã gây ra sự hoảng loạn cho người gửi tiền tại SVB, dẫn đến sự sụp đổ của ngân hàng này.

Ngày 12/3, FDIC đóng cửa Signature Bank sau khi người gửi tiền ồ ạt rút tiền khỏi ngân hàng này do lo ngại vụ sụp đổ của SVB. Cả hai nhà băng này đều có tỷ lệ tiền gửi không được bảo hiểm cao bất thường.

Ngày 15/3, sau khi chứng kiến giá cổ phiếu của ngân hàng Credit Suisse lao dốc tới 30%, giới chức trách Thụy Sỹ thông báo hỗ trợ nhà băng lớn thứ 2 của quốc gia vượt qua khủng hoảng. Động thái này ngay lập tức giúp trấn an thị trường nhưng cơn hoảng loạn chưa chấm dứt. Các nhà đầu tư và khách hàng của Credit Suisse lo ngại rằng, cơ quan quản lý Thụy Sỹ không có một kế hoạch đủ mạnh để đảo ngược tình thế trong dài hạn.

Ngày 16/3, First Republic Bank đứng trên bờ vực sụp đổ khi người gửi tiền ồ ạt rút tiền. Trong một cuộc họp ở Washington, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen và CEO ngân hàng lớn nhất Mỹ JPMorgan Chase Jamie Dimon đã vạch ra kế hoạch giải cứu nhà băng này. Kết quả là một thỏa thuận "bơm" hàng chục tỷ USD vào First Republic Bank để ngăn chặn khủng hoảng.

Ngày 19/3, UBS - ngân hàng lớn nhất Thụy Sỹ - nhất trí mua lại đối thủ đang gặp khủng hoảng Credit Suisse trong một thương vụ giải cứu khẩn nhằm ngăn chặn cơn hoảng loạn của thị trường tài chính.

Ảnh Internet

Ảnh Internet

Mức độ tốn kém của các vụ giải cứu là bao nhiêu?

Theo CNN, hơn 400 tỷ USD cho đến nay đã được các ngân hàng trung ương cam kết hỗ trợ trực tiếp. Để đảm bảo tất cả các khoản tiền gửi tại SVB và Signature Bank, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang sẵn sàng chịu trách nhiệm với số tiền 140 tỷ USD. Tiếp đến là 54 tỷ USD mà Ngân hàng Quốc gia Thụy Sỹ (SNB) cung cấp cho Credit Suisse dưới hình thức cho vay khẩn cấp và khoảng 225 tỷ USD cung cấp cho cả UBS và Credit Suisse.

Fed cũng đã đồng ý cung cấp những khoản vay kỷ lục cho các nhà băng tại Mỹ trong tuần trước. Các ngân hàng đã vay gần 153 tỷ USD từ Fed trong những ngày gần đây, phá vỡ kỷ lục 112 tỷ USD được thiết lập trong cuộc khủng hoảng năm 2008. Các nhà băng cũng nhận được các khoản vay trị giá gần 12 tỷ USD từ chương trình cho vay khẩn cấp mới của Fed - được thành lập từ đầu tuần trước nhằm ngăn chặn việc có thêm ngân hàng sụp đổ.

Tổng số tiền 318 tỷ USD mà Fed cho vay trên toàn hệ thống tài chính hiện tại chỉ bằng một nửa so với số tiền vay được gia hạn trả nợ trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

"Đây là một con số khổng lồ. Điều này cho thấy các nhà băng Mỹ đang cần rất nhiều tiền, nhưng nó cũng cho thấy hệ thống ngân hàng vẫn đang hoạt động bình thường", ông Michael Feroli, nhà kinh tế trưởng tại ngân hàng JPMorgan nhận xét.

Ngoài Fed, các ngân hàng lớn tại Mỹ cũng bơm vào hệ thống hàng tỷ USD. JPMorgan Chase, Bank of America và Citigroup nằm trong số 11 nhà băng đã cung cấp các khoản vay trị giá khoảng 30 tỷ USD nhằm vực dậy niềm tin của khách hàng tại First Republic Bank.

Ngân hàng HSBC cũng đã cam kết chi hơn 2 tỷ USD cho chi nhánh của SVB tại Anh sau khi mua lại với giá 1 Bảng Anh.

Chuyên đề