|
| Gỗ cao su thanh lý trở thành mặt hàng hút khách trong bối cảnh gỗ rừng tự nhiên ngày càng khan hiếm. Ảnh: Đức Tưởng |
Sức hút từ các cuộc đấu giá cây cao su thanh lý
Hàng năm, có hàng trăm nghìn cây cao su thuộc các nông trường (chủ yếu trên địa bàn các tỉnh Bình Phước, Bình Dương, Tây Ninh, Đồng Nai…) được bán đấu giá để tái canh hoặc bàn giao đất để sử dụng vào mục đích khác. Xung quanh việc bán đấu giá cây cao su thanh lý luôn xảy ra những vụ việc ồn ào, thu hút sự quan tâm của dư luận.
Thực tế, tình trạng “quân xanh”, “quân đỏ”, “chân gỗ” bát nháo trong các phiên đấu giá gỗ cao su đã trở nên khá phổ biến trong nhiều năm qua. Gỗ cao su càng có giá thì những cuộc đấu giá lại xuất hiện càng nhiều đối tượng muốn trục lợi bất chính.
Tháng 2/2017, Trung tâm Đấu giá tài sản tỉnh Bình Phước tổ chức phiên bán đấu giá hơn 39.000 cây cao su tại Nông trường Nha Bích, thuộc Công ty CP Cao su Sông Bé (huyện Chơn Thành) với giá khởi điểm trên 45 tỷ đồng. Vụ việc thu hút sự chú ý khi có 20 tay “giang hồ” xuất hiện, đe dọa không cho 16 người tham gia đấu giá bỏ phiếu kín để mua lô cây cao su này. Trung tâm này đã phải báo công an tổ chức lực lượng đến giải tán đám đông, khiến phiên đấu giá phải tạm hoãn.
Ngày 29/9/2017 Công ty TNHH MTV Cao su Krông Buk tổ chức đấu giá bán thanh lý 74.244 cây cao su tại Nông trường cao su Ea Hồ - Phú Lộc và Nông trường cao su Tam Giang, với giá khởi điểm được phê duyệt 11,792 tỷ đồng. Đơn vị tổ chức cuộc đấu giá này là Chi nhánh Công ty CP Đấu giá Việt tại Đắk Lắk. Chỉ vài giờ trước khi cuộc đấu giá diễn ra, lực lượng chức năng đã có mặt, chỉ rõ sai phạm của TCĐGTS là không niêm yết thông báo bán đấu giá tại nơi tổ chức đấu giá, vi phạm hợp đồng ký kết giữa hai đơn vị. Kết quả, phiên đấu giá phải tạm ngừng, hợp đồng dịch vụ giữa người có tài sản và TCĐGTS bị hủy bỏ.
Theo một đấu giá viên nhiều kinh nghiệm, trong quá trình bán đấu giá tài sản nói chung và cây cao su thanh lý nói riêng, kẽ hở tiêu cực nhiều khả năng xuất phát từ việc người có tài sản thông đồng với TCĐGTS. Chỉ có như vậy thì TCĐGTS và người trúng đấu giá mới có thể câu kết, “làm bậy” được.
Nhiều tiêu chí khó hiểu trong lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản
Theo khảo sát của Báo Đấu thầu, năm 2020, trên Cổng thông tin điện tử quốc gia về ĐGTS ghi nhận 140 thông báo bán đấu giá cây cao su (gồm cả thông báo lần 1 và lần 2, tương đương với khoảng 70 thông báo đấu giá). Số lượng thông báo lựa chọn tổ chức ĐGTS của người có tài sản là 58 thông báo. Tại các thông báo lựa chọn TCĐGTS, có nhiều tiêu chí khó hiểu được các công ty cao su đưa ra.
Ví dụ, Công ty TNHH Cao su Lộc Ninh khi lựa chọn TCĐGTS đối với việc bán đấu giá 3,1615 ha vườn cây cao su đưa ra yêu cầu “TCĐGTS đã ký kết hợp đồng đấu giá có giá trị lớn với các tổ chức trên địa bàn huyện Lộc Ninh”.
Công ty TNHH MTV Cao su Bình Long nhiều lần đưa ra tiêu chí “tổ chức ĐGTS phải có tên trong danh sách TCĐGTS do Sở Tư pháp tỉnh Bình Dương công bố” (trong khi tài sản được bán đấu giá nằm ở thị xã Bình Long, tỉnh Bình Phước).
Theo đấu giá viên nêu trên, thực tế có rất nhiều tiêu chí lựa chọn TCĐGTS được đưa ra không gắn với tính chất, phạm vi hoặc đặc thù của tài sản được bán đấu giá. Những tiêu chí này xuất phát từ mong muốn chủ quan của người có tài sản hoặc nhằm hướng tới một TCĐGTS đã được lựa chọn từ trước.
Nhằm khắc phục những tồn tại, bất cập trong công tác lựa chọn TCĐGTS thời gian qua, Bộ Tư pháp đang nghiên cứu, xây dựng tiêu chí lựa chọn TCĐGTS. Theo kế hoạch, Thông tư quy định tiêu chí lựa chọn TCĐGTS sẽ được Bộ Tư pháp ban hành vào tháng 10/2021.
