Đón dòng vốn mới khi thị trường chứng khoán nâng hạng

Việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng giúp nhiều doanh nghiệp có thêm kênh huy động vốn hiệu quả với chi phí thấp. Ảnh: Tiên Giang

Dấu mốc thay đổi về chất

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, nâng hạng không phải là đích đến mà là một hành trình đang đi để phát triển TTCK Việt Nam tăng trưởng chất lượng, minh bạch, bền vững. Tại Đề án Nâng hạng TTCK Việt Nam mới được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ngoài mục tiêu đáp ứng đầy đủ tiêu chí nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell trong năm 2025, TTCK Việt Nam còn phải duy trì xếp hạng thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell và đáp ứng các tiêu chí nâng hạng lên thị trường mới nổi của MSCI và thị trường mới nổi bậc cao của FTSE Russell từ nay đến năm 2030. Điều đó có nghĩa là, việc được FTSE công bố nâng hạng hôm nay mới chỉ là kết quả bước đầu, còn nhiều mục tiêu cao hơn và cần triển khai liền mạch, quyết liệt hơn nữa. Bộ trưởng kỳ vọng, thị trường vốn nói chung và TTCK sẽ chứng kiến một sự thay đổi về chất. Thị trường không chỉ đón nhận dòng vốn ngoại chất lượng cao, mà đi kèm với đó là yêu cầu cao hơn về quản trị doanh nghiệp hay tính công khai, minh bạch. Từ đó, sẽ tạo thêm động lực cho cả cơ quan quản lý, thành viên thị trường, doanh nghiệp và nhà đầu tư đều phải tự nâng tầm, góp phần đưa TTCK lên một tầm phát triển mới, đóng góp mạnh mẽ hơn cho nền kinh tế đất nước.

Một trong những tác động rõ nét nhất của việc nâng hạng là cánh cửa thu hút dòng vốn quốc tế đã rộng mở. Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán VPBank nhận định, nếu toàn bộ cổ phiếu trong chỉ số FTSE Việt Nam được thêm vào bộ chỉ số thị trường mới nổi của FTSE, thị trường có thể đón nhận khoảng 3 - 7 tỷ USD sau khi quyết định nâng hạng có hiệu lực (dự kiến vào ngày 21/9/2026). Cụ thể, dòng vốn từ các quỹ thụ động được dự báo là 1,5 tỷ USD. Phần còn lại sẽ đến từ các quỹ chủ động, vốn được FTSE ước tính có tổng tài sản gấp 5 lần so với các quỹ ETF.

Bên cạnh lợi ích trực tiếp về tài chính, ông Sơn nhấn mạnh các tác động tích cực khác như cải thiện thanh khoản và hiệu quả thị trường, củng cố vị thế kinh tế của Việt Nam trong khu vực, qua đó tạo đà tăng trưởng mạnh mẽ cho cả nền kinh tế và các doanh nghiệp.

Theo kịch bản lạc quan hơn của HSBC, TTCK Việt Nam có thể đón nhận đến 10,4 tỷ USD vốn ngoại từ các quỹ thụ động và chủ động. Ông Gary Harron, Giám đốc Khối Dịch vụ chứng khoán HSBC Việt Nam đánh giá, gỡ bỏ “mác” thị trường cận biên đồng nghĩa với việc được ghi nhận những nỗ lực đổi mới. Sự ghi nhận này ảnh hưởng lớn đến hành vi và niềm tin của nhà đầu tư, đến quỹ đạo phát triển kinh tế dài hạn, thậm chí giúp Việt Nam giảm sự phụ thuộc vào bất kỳ một đối tác thương mại nào.

Kỳ vọng nhiều doanh nghiệp huy động được vốn mới

Theo tính toán của Tập đoàn Phát triển hạ tầng tư nhân (PIDG), đầu tư kết cấu hạ tầng của Việt Nam từ nay đến năm 2040 cần khoảng 570 tỷ USD. Với quy mô vốn cần huy động như trên, ngoài nguồn lực Nhà nước, việc kêu gọi các nguồn vốn khác là vấn đề rất lớn. Nâng hạng thị trường mở rộng cánh cửa cho các doanh nghiệp Việt Nam thuận lợi trong việc gọi vốn, nhất là các doanh nghiệp đang hoặc sẽ đầu tư lớn vào các dự án hạ tầng.

Ở phạm vi doanh nghiệp, hoạt động chào bán chứng khoán đang được một số doanh nghiệp sử dụng như một kênh gia tăng nguồn lực tài chính cho các dự án trước mắt. Đơn cử, Công ty CP Phát triển Hạ tầng Kỹ thuật (Becamex IJC) đang triển khai đợt chào bán 251,8 triệu cổ phiếu cho các cổ đông hiện hữu với dự kiến thu về 2.518,3 tỷ đồng. Trước đó, năm 2024, doanh nghiệp này cũng huy động được 1.258,618 tỷ đồng từ chứng khoán.

Với nguồn vốn huy động sắp tới, Becamex IJC sẽ phân bổ chủ yếu vào các dự án chiến lược như: Dự án xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM đoạn từ cầu Thủ Biên - sông Sài Gòn (giai đoạn 1) có tổng vốn đầu tư lên đến 11.743,41 tỷ đồng; Dự án đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành (hơn 8.833 tỷ đồng). Becamex IJC dự định sẽ rót hơn 714,8 tỷ đồng vào Dự án Khu công nghiệp Becamex - Bình Phước trị giá hơn 9.785 tỷ đồng và gần 800 tỷ đồng cho các dự án BĐS, thanh toán nợ vay, trái phiếu.

Công ty CP LIZEN đang triển khai huy động 1.000 tỷ đồng vốn mới thông qua phát hành cổ phiếu riêng lẻ. Ban lãnh đạo LIZEN xác định, việc tăng vốn là cần thiết để giữ vững vị trí hàng đầu trong lĩnh vực đầu tư hạ tầng giao thông tại Việt Nam. Công ty đang nghiên cứu đầu tư, thi công các dự án hạ tầng giao thông và năng lượng tái tạo. Ngoài ra, LIZEN cũng nghiên cứu một số dự án bất động sản tại các tỉnh như Thanh Hóa, Ninh Thuận. Nhu cầu vốn của Công ty trong thời gian tới cho 3 lĩnh vực hoạt động này là rất lớn.

Hiện tại, LIZEN đang triển khai thi công loạt gói thầu thuộc các dự án giao thông quy mô lớn như Vân Phong - Nha Trang (hơn 4.700 tỷ đồng), Vũng Áng - Bùng (hơn 5.098 tỷ đồng), Vành đai 4 Hưng Yên (hơn 1.253 tỷ đồng), Tân Phúc - Võng Phan (2.049 tỷ đồng), Biên Hòa - Vũng Tàu (1.411 tỷ đồng), tuyến đường kết nối di sản văn hóa du lịch dọc sông Hồng (hơn 6.091 tỷ đồng),… Trong vai trò liên danh, LIZEN là nhà đầu tư cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng theo hình thức BOT với tổng mức đầu tư hơn 11.000 tỷ đồng. Đồng thời, Công ty cũng đặt mục tiêu tham gia đầu tư mở rộng cao tốc Bắc - Nam phía Đông theo phương thức đối tác công tư (PPP).

Cũng trong lĩnh vực hạ tầng, Công ty CP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh (CII) đang nghiên cứu, tham gia đấu thầu và phát triển 3 dự án trọng điểm gồm: dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận (39.800 tỷ đồng), dự án xây dựng đường trên cao dọc Quốc lộ 51 (14.000 tỷ đồng) và dự án phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) tại khu vực Hàng Xanh (216.000 tỷ đồng). Để thực thi được, CII phải thu xếp thành công nguồn vốn lớn. Hiện Công ty đang thực hiện chào bán trái phiếu chuyển đổi ra công chúng với quy mô 2.500 tỷ đồng.

Becamex IJC, Lizen hay CII là minh chứng rõ nét cho một lớp doanh nghiệp tự tin huy động vốn trên TTCK và mong muốn tiếp tục dùng TTCK như một kênh gọi vốn hiệu quả. Với việc thị trường Việt Nam được nâng hạng, nhiều ý kiến mong rằng, sẽ có nhiều doanh nghiệp nước ta huy động được vốn mới với chi phí thấp để lớn mạnh.