|
| Phát triển nhà ở xã hội đến năm 2020 mới chỉ đạt khoảng 41,7% so với mục tiêu (ảnh internet) |
Theo số liệu của Bộ Xây dựng, hiện cả nước đã hoàn thành 249 dự án NƠXH khu vực đô thị với với tổng diện tích hơn 5,2 triệu m2 NƠXH đã hoàn thành xây dựng. Tuy nhiên, con số này mới chỉ đạt được khoảng 41,7% so với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 (mục tiêu là 12,5 triệu m2).
Một số ý kiến cho rằng, việc chưa xác định rõ quỹ đất cho phát triển NƠXH, chưa thực hiện nghiêm quy định dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển NƠXH tại các địa phương khi quy hoạch đô thị, khu công nghiệp là một trong những nguyên nhân khiến việc phát triển NƠXH chưa đạt yêu cầu.
Trước thực trạng này, một số địa phương đã rục rịch yêu cầu các sở, ngành liên quan rà soát các dự án xây dựng nhà ở thương mại, các dự án nhà ở có nguồn gốc đất do trúng đấu giá nhưng chưa bố trí quỹ đất phát triển NƠXH.
Đơn cử, tại Hà Nội, UBND Thành phố vừa yêu cầu Sở Xây dựng rà soát các dự án nhà ở có nguồn gốc đất do trúng đấu giá mà không bố trí NƠXH (trong đó có dự án đầu tư xây dựng nhà ở thấp tầng để bán, xây dựng công trình bãi đỗ xe tại khu đất đấu giá TQ5, thị trấn Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm) để tổng hợp tình hình, cơ chế đầu tư liên quan mô hình bố trí NƠXH (phân tán, tập trung). Trên cơ sở rà soát này, Sở Xây dựng sẽ dự thảo văn bản của UBND Thành phố báo cáo Thủ tướng Chính phủ về trách nhiệm nghĩa vụ phát triển NƠXH tại các dự án đầu tư nêu trên.
Tương tự, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng vừa có công văn về việc rà soát đối với các dự án xây dựng nhà ở thương mại tại đô thị loại III trở lên đã có quy hoạch chi tiết nhưng chưa bố trí quỹ đất phát triển NƠXH trên địa bàn.
Theo đó, UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu các đơn vị đề xuất dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị (có quy mô sử dụng đất từ 2 ha trở lên tại đô thị loại I hoặc từ 5 ha trở lên tại các đô thị loại II và loại III) tiến hành rà soát, tổ chức lập điều chỉnh quy hoạch chi tiết các dự án để bố trí quỹ đất 20% để xây dựng NƠXH theo quy định của Chính phủ về phát triển và quản lý NƠXH.
Đối với trường hợp dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị thuộc diện phải bố trí quỹ đất 20% để xây dựng NƠXH theo quy định nhưng do có sự thay đổi quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết của địa phương dẫn đến việc bố trí quỹ đất 20% không còn phù hợp, yêu cầu giao các đơn vị đề xuất dự án có báo cáo rà soát và đề xuất ý kiến cụ thể. Trong đó phải xác định rõ vị trí, diện tích đất bố trí thay thế tại địa điểm khác trên phạm vi địa bàn, gửi Sở Xây dựng trước ngày 15/7/2021 tổng hợp, báo cáo UBND Tỉnh trước ngày 5/8/2021 để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận.
Liên quan tới khung pháp lý phát triển và quản lý NƠXH, mới đây Bộ Xây dựng có văn bản Nghị định về phát triển và quản lý NƠXH dựa trên cơ sở của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý NƠXH và Nghị định 49/2021/NĐ-CP ngày 1/4/2021. Nghị định về phát triển và quản lý NƠXH quy định rõ nguyên tắc nguyên tắc xác định quỹ đất để phát triển NƠXH và quỹ đất phát triển NƠXH trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị.
Theo đó, tại các đô thị loại đặc biệt, loại I, loại II và loại III, trong quá trình lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch đô thị; quy hoạch xây dựng nông thôn; quy hoạch phát triển khu công nghiệp; quy hoạch xây dựng các cơ sở giáo dục đại học, trường dạy nghề (trừ viện nghiên cứu khoa học, trường phổ thông dân tộc nội trú công lập trên địa bàn), Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm căn cứ vào nhu cầu NƠXH trên địa bàn và chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở đã được phê duyệt để bố trí đủ quỹ đất dành cho phát triển NƠXH.
Tại các đô thị loại IV và loại V, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào điều kiện cụ thể của địa phương về nhu cầu NƠXH trên địa bàn nơi có dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị được phê duyệt hoặc chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở để yêu cầu chủ đầu tư dành một phần diện tích đất ở trong dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng NƠXH.
Diện tích đất và các thông tin về khu vực, địa điểm dành để phát triển NƠXH phải được công bố công khai trên Cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về nhà ở.
Đối với quỹ đất để phát triển NƠXH trong dự án nhà ở thương mại, khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 2 ha trở lên tại đô thị đặc biệt và loại I hoặc từ 5 ha trở lên tại đô thị loại II và III phải dành 20% diện tích đất ở trong đồ án quy hoạch chi tiết để đầu tư xây dựng NƠXH.
Trường hợp dự án nhà ở thương mại, khu đô thị có quy mô sử dụng đất nhỏ hơn 2 ha tại đô thị đặc biệt và loại I hoặc nhỏ hơn 5 ha tại đô thị loại II và III thì chủ đầu tư không phải dành 20% quỹ đất và có nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất cho toàn bộ dự án theo quy định.
Trường hợp phải bố trí 20% diện tích xây NƠXH nhưng thay đổi quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết dẫn đến việc bố trí quỹ đất 20% không còn phù hợp thì UBND cấp tỉnh phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận.
Đối với dự án đầu tư nhà ở thương mại, khu đô thị đã lựa chọn chủ đầu tư trước thời điểm Nghị định này có hiệu lực, nhưng chưa có quỹ đất 20% mà sau thời điểm Nghị định có hiệu lực thi hành, dự án bị thu hồi giao chủ đầu tư khác thì chủ đầu tư dự án có trách nhiệm lập, điều chỉnh quy hoạch để bố trí bổ sung quỹ đất 20% theo quy định.
Trường hợp Nhà nước sử dụng quỹ đất 20% để xây dựng NƠXH bằng vốn đầu tư công thì chủ đầu tư dự án phải chịu trách nhiệm xây dựng hạ tầng đồng bộ theo quy hoạch được phê duyệt, nếu chủ đầu tư đã thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng quỹ đất 20% thì sẽ được trừ vào nghĩa vụ tài chính phải nộp tại dự án đó.
