|
| Các gói thầu xây lắp quy mô lớn thu hút rất nhiều nhà thầu quan tâm mua HSMT, nhưng số lượng nhà thầu nộp HSDT lại rất èo uột. Ảnh: Uông Lợi |
Ngày càng nhiều gói thầu có hàng chục HSMT được bán ra, nhưng đến vòng đấu thực sự thì chỉ còn lại vài nhà thầu. Điều đáng nói, phần nhiều các nhà thầu này đều là những “ông lớn” ngành xây dựng.
Thế cờ vây
Soi Biên bản đóng, mở thầu của một loạt gói thầu xây lắp quy mô lớn thời gian qua tại khu vực phía Nam cho thấy, mỗi kỳ phát hành HSMT thực sự là một hội chợ của các nhà thầu trong giới. Điển hình như trường hợp một gói thầu làm đường quy mô hơn 400 tỷ đồng tại Bình Dương đã có tới 17 nhà thầu mua HSMT, trong đó có nhiều nhà thầu tên tuổi như: Công ty CP Đầu tư Xây dựng 3-2, Tổng công ty Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam, Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Tây Hồ, Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông số 1 - CTCP (CIENCO1), Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 - CTCP (CIENCO4)…
Tương tự, một gói thầu giao thông khác có quy mô hơn 230 tỷ đồng tại Long An, trong cả 2 lần phát hành HSMT đã thu hút tới 33 nhà thầu tham gia mua hồ sơ. Danh sách các nhà thầu mua HSMT bao gồm nhiều doanh nghiệp tên tuổi như: Công ty CP Công trình giao thông Sài Gòn, Tổng công ty Công trình giao thông 8 - CTCP, Chi nhánh phía Nam - Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn, Công ty TNHH Thiết bị công nghiệp Việt Long, Công ty CP FECON,…
Gần đây nhất, tại TP.HCM, một gói thầu xây dựng hệ thống thoát nước cũng đã phát hành HSMT cho 17 nhà thầu. Đây là gói thầu thu hút sự chú ý của đông đảo nhà thầu trong lĩnh vực cấp thoát nước. Nhiều nhà thầu lớn đã mua HSMT gói thầu này như: Công ty CP Đầu tư Xây dựng dầu khí IDICO, Công ty CP Đầu tư và Thương mại DIC, Công ty CP Licogi 13 - Chi nhánh phía Nam, Công ty CP Công trình giao thông Sài Gòn, Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng - CTCP.
Chia sẻ về quá trình phát hành HSMT, nhiều tư vấn mời thầu cho biết, mỗi kỳ phát hành HSMT các gói thầu xây lắp quy mô lớn, đơn vị tổ chức đấu thầu thường có nhiều trải nghiệm thú vị. Đầu tiên là việc chuẩn bị HSMT với số lượng nhiều nhất có thể vì các cuộc thầu lớn luôn có sức hấp dẫn đối với rất nhiều nhà thầu. Các nhà thầu mua HSMT cũng vì nhiều lý do, có thể mua để tham khảo, thăm dò hoặc dự thầu; thậm chí, một số nhà thầu còn mua HSMT để biết được nhu cầu thị trường. Thực tế này khiến những gói thầu xây lắp lớn thường bị “nhiễu” thông tin do thành phần mua HSMT khá đa dạng, trong đó có rất nhiều nhà thầu chỉ là “quân xanh”.
Èo uột dự thầu
Có số lượng nhà thầu quan tâm mua HSMT đông đảo, nhưng đến thời điểm đóng thầu, số lượng nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu (HSDT) các gói thầu xây lắp quy mô lớn lại thường chỉ đếm trên đầu ngón tay. Tại gói thầu làm đường ở tỉnh Bình Dương nêu trên, mặc dù có tới 17 nhà thầu mua HSMT, nhưng đến thời điểm đóng thầu chỉ có 4 nhà thầu tham gia nộp hồ sơ dự thầu (HSDT) đúng quy định.
Còn với gói thầu tổ chức tại Long An, mặc dù có tới 15 nhà thầu đã mua HSMT trong lần phát hành đầu tiên, nhưng trong lần mở thầu này chỉ có 2 nhà thầu nộp HSDT, trong khi hàng loạt “anh tài” đã mua HSMT gói thầu quy mô lớn này đều “bỏ cuộc chơi”.
Lần mở thầu thứ hai cũng xảy ra tình trạng tương tự khi chỉ có 6 trong số 18 nhà thầu đã mua HSMT nộp HSDT. Tuy nhiên, theo các nhà thầu, trong 6 nhà thầu này, cuộc cạnh tranh đấu thầu thực sự chỉ diễn ra giữa 3 nhà thầu. 3 nhà thầu còn lại bị đánh giá là không vượt qua từ khâu tư cách hợp lệ.
Gói thầu diễn ra tại TP.HCM cũng ghi nhận tình trạng èo uột số lượng nhà thầu dự thầu đúng quy định khi đến thời điểm đóng thầu cũng chỉ có 4 nhà thầu tham gia nộp HSDT gói thầu này. Đáng chú ý, trong các nhà thầu nộp HSDT không xuất hiện tên của các doanh nghiệp lớn đã mua HSMT trước đó.
Theo các chuyên gia về đấu thầu, những gói thầu có hàng chục bộ HSMT được phát hành nhưng chỉ có vài nhà thầu nộp HSDT không phải là hiện tượng hiếm. Các nhà thầu gọi đây là hiện tượng quây thầu, vây thầu. Việc các “ông lớn” đi mua HSMT rồi không nộp HSDT thể hiện mối quan hệ phức tạp giữa các nhà thầu khi chính đối tượng nhà thầu này cũng đi làm “quân xanh” tại nhiều gói thầu lớn, thậm chí trong nhiều trường hợp còn trực tiếp tham gia dự thầu, tự động việt vị hoặc dự thầu với nhiệm vụ chính là cho mượn hồ sơ.
