Cụ thể, trong 5 tháng đầu năm 2021, tổng lượng đường nhập khẩu từ Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar, Indonesia đạt 320 nghìn tấn, tăng gấp 16 lần so với cùng kỳ năm 2021 (20 nghìn tấn).
Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA), mức tăng từ 20 nghìn tấn lên 320 nghìn tấn so với cùng kỳ là hiện tượng không bình thường và chắc chắn cả 5 nước ASEAN nêu trên hoàn toàn không có phát triển gì về năng lực cạnh tranh mía đường để có thể xuất khẩu đường vào Việt Nam với mức tăng bùng nổ như vậy.
Mặt khác, các nước này cũng đều có nhập khẩu đường của Thái Lan. VSSA cho rằng, hiện tượng này chỉ có thể là dấu hiệu “lẩn tránh thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp” đối với đường có xuất xứ từ Thái Lan nhập khẩu vào Việt Nam thông qua nước thứ ba bằng thủ đoạn gian lận xuất xứ. Bởi mức thuế nhập khẩu đường từ các nước ASEAN vào Việt Nam (trừ Thái Lan bị áp thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp) chỉ ở mức 5%.
Đường nhập khẩu (bao gồm đường lậu gian lận thương mại, đường lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại) vẫn đang làm chủ thị trường, gây khó khăn cho sản xuất trong nước.
