 |
| Tổng thu ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm 2025 đạt 1.332,3 nghìn tỷ đồng, tăng 28,3% so với cùng kỳ năm trước. Ảnh: Tiên Giang |
Tổng thu NSNN 6 tháng đầu năm 2025 đạt 1.332,3 nghìn tỷ đồng, tăng 28,3% so với cùng kỳ năm trước. Ông đánh giá gì về kết quả này?
Theo Bộ Tài chính, tổng thu NSNN 6 tháng đầu năm 2025 tương đương 67,7% dự toán năm. Riêng thu nội địa đạt 1.158,4 nghìn tỷ đồng, hoàn thành 69,4% dự toán, tăng 33,3% so với cùng kỳ năm trước, là mức tăng cao nhất trong 3 năm qua. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định, đây là dấu hiệu phục hồi tích cực, đồng thời thể hiện sự chuyển biến về hiệu quả thu ngân sách trong nước.
Đáng chú ý, việc thu nội địa chiếm đến 87% tổng thu cho thấy cơ cấu thu ngân sách ngày càng bền vững, giảm phụ thuộc vào các nguồn thu biến động như dầu thô hay thuế xuất nhập khẩu. Các khu vực doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh và dịch vụ đều có mức tăng trưởng thu thuế trên 30%, phản ánh mức độ phục hồi rộng khắp của nền kinh tế thực.
Kết quả thu NSNN tích cực không chỉ đến từ tăng trưởng kinh tế mà còn nhờ các yếu tố hỗ trợ vĩ mô và cải cách quản lý tài khóa. GDP 6 tháng đầu năm tăng 7,52%, cao hơn kỳ vọng và là mức cao nhất trong vòng 4 năm. Kéo theo đó là chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 8,1%, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng gần 9,5%, tạo động lực lớn cho thu ngân sách từ thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế tiêu thụ đặc biệt. Chính sách điều hành linh hoạt, kết hợp giữa duy trì thuế suất ổn định và kết thúc các chính sách giãn, hoãn thuế hỗ trợ đã giúp dòng thu NSNN hồi phục mạnh hơn dự kiến. Đặc biệt, công tác chuyển đổi số trong quản lý thuế - hải quan đóng vai trò nền tảng: hơn 99% doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử, cơ quan thuế kết nối dữ liệu với ngành ngân hàng, công an, đất đai, giúp mở rộng cơ sở thu và giảm thất thu trong các lĩnh vực “nhạy cảm” như bất động sản, thương mại điện tử, chuyển nhượng vốn…
Dù kết quả thu NSNN rất tích cực, song cũng cần nhận diện những rủi ro tiềm ẩn về tính bền vững. Đó là tốc độ tăng thu một phần do hiệu ứng “nền thấp” của năm 2024, khi chính sách tài khóa còn thắt chặt và thị trường tài sản trầm lắng. Một số nguồn thu từ chuyển nhượng bất động sản, dầu thô hay cổ tức doanh nghiệp nhà nước tuy tăng mạnh nhưng không ổn định về dài hạn. Thu từ khu vực FDI chỉ tăng ở mức 8 -10%, cho thấy, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn thận trọng với triển vọng thị trường, ảnh hưởng từ căng thẳng thương mại, biến động chuỗi cung ứng.
Tại Công điện số 104/CĐ-TTg về tăng cường hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa, Thủ tướng đặt mục tiêu thu NSNN năm 2025 tăng 20% so với dự toán. Ông đánh giá như thế nào về mục tiêu này?
Kết quả thu NSNN nửa đầu năm nay cho thấy có nền tảng để thực hiện mục tiêu này. Đặc biệt, thu nội địa tăng tới 33,3%, phản ánh đà phục hồi mạnh mẽ của khu vực sản xuất, tiêu dùng và dịch vụ. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu này, điều kiện tiên quyết là phải duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế hiện tại, tiếp tục mở rộng cơ sở thuế, tăng hiệu quả thu hồi nợ thuế và tận dụng triệt để các dư địa từ thu cổ phần hóa, chuyển nhượng vốn nhà nước.
Những yếu tố thuận lợi và rủi ro trong quá trình thực hiện mục tiêu này là gì, thưa ông?
Yếu tố thuận lợi rõ nhất là nền kinh tế đang phục hồi tích cực, với GDP 6 tháng đầu năm tăng 7,52%, vượt xa các kịch bản đặt ra. Chính sách tiền tệ được điều hành linh hoạt, tỷ giá và lãi suất nhìn chung ổn định, tạo niềm tin cho doanh nghiệp quay lại đầu tư, sản xuất.
Ngoài ra, chuyển đổi số trong ngành thuế - hải quan, kiểm soát thương mại điện tử, tài sản số... đã bắt đầu phát huy hiệu quả trong việc mở rộng cơ sở thu. Việc rà soát các chính sách miễn, giảm thuế hết hiệu lực từ cuối năm 2024 cũng giúp phục hồi lại mức thuế suất thực tế.
Tuy nhiên, có những rủi ro cần lưu ý. Đó là nguồn thu từ chuyển nhượng bất động sản, chứng khoán vẫn yếu do thị trường chưa phục hồi rõ rệt; doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ còn gặp khó khăn về vốn và thị trường tiêu thụ, khả năng đóng góp thuế hạn chế; thu từ dầu thô và thương mại quốc tế tiềm ẩn biến động mạnh do căng thẳng địa chính trị toàn cầu.
Theo ông, đâu là nhóm giải pháp then chốt để đạt được mục tiêu thu ngân sách và bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô?
Theo tôi, để bảo đảm đạt mục tiêu thu NSNN đồng thời ổn định kinh tế vĩ mô, cần triển khai đồng bộ 5 nhóm giải pháp chiến lược. Một là củng cố nền tảng tăng trưởng qua việc tạo lập môi trường đầu tư - kinh doanh thuận lợi hơn nữa, thúc đẩy xuất khẩu, kích cầu tiêu dùng nội địa, cải cách thủ tục đầu tư công. Hai là tăng hiệu quả thu nội địa bằng việc đẩy mạnh chống chuyển giá, trốn thuế; mở rộng thu từ kinh tế số, tài sản số, giao dịch xuyên biên giới. Ba là tăng cường huy động từ cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước, đây là nguồn thu quan trọng, nhưng đang chững lại do vướng mắc về định giá, pháp lý. Bốn là cải cách chính sách thuế và ưu đãi thuế từ việc rà soát chính sách miễn giảm không hiệu quả; từng bước xây dựng luật về thuế tài sản, thuế carbon theo thông lệ quốc tế. Năm là tăng kỷ luật chi tiêu công, thúc đẩy hiệu quả đầu tư công.
