Hỏi: Bên mời thầu X tổ chức lựa chọn nhà thầu cho một gói thầu và áp dụng Mẫu hồ sơ mời thầu (HSMT) gói thầu mua sắm hàng hóa ban hành kèm Thông tư số 05/2015/TT-BKHĐT (TT05). Trong yêu cầu về năng lực tài chính có yêu cầu giá trị tài sản ròng của nhà thầu trong năm gần nhất phải dương.
Nhà thầu A tham dự thầu gói thầu này và chào giá thấp nhất theo kết quả ghi nhận tại lễ mở thầu. Tuy nhiên, khi đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) thì các tài liệu chứng minh năng lực tài chính thể hiện nhà thầu A không đáp ứng yêu cầu về năng lực tài chính nêu trên. Trong trường hợp này, bên mời thầu X cần đánh giá HSDT của nhà thầu A như thế nào?
Trả lời: Nghị định số 63/2014/NĐ-CP (NĐ63) quy định việc đánh giá HSDT phải căn cứ vào tiêu chuẩn đánh giá HSDT và các yêu cầu khác trong HSMT để bảo đảm lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm, có giải pháp khả thi để thực hiện gói thầu. Theo quy định tại Khoản 3 Điều 18 NĐ63, nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu được xem xét, đánh giá về kỹ thuật. Nội dung này đồng thời được đưa vào quy định tại Chương I, Chương III các Mẫu HSMT gói thầu mua sắm hàng hóa ban hành kèm TT05.
Đối với chỉ tiêu tài chính giá trị tài sản ròng, đó là sự so sánh giữa tổng tài sản và tổng nợ của doanh nghiệp. Khi tổng tài sản ít hơn nợ phải trả thì giá trị tài sản ròng sẽ âm (giá trị tài sản ròng = tổng tài sản – tổng nợ), chỉ tiêu giá trị tài sản ròng âm phản ánh tình hình tài chính của doanh nghiệp là không lành mạnh, từ đó có thể dẫn tới không bảo đảm khả năng tài chính để thực hiện gói thầu.
Đối với trường hợp trên, việc đánh giá năng lực tài chính của nhà thầu phải căn cứ vào tiêu chuẩn đánh giá đã quy định trong HSMT. Khi HSMT quy định nhà thầu phải có giá trị tài sản ròng năm gần nhất dương thì nhà thầu không có giá trị tài sản ròng dương trong năm gần nhất bị coi là không đáp ứng yêu cầu của HSMT đối với nội dung này. Các nhà thầu không đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm (bao gồm năng lực tài chính) thì không được xem xét ở bước tiếp theo.
Tóm lại, đấu thầu là một cuộc thi minh bạch và bình đẳng, trong đó các nhà thầu đã được thông báo rõ thể lệ trong HSMT. Do vậy, trong trường hợp này, bên mời thầu phải tôn trọng quy định do chính mình đưa ra, nghĩa là không được đánh giá nhà thầu A là đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm vì thấy nhà thầu đó chào giá thấp nhất theo thông tin ghi nhận tại lễ mở thầu.