 |
| Theo HoREA, mục tiêu của đề xuất này là giảm áp lực tài chính cho người dân và tăng tính minh bạch, khả thi trong thực thi chính sách. Ảnh: Bảo Tín |
Giảm áp lực tài chính, nâng cao minh bạch
Theo dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, mức thu tiền sử dụng đất được đề xuất tối thiểu 30% với diện tích đất trong hạn mức và 50% với diện tích vượt hạn mức. HoREA cho rằng, mức này vẫn quá cao, đặc biệt khi bảng giá đất nhiều địa phương đã tăng nhiều lần gần đây.
Chủ tịch HoREA, ông Lê Hoàng Châu đề xuất, giảm mức thu xuống 20% đối với phần diện tích trong hạn mức và 30% đối với phần vượt hạn mức, đồng thời kiến nghị xem xét miễn thu tiền sử dụng đất đối với phần diện tích trong hạn mức để phù hợp với khả năng tài chính của người dân.
Hiệp hội nêu ví dụ cụ thể: một hộ gia đình có thửa đất 1.000 m², trong đó 250 m² trong hạn mức và 750 m² vượt hạn mức. Nếu áp dụng mức thu hiện nay, tổng số tiền phải nộp gần 12,8 tỷ đồng. Với mức thu đề xuất của HoREA, số tiền giảm xuống khoảng 9,7 tỷ đồng; nếu miễn phần trong hạn mức, chỉ còn khoảng 7,9 tỷ đồng. Sự điều chỉnh này vừa bảo đảm công bằng, vừa giảm chi phí cho hộ gia đình, đồng thời giúp các địa phương dễ dàng áp dụng chính sách.
HoREA cũng kiến nghị Nghị quyết nên được thực hiện dưới hình thức thí điểm. Theo Hiệp hội, hiện không có vướng mắc pháp lý nào về việc tính tiền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024, nhưng thực tiễn vẫn phát sinh khó khăn. Việc thí điểm sẽ giúp đánh giá hiệu quả chính sách, giảm rủi ro pháp lý cho cả người dân và cơ quan quản lý.
Điều chỉnh chi tiết để phù hợp thực tế
Tiếp đó, Hiệp hội đề xuất sửa đổi quy định về diện tích tối đa áp dụng mức thu ưu đãi cho các hộ gia đình có thửa đất lớn, đặc biệt tại các tỉnh phía Nam. Thay vì giới hạn tối đa 500 m², HoREA đề xuất 2.000 m², phù hợp với các đại gia đình nhiều thế hệ có nhu cầu tách thửa.
Ngoài ra, Hiệp hội kiến nghị sửa đổi quy định về việc chỉ thu một lần cho một hộ gia đình để tránh áp lực tài chính quá cao cho các thành viên thừa kế cùng một thửa đất, đồng thời vẫn hạn chế lợi dụng chính sách. Một điểm đáng chú ý khác là HoREA đề xuất xem xét áp dụng hiệu lực trở về trước cho những hộ gia đình, cá nhân đã nộp tiền sử dụng đất theo quy định hiện hành, nhằm tránh thiệt thòi so với các hộ được áp dụng mức thu ưu đãi.
Các đề xuất này không chỉ có lợi cho người dân mà còn góp phần ổn định thị trường bất động sản. Mức thu hợp lý sẽ giúp người dân thực hiện thủ tục hợp pháp dễ dàng hơn, giảm tranh chấp và thúc đẩy giao dịch minh bạch. Các dự án phát triển đô thị, cải tạo nhà đất và đầu tư công sẽ giảm chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Trước đây, một số chuyên gia pháp lý và bất động sản cũng từng đề xuất giảm tỷ lệ thu tiền sử dụng đất đối với diện tích đất vượt hạn mức, nhấn mạnh rằng mức thu hợp lý vừa bảo đảm ngân sách vừa tạo động lực để người dân thực hiện thủ tục hợp pháp, tránh giao dịch ngầm và xung đột quyền lợi.
Ông Lê Hoàng Châu khẳng định: “Chúng tôi mong Chính phủ xem xét để chính sách vừa khả thi, vừa nhân văn, đồng thời thúc đẩy phát triển bền vững cho thị trường bất động sản và lợi ích của người dân”.
Nếu kiến nghị của HoREA được chấp thuận, mức thu tiền sử dụng đất hợp lý và thí điểm sẽ mang lại tác động tích cực rộng rãi, giúp người dân giảm áp lực tài chính, các địa phương áp dụng dễ dàng, đồng thời góp phần tạo thị trường bất động sản minh bạch, ổn định hơn.
