 |
| Mục tiêu trọng tâm của Quỹ là tạo lập và phát triển quỹ nhà ở xã hội để cho thuê. Ảnh: Gia An |
Theo Nghị định, Chính phủ thành lập Quỹ nhà ở trung ương trực thuộc Bộ Xây dựng. Song song đó, UBND cấp tỉnh sẽ thành lập hoặc giao quỹ tài chính hiện có thực hiện chức năng của Quỹ nhà ở địa phương. Các quỹ mới phải hoạt động theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập; trường hợp sử dụng quỹ tài chính hiện có, UBND tỉnh quyết định mô hình tổ chức nhưng phải bổ sung đầy đủ chức năng, nhiệm vụ theo quy định. Dù hoạt động dưới mô hình nào, các quỹ đều phải hạch toán độc lập, sử dụng nguồn vốn đúng mục tiêu và không được dùng cho nhiệm vụ khác.
Quỹ nhà ở quốc gia có tư cách pháp nhân, con dấu riêng, tài khoản tại Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng thương mại, được hạch toán độc lập và có vốn điều lệ theo quy định. Nghị định cũng cho phép các quỹ không thuộc mô hình đơn vị sự nghiệp công lập tiếp tục duy trì chế độ tài chính, tài sản và báo cáo theo mô hình hiện hành.
Mục tiêu trọng tâm của Quỹ là tạo lập và phát triển quỹ nhà ở xã hội để cho thuê. Quỹ được phép đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội đồng bộ hạ tầng; tiếp nhận, chuyển đổi công năng nhà ở thuộc tài sản công; mua hoặc tiếp nhận nhà ở xã hội từ doanh nghiệp nhà nước; nhận chuyển giao nhà tái định cư, tạm cư hoặc nguồn đóng góp tự nguyện; cũng như mua nhà ở thương mại để cho thuê đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Quỹ đồng thời tổ chức quản lý vận hành toàn bộ quỹ nhà do mình đầu tư hoặc tiếp nhận.
Trong hoạt động, Quỹ có nhiệm vụ quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách nhà nước cấp cùng các nguồn vốn hợp pháp khác, thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo, kế toán, kiểm toán và chịu sự kiểm tra, thanh tra theo quy định. Bên cạnh đó, Quỹ có quyền tiếp nhận vốn, tài sản, hiện vật; triển khai hoạt động liên doanh, liên kết phù hợp quy định; phối hợp với các cơ quan liên quan trong triển khai nhiệm vụ; và được quyền từ chối những yêu cầu không phù hợp pháp luật hoặc trái với mục tiêu hoạt động.
Về tổ chức, Quỹ vận hành theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, gồm Giám đốc, không quá hai Phó Giám đốc, Kế toán trưởng và tối đa năm đơn vị cấp phòng. Giám đốc và Phó Giám đốc Quỹ nhà ở trung ương do Bộ trưởng Bộ Xây dựng bổ nhiệm; tại địa phương, chức danh này do Chủ tịch UBND tỉnh quyết định. Giám đốc Quỹ là đại diện pháp luật và chịu trách nhiệm toàn diện trước cơ quan quản lý.
Việc thành lập Quỹ nhà ở quốc gia được đánh giá là một bước tiến quan trọng, bởi lần đầu tiên Nhà nước có một mô hình chuyên trách, có nguồn lực và cơ chế độc lập để tập trung phát triển quỹ nhà ở xã hội cho thuê. Tuy vậy, hiệu quả thực thi sẽ phụ thuộc lớn vào nguồn vốn cấp ban đầu, khả năng phối hợp giữa trung ương và địa phương, cũng như tính minh bạch trong việc mua lại, tiếp nhận và vận hành quỹ nhà. Nếu được triển khai đồng bộ, Quỹ được kỳ vọng trở thành công cụ hỗ trợ quan trọng nhằm cải thiện nguồn cung nhà ở xã hội – lĩnh vực đang thiếu hụt nghiêm trọng tại nhiều đô thị lớn hiện nay.
