Cái kết “đắng” của 4 dự án bãi đậu xe tại TP.HCM

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Với mục tiêu tạo lập thêm không gian giao thông ngầm nhằm giảm áp lực cho khu vực trung tâm, TP.HCM đã triển khai nhiều dự án bãi đậu xe ngầm theo phương thức đối tác công tư (PPP). Tuy nhiên, sau hơn 10 năm thực hiện, phần lớn các dự án được đề xuất chấm dứt bởi quá trình triển khai gặp nhiều khó khăn, vướng mắc và đã có nhà đầu tư vỡ phương án tài chính.
Nhà đầu tư Dự án Xây dựng, khai thác tầng ngầm làm bãi đậu xe và dịch vụ công cộng tại Công viên Lê Văn Tám (TP.HCM) đã đầu tư hơn 400 tỷ đồng cho Dự án. Ảnh: HC
Nhà đầu tư Dự án Xây dựng, khai thác tầng ngầm làm bãi đậu xe và dịch vụ công cộng tại Công viên Lê Văn Tám (TP.HCM) đã đầu tư hơn 400 tỷ đồng cho Dự án. Ảnh: HC

UBND TP.HCM đang cân nhắc và xem xét các khía cạnh pháp lý để đơn phương chấm dứt hợp đồng BOT Dự án Xây dựng, khai thác tầng ngầm làm bãi đậu xe và dịch vụ công cộng tại Công viên Lê Văn Tám. Hai dự án bãi đậu xe ngầm khác áp dụng loại hợp đồng BOO cũng đang được xem xét chấm dứt là Dự án Đầu tư xây dựng bãi đậu xe ngầm tại khu vực Sân vận động Hoa Lư và Dự án Xây dựng bãi đậu xe ngầm tại khu vực sân bóng đá thuộc Công viên văn hóa Tao Đàn. Trong khi đó, Dự án Bãi đậu xe ngầm tại khu vực sân khấu Trống Đồng gặp nhiều vướng mắc về phương án quy hoạch kiến trúc, chỉ tiêu quy hoạch, phương án bồi thường, hỗ trợ di dời giải phóng mặt bằng.

Dự án Xây dựng, khai thác tầng ngầm làm bãi đậu xe và dịch vụ công cộng tại Công viên Lê Văn Tám được Sở Giao thông vận tải TP.HCM ký hợp đồng BOT với Công ty CP Đầu tư phát triển không gian ngầm (IUS) vào ngày 15/10/2009 và ký bản cập nhật, chỉnh sửa vào ngày 28/3/2017. Dự án có tổng mức đầu tư 1.758 tỷ đồng với quy mô diện tích mặt đất 5.233 m2, gồm 4 tầng ngầm, tổng diện tích sàn 109.637 m2. Theo Sở Giao thông vận tải TP.HCM, IUS đã lập thiết kế cơ sở và được Bộ Xây dựng góp ý, UBND TP.HCM chấp thuận các nội dung điều chỉnh vào năm 2014. Tuy nhiên, Sở đánh giá IUS thực hiện chậm tiến độ theo các mốc thời gian đã ký kết trong hợp đồng, phụ lục hợp đồng. Tháng 2/2018, Sở Giao thông vận tải đã báo cáo và kiến nghị UBND TP.HCM xem xét chấm dứt hợp đồng BOT đối với dự án này trước thời hạn.

Ngày 2/5/2024, trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, ông Lê Tuấn - Tổng giám đốc IUS cho biết, suốt thời gian qua, tiến trình chấm dứt hợp đồng chưa có tiến triển bởi vướng nhiều về mặt pháp lý. Ông Tuấn từng lý giải nguyên nhân Dự án chậm triển khai vì phương án tài chính bị “vỡ”. Do Dự án có tính chất đặc thù, chưa có tiền lệ và mang tính chất phục vụ lợi ích công cộng, để tăng tính khả thi tài chính, TP.HCM đã từng chấp thuận chủ trương hỗ trợ lãi vay 3%/năm trên tổng số tiền vay (không vượt quá 70% tổng mức đầu tư) trong thời gian không quá 10 năm. Tuy nhiên, sau đó, chủ trương hỗ trợ này bị hủy bỏ. Mặt khác, Thành phố chỉ chấp nhận diện tích thương mại 30%, khống chế giá gửi xe. Do đó, khả năng thu hồi vốn của Dự án khó khả thi và IUS không thể huy động vốn vay triển khai Dự án theo tiến độ hợp đồng. Ngoài ra, việc chậm trễ triển khai còn do phải điều chỉnh thiết kế cơ sở (mất 8 năm) theo quy định mới về phòng cháy chữa cháy, thực hiện các thủ tục đầu tư do có thay đổi về quy mô và giải pháp kỹ thuật công trình.

Theo ông Tuấn, việc chấm dứt hợp đồng BOT cần xem xét thấu đáo khó khăn, vướng mắc khách quan và chỉ ra được phương hướng xử lý khoản đầu tư hơn 400 tỷ đồng mà IUS đã bỏ ra, bao gồm hơn 107 tỷ đồng vay ngân hàng.

Trong báo cáo mới nhất, Sở Giao thông vận tải cho biết, đang tiếp tục rà soát các quy định pháp luật có liên quan về trình tự, thủ tục đơn phương chấm dứt hợp đồng BOT để tham mưu cho UBND TP.HCM.

Về 2 dự án bãi đậu xe ngầm áp dụng hợp đồng BOO ở khu vực sân bóng đá thuộc Công viên Tao Đàn và Sân vận động Hoa Lư, UBND TP.HCM đã phê duyệt đề xuất đầu tư các dự án này vào tháng 10 và tháng 12/2015. Sau đó, Sở Giao thông vận tải ký kết các thỏa thuận với nhà đầu tư. Theo thỏa thuận, trong thời gian 6 tháng kể từ khi ký kết, nhà đầu tư phải hoàn thành và trình cấp thẩm quyền thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi. Trong quá trình thực hiện, Sở Giao thông vận tải đã gia hạn 3 lần, nhưng 2 dự án vẫn không được thực hiện theo kế hoạch. Cuối năm 2018, trên cơ sở kiến nghị của Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND TP.HCM chấm dứt xem xét báo cáo nghiên cứu khả thi. Sau đó, nhà đầu tư cũng thông báo chấm dứt trước hạn các thỏa thuận hợp tác đầu tư 2 dự án.

Từ tháng 9/2019, hồ sơ liên quan 2 dự án được chuyển giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng giao thông để rà soát, đề xuất phương án giải quyết trong việc lập báo cáo nghiên cứu khả thi, nhưng không có tiến triển bởi không còn phù hợp với thực tế (theo Luật PPP có hiệu lực từ ngày 1/1/2021, bãi đậu xe ngầm và hạ tầng thương mại không thuộc lĩnh vực được đầu tư theo phương thức PPP). Trong báo cáo gửi UBND TP.HCM vào cuối tháng 3/2024, Sở Giao thông vận tải đã gửi kèm dự thảo các quyết định chấm dứt quyết định đề xuất thực hiện 2 dự án trên theo hợp đồng BOO.

Dự án thứ 4 - Dự án BOO Bãi đậu xe ngầm tại khu vực sân khấu Trống Đồng đang đối mặt hàng loạt vướng mắc. Được biết, Dự án có mức đầu tư gần 750 tỷ đồng, gồm 7 tầng ngầm và 3 tầng nổi. Công ty TNHH Tập đoàn Đông Dương (Chủ đầu tư) tiếp tục đề xuất giữ nguyên các chỉ tiêu theo quy hoạch từ năm 2015, nhưng chưa được Thành phố giải quyết nên Dự án vẫn chưa có tiến triển.

Hơn 10 năm từ khi TP.HCM triển khai kế hoạch xây dựng 4 bãi đậu xe ngầm, hiện số phận các dự án đang chênh vênh, trong khi tình trạng thiếu chỗ đậu xe ngày càng căng thẳng.

Chuyên đề