Hơn 400.000 tỷ đồng vốn đầu tư công vẫn “đóng băng” sau 10 tháng
Theo Bộ Tài chính, đến hết ngày 23/10/2025, cả nước mới giải ngân được hơn 464.000 tỷ đồng, đạt 51,7% kế hoạch năm, đồng nghĩa với việc hơn 400.000 tỷ đồng vốn đầu tư công vẫn “nằm trên giấy”, trong khi 29 bộ, ngành và 16 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức bình quân cả nước.
Tổng kế hoạch đầu tư công năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ giao là 899.180 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách trung ương chiếm 423.452 tỷ đồng và vốn ngân sách địa phương là 475.727 tỷ đồng. Tính thêm phần vốn cân đối ngân sách địa phương được bổ sung, tổng quy mô vốn đầu tư công cả năm đạt hơn 1,06 triệu tỷ đồng – mức cao nhất từ trước tới nay.
Tuy nhiên, tiến độ giải ngân tiếp tục ì ạch. Bộ Tài chính cho biết nguyên nhân chủ yếu đến từ vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, khi quá trình xác định giá đất, thỏa thuận bồi thường và tái định cư kéo dài. Ngoài ra, một số địa phương sau sáp nhập chưa kiện toàn bộ máy, thiếu ban quản lý dự án chuyên trách và nhân lực có chuyên môn.
Các bất cập pháp lý, quy định chưa thống nhất giữa các luật về đầu tư công, đất đai, xây dựng cũng gây ách tắc trong quá trình triển khai. Nhiều ban quản lý dự án, nhà thầu còn thiếu quyết liệt, ngại trách nhiệm, dẫn đến tiến độ chậm. Đối với các dự án ODA, việc phê duyệt hiệp định vay kéo dài 12-18 tháng, cộng với thời tiết bất lợi thời gian qua, càng khiến việc thi công đình trệ.
Để đạt mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn năm 2025, Chính phủ yêu cầu người đứng đầu bộ, ngành, địa phương chịu trách nhiệm trực tiếp về kết quả giải ngân, tăng cường điều chuyển vốn từ dự án chậm sang dự án có tiến độ tốt, đồng thời rà soát, tháo gỡ kịp thời vướng mắc pháp lý và củng cố năng lực tổ chức, đặc biệt trong khâu giải phóng mặt bằng.
Khởi công loạt dự án trọng điểm quốc gia từ đầu năm 2026
Bộ Chính trị vừa ban hành Kết luận số 203-KL/TW, do Tổng Bí thư Tô Lâm ký, yêu cầu tập trung triển khai các giải pháp bảo đảm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng năm 2025, tạo nền tảng cho giai đoạn tăng trưởng bền vững hai con số từ năm 2026 trở đi.
Theo Kết luận, sau 9 năm thực hiện Nghị quyết 05-NQ/TW về đổi mới mô hình tăng trưởng, Việt Nam đã đạt được những bước tiến tích cực, đặc biệt trong cơ cấu lại nền kinh tế và ứng dụng khoa học – công nghệ. Tuy nhiên, tăng trưởng vẫn chủ yếu dựa vào đầu tư công và tín dụng, trong khi năng suất lao động và đổi mới công nghệ còn hạn chế.
Để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng cao trong giai đoạn mới, Bộ Chính trị chỉ đạo hoàn tất các bước chuẩn bị để đưa vào vận hành các định chế tài chính – tiền tệ trọng yếu, bao gồm Trung tâm tài chính quốc tế, Sàn giao dịch tài sản số và Sàn giao dịch vàng. Đồng thời, khởi công một loạt dự án quan trọng quốc gia trong các lĩnh vực giao thông, năng lượng và hạ tầng từ đầu năm 2026, gồm cao tốc Bắc – Nam phía Đông, Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận và tuyến đường sắt quốc tế.
Bộ Chính trị cũng giao Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương xây dựng dự thảo Nghị quyết mới của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV về các giải pháp chiến lược thúc đẩy tăng trưởng hai con số, đồng thời trình Chương trình hành động cụ thể tại Hội nghị Trung ương lần thứ ba khóa XIV.
Các cấp ủy, chính quyền và tổ chức chính trị – xã hội được yêu cầu rà soát, cập nhật kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo “rõ người, rõ việc, rõ tiến độ và rõ trách nhiệm”. Mục tiêu tăng trưởng năm 2025 được đặt ở mức trên 8%, và 10% trở lên cho giai đoạn 2026–2030, hướng tới nền kinh tế tự chủ, bền vững và hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Kiến nghị đưa Nhà máy ô tô Thành Công Việt Hưng ra khỏi danh sách dự án “vướng mắc”
Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Kết luận số 363/KL-TTCP, đề nghị Bộ Tài chính xem xét đưa Dự án Nhà máy ô tô Thành Công Việt Hưng (Quảng Ninh) ra khỏi danh sách các dự án có khó khăn, vướng mắc, do đã hoàn thành đầu tư và đi vào sản xuất ổn định.
Dự án Nhà máy ô tô Thành Công Việt Hưng do Công ty cổ phần KCN Tổ hợp công nghệ Thành Công Việt Hưng làm chủ đầu tư, có tổng vốn đầu tư 8.679 tỷ đồng, quy mô sản xuất 120.000 xe/năm, thời hạn hoạt động 42 năm. Đến tháng 3/2025, dự án hoàn tất xây dựng và đưa vào vận hành, sản xuất thương mại 674 xe du lịch ra thị trường tính đến tháng 7/2025.
Theo kết quả thanh tra, chủ đầu tư đã thực hiện đúng quy định pháp luật trong quá trình triển khai; được BIDV Đông Hà Nội và PGBank Quảng Ninh cam kết cung cấp tín dụng. Tính đến 27/6/2025, doanh nghiệp đã giải ngân 3.039 tỷ đồng, hoàn thành hạ tầng và dây chuyền sản xuất, không còn gặp trở ngại lớn.
Các kiến nghị trước đây của doanh nghiệp chủ yếu liên quan chính sách ưu đãi đầu tư trong khu công nghiệp – vấn đề đã được xử lý khi Chính phủ ban hành Nghị định 21/2025 sửa đổi, bổ sung Nghị định 26/2023. UBND tỉnh Quảng Ninh cũng xác định dự án không còn khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động.
Tuy nhiên, dự án vẫn còn 1.443m² đất chưa xác định giá thuê một lần, do chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng. Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Quảng Ninh sớm xác định giá đất, hoàn thiện thủ tục cho thuê và nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Với việc dự án đã đi vào vận hành ổn định, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Tài chính đưa Nhà máy ô tô Thành Công Việt Hưng ra khỏi danh sách dự án khó khăn, qua đó phản ánh đúng thực trạng và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp.
Đồng loạt khởi công xây dựng trường nội trú tại các xã biên giới
Sáng 9/11, lễ khởi công xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS diễn ra đồng loạt tại nhiều xã biên giới đất liền trên cả nước, với sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại điểm cầu chính ở xã Yên Khương (Thanh Hóa).
Sự kiện được tổ chức nhằm thực hiện Kết luận 81-TB/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 298/NQ-CP của Chính phủ về chủ trương đầu tư trường học tại 248 xã biên giới, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào dân tộc và chiến sĩ nơi phên giậu Tổ quốc.
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đây là chương trình mang ý nghĩa chính trị, xã hội và nhân văn sâu sắc, thể hiện tinh thần “Cả nước hướng về biên cương, vì tương lai con em đồng bào các dân tộc”. Đến nay, 28 trường đã được khởi công, trong đó Tổng Bí thư Tô Lâm trực tiếp dự lễ tại Điện Biên và Nghệ An.
Cùng ngày, các Phó Thủ tướng và lãnh đạo các bộ, ngành trung ương tham dự lễ khởi công tại nhiều địa phương: Hà Tĩnh, Lạng Sơn, Lâm Đồng, Đắk Lắk, An Giang, Tuyên Quang, Điện Biên, Lào Cai, Sơn La, Quảng Trị và Quảng Ninh.
Các công trình đều được đầu tư đồng bộ, hiện đại, có quy mô từ 30–45 lớp học, đáp ứng nhu cầu học tập và nội trú cho hàng nghìn học sinh vùng sâu, vùng xa. Nhiều trường có mức đầu tư từ 120–300 tỷ đồng, hướng tới chuẩn hóa giáo dục, nâng cao dân trí và tạo nguồn cán bộ người dân tộc tại địa phương.
Phát biểu tại điểm cầu Lai Châu, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết trong năm 2025 sẽ có 100 trường được khởi công, hướng đến mục tiêu phát triển toàn diện cho học sinh vùng biên.
Việc đồng loạt khởi công hệ thống trường học nội trú liên cấp được xem là bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển giáo dục vùng biên giới, góp phần củng cố an ninh, quốc phòng và lan tỏa tinh thần nhân văn “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Sai phạm dự toán làm tăng hơn 309 tỷ đồng tại dự án BOT Bắc Giang – Lạng Sơn
Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra về các dự án có khó khăn, vướng mắc tại Bộ Xây dựng (trước đây là Bộ Giao thông Vận tải), trong đó chỉ ra hàng loạt sai phạm tại dự án BOT Bắc Giang – Lạng Sơn, từ khâu lập dự án, huy động vốn đến quản lý đầu tư, dẫn tới tổng mức đầu tư bị đội thêm hơn 309 tỷ đồng.
Theo kết luận, Bộ GTVT đã phê duyệt dự án năm 2015 với tổng mức đầu tư hơn 12.188 tỷ đồng, song chưa lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy định. Việc phê duyệt được thực hiện trước khi Bộ Tài chính có ý kiến về vị trí trạm thu phí, chưa phù hợp chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Thanh tra cũng chỉ ra sai sót trong dự toán chi phí xây dựng, làm tăng tổng mức đầu tư 309 tỷ đồng, cùng với việc dự báo lưu lượng xe không chính xác. Liên danh tư vấn TEDI – VECC ước tính lượng xe tăng đột biến từ năm 2020 (131% – 186% so với năm 2019) nhưng không nêu rõ nguyên nhân, khiến phương án tài chính bị sai lệch và gây khó khăn cho quá trình thu phí hoàn vốn.
Ngoài ra, Bộ GTVT ký hợp đồng BOT khi nhà đầu tư chưa góp đủ vốn điều lệ, vi phạm Luật Đấu thầu. Sau đó, UBND tỉnh Lạng Sơn tiếp nhận vai trò cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng chưa thực hiện đầy đủ quy trình điều chỉnh dự án theo quy định của Chính phủ.
Trong quá trình triển khai, doanh nghiệp dự án chậm huy động vốn vay, phải đàm phán lại hợp đồng tín dụng, dẫn tới tiến độ chậm. Đến nay, giá trị quyết toán được UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt là 8.161 tỷ đồng, giảm so với đề xuất ban đầu. Tuy nhiên, kiểm tra phát hiện tính sai thêm gần 80 tỷ đồng và phải giảm trừ hơn 93 tỷ đồng khi quyết toán.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ nhận định, dự án không đạt hiệu quả tài chính, doanh thu thực tế thấp hơn phương án hợp đồng, “thu phí không đủ trả nợ gốc và lãi vay ngân hàng”.
Cơ quan thanh tra kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính và UBND tỉnh Lạng Sơn kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan; đồng thời yêu cầu giảm trừ gần 99 tỷ đồng khi quyết toán, và chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm hình sự.
Hà Nội: Trạm sạc phải theo tiêu chuẩn, không để doanh nghiệp độc quyền
UBND TP Hà Nội vừa yêu cầu các sở, ngành liên quan khẩn trương tháo gỡ vướng mắc trong đầu tư hạ tầng trạm sạc điện, đồng thời đảm bảo các trạm sạc phải tuân thủ quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc gia và không để xảy ra tình trạng độc quyền doanh nghiệp.
Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành chuyển đổi toàn bộ xe buýt và taxi sang sử dụng năng lượng sạch. Thành phố yêu cầu sớm hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ để doanh nghiệp tiếp cận nhanh và thuận lợi hơn trong triển khai các dự án giao thông xanh.
Đối với các doanh nghiệp vận tải công cộng, Hà Nội đề nghị sớm công bố bộ tiêu chí đánh giá chất lượng phục vụ, tăng cường ứng dụng công nghệ trong điều hành, đồng thời các cơ quan quản lý sẽ thực hiện hậu kiểm để đảm bảo hiệu quả phục vụ người dân.
Liên quan đến phát triển mạng lưới trạm sạc, lãnh đạo TP yêu cầu các đơn vị xác định quỹ đất và nguồn điện, ưu tiên các vị trí đủ điều kiện để thí điểm trước. “Trạm sạc phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, bảo đảm khả năng kết nối chung và phục vụ cộng đồng, không để doanh nghiệp nào nắm giữ độc quyền,” ông Quyền nhấn mạnh.
Tổ công tác liên ngành Hà Nội đã khảo sát 52 vị trí tại 10 phường (9 phường trong Vành đai 1 và 1 phường ngoài Vành đai 1), phần lớn là đất công, công viên, vườn hoa, vỉa hè hoặc trụ sở cơ quan nhà nước, phù hợp lắp đặt trạm sạc ô tô, xe máy và tủ đổi pin. Tuy nhiên, hiện chưa có cơ chế thu hồi, bàn giao đất, lựa chọn nhà đầu tư, thu phí và quản lý tài chính, đặc biệt với trạm trong khuôn viên cơ quan công quyền.
Để tháo gỡ, Sở Xây dựng đã kiến nghị Sở Tài chính và Sở Tài nguyên - Môi trường hướng dẫn quy trình, thủ tục phù hợp từng loại đất, làm cơ sở trình UBND TP xem xét, phê duyệt, bảo đảm hạ tầng trạm sạc đi trước một bước trong lộ trình chuyển đổi xanh.
