Sửa đổi Luật Đấu giá tài sản: Chuyên nghiệp hóa hoạt động đấu giá tài sản

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trả lời chất vấn tại phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra sáng ngày 15/8

Theo Bộ Tư pháp, hiện trong cả nước có hơn 1.200 đấu giá viên, gần 600 tổ chức đấu giá tài sản, trong đó có 57 trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (36/57 trung tâm đã tự chủ 100% kinh phí; 21/57 trung tâm được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí và đã có lộ trình tự chủ 100%). Các tổ chức đấu giá tài sản đã thực hiện nhiều cuộc đấu giá thành công với giá trị tài sản bán được cao hơn nhiều lần so với giá khởi điểm, nộp ngân sách nhà nước đạt giá trị lớn, qua đó góp phần tạo nguồn lực cho hoạt động đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Qua triển khai thực tiễn, hoạt động đấu giá tài sản đã phát sinh một số hạn chế, bất cập. Một số quy định của Luật Đấu giá tài sản và pháp luật có liên quan không còn phù hợp, bộc lộ một số tồn tại, bất cập. Một bộ phận đấu giá viên còn hạn chế về nghiệp vụ, kỹ năng hành nghề, vi phạm pháp luật, đạo đức nghề nghiệp; vẫn còn xảy ra vi phạm trong hoạt động đấu giá tài sản...

Chất vấn tại phiên họp, đại biểu Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) nêu thực trạng về hoạt động đấu giá tài sản cho thấy phương pháp xác định giá khởi điểm chưa sát với giá thị trường là một trong những tồn tại, hạn chế. Ngoài ra, đấu giá còn xảy ra tình trạng ép giá hoặc thổi giá; năng lực của đấu giá viên và tổ chức đấu giá còn hạn chế. Đại biểu đề nghị, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết giải pháp để khắc phục tình trạng trên.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, theo chương trình tại Phiên họp thứ 25, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về Dự án Luật Đấu giá tài sản (sửa đổi). Theo đó, trong lần sửa đổi này xác định rõ phạm vi điều chỉnh. Thực tế ở Việt Nam, phần lớn tài sản đưa ra đấu giá là đấu giá tài sản công và trong đó có tới 90% là tài sản là quyền sử dụng đất. Việc xác định giá khởi điểm của tài sản đấu giá không phải là công việc của Luật Đấu giá tài sản. Luật Đấu giá tài sản là luật về hình thức, trình tự, thủ tục thực hiện bán đấu giá. Việc xác định giá khởi điểm như trong đấu giá quyền sử dụng đất được điều chỉnh bởi pháp luật về đất đai. Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường để giải quyết vấn đề liên quan đến nội dung này, để có hướng xử lý ở trong Luật Đất đai cũng đang được sửa đổi.

Về tình trạng “quân xanh”, “quân đỏ” trong đấu giá, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho rằng có tình trạng này nhưng không nhiều. Dự thảo Luật Đấu giá tài sản lần này sẽ có chỉnh sửa, bổ sung để làm tốt hơn và siết chặt hơn điều kiện tham gia đấu giá để hạn chế được tình trạng này.

Tại phiên chất vấn, nhiều đại biểu Quốc hội đặc biệt quan tâm tới nội dung sửa đổi của Luật Đấu giá tài sản. Theo Bộ trưởng Lê Thành Long, Dự thảo Luật lần này sẽ liệt kê đầy đủ hơn các tài sản công cần phải bán đấu giá; siết chặt một số quy định để giảm tình trạng thông đồng, dìm giá, trục lợi và làm thất thoát ngân sách nhà nước; quy định rõ các biện pháp về tăng cường năng lực và chuyên nghiệp hóa hơn nữa đội ngũ làm đấu giá với tư cách là một nghề tư pháp đặc thù và phát triển đấu giá trực tuyến.

Đấu giá trực tuyến là một hình thức tốt nhằm hạn chế phần nào được tình trạng thông đồng, dìm giá hoặc không công khai minh bạch trong đấu giá. Thời gian qua, một số tổ chức đấu giá tài sản tư nhân đã có trang web, trang đấu giá trực tuyến của mình. Đấu giá trực tuyến tài sản công hiện nay mới bắt đầu bàn thảo. Vừa qua khi ban hành Nghị định 47/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 62/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu giá tài sản cũng đã bước đầu đưa ra quy định về hình thức đấu giá trực tuyến để triển khai, chi tiết hóa và xây dựng một trang hoặc một cổng đấu giá trực tuyến.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Lê Thành Long, một trong những khó khăn trong triển khai cổng thông tin đấu giá trực tuyến tài sản công là về kinh phí, vấn đề quản lý đặt trong cơ chế tự chịu trách nhiệm và cơ chế quản lý thị trường. Bộ Tư pháp đang tiếp tục nghiên cứu kinh nghiệm tốt trên thế giới, xem xét một số mô hình vận hành của một số nước để tham khảo, lựa chọn áp dụng cho phù hợp.

Dự thảo Luật Đấu giá tài sản (sửa đổi) định hướng bổ sung một số điều nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp của đấu giá viên cũng như của người đứng đầu tổ chức đấu giá, đề ra các các tiêu chuẩn bắt buộc hơn, chặt chẽ hơn trong quy trình, thủ tục thực hiện đấu giá.