Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong năm 2021, trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia có 115.371 gói thầu áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu qua mạng, trung bình 2,5 nhà thầu tham dự một gói thầu.
Theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 01/NQ-CP ngày 1/1/2021, chỉ tiêu tỷ lệ về số lượng gói thầu và giá trị gói thầu thực hiện ĐTQM là 70% về số lượng và 35% về giá trị trên tổng giá trị các gói thầu đấu thầu rộng rãi và chào hàng cạnh tranh. Trên thực tế, tỷ lệ đạt được năm 2021 là 95,39% số lượng và 70,23% giá trị, vượt 25,39% về số lượng gói thầu và vượt 35,23% về giá trị gói thầu so với chỉ tiêu Chính phủ đặt ra.
Theo tính toán, trung bình thời gian lựa chọn nhà thầu qua mạng tiết kiệm được 8 ngày so với đấu thầu truyền thống, quy đổi theo chi phí tiền lương/ngày công của 115.371 gói thầu là khoảng trên 532 tỷ đồng. Nhờ ĐTQM, với mỗi gói thầu, nhà thầu tiết kiệm được khoảng 5 triệu đồng chi phí hành chính so với đấu thầu truyền thống. Như vậy, tính chung cả năm 2021, ĐTQM giúp tiết kiệm khoảng 1.974 tỷ đồng chi phí hành chính trực tiếp.
Trao đổi với phóng viên, một số đại diện chủ đầu tư/bên mời thầu cho biết, năm 2021, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, ĐTQM là phương thức tất yếu, phù hợp nhất trong bối cảnh nhiều địa phương thực hiện giãn cách xã hội. Nhiều gói thầu không bắt buộc phải ĐTQM nhưng chủ đầu tư vẫn lựa chọn phương thức này nhằm bảo đảm tiến độ triển khai công trình/dự án.
 |
20 bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước có tỷ trọng tổng giá gói thầu áp dụng đấu thầu qua mạng thấp nhất cả nước năm 2021 |
Năm 2021, nhiều gói thầu nghìn tỷ đã lựa chọn được nhà thầu thông qua ĐTQM như: Gói thầu Thi công xây lắp công trình thủy điện Ialy mở rộng có giá trị lên đến 2.335 tỷ đồng; 2 gói thầu xây lắp gần 3.000 tỷ đồng của Dự án Đường ven biển từ Nghi Sơn (Thanh Hóa) - Cửa Lò (Nghệ An) đoạn từ Km7 - Km76; Gói thầu Thi công khoan, xúc bốc, vận chuyển đất đá, quặng năm 2022 - 2025 của Công ty CP Đồng Tả Phời Vinacomin có giá 1.585 tỷ đồng...
Bên cạnh đó, thông qua ĐTQM, nhiều gói thầu đã thu hút được sự tham gia đông đảo của nhà thầu như Gói xây lắp của Dự án Nâng cấp, cải tạo Trường THCS Nguyễn Văn Linh khu vực thôn Nhơn Thọ 1 tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng có 28 nhà thầu tham dự; một gói thầu dịch vụ phi tư vấn của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Thái Nguyên có 19 nhà thầu tham dự; một gói thầu mua sắm hàng hóa của Công ty Điện lực Đắk Lắk có 18 nhà thầu tham dự…
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, ĐTQM vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần sớm được khắc phục. Đơn cử, có 14 bộ, ngành, địa phương không bảo đảm lộ trình ĐTQM (có tỷ trọng tổng giá gói thầu áp dụng ĐTQM thấp hơn 35% tổng giá gói thầu) gồm: Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, Toà án nhân dân tối cao; UBND các tỉnh/thành phố: Đà Nẵng, Hải Phòng, An Giang, Quảng Ninh, Bình Định; các bộ: Xây dựng, Lao động - Thương binh và Xã hội, Giao thông vận tải, Tài nguyên và Môi trường.
Ngoài ra, số lượng nhà thầu tham gia ĐTQM vẫn còn hạn chế, chỉ khoảng 30% tổng số nhà thầu đăng ký trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia; vẫn còn không ít gói thầu chỉ có 1 nhà thầu tham gia dự thầu và tỷ lệ tiết kiệm thấp. Trong quá trình thực hiện, một số bên mời thầu "cài cắm" tiêu chí nhằm hạn chế nhà thầu tham dự hoặc gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng. Còn tình trạnh bên mời thầu đăng tải thông báo mời thầu nhưng đính kèm thiếu nội dung của HSMT (thiếu bản vẽ thiết kế thi công), dẫn đến nhà thầu không có đủ dữ liệu chuẩn bị HSDT…
