Mục tiêu 3.000 km đường cao tốc: Cần nỗ lực vượt bậc để cán đích

(BĐT) - Khối lượng cần thi công và giải ngân vốn đầu tư công ở một số công trình có kế hoạch hoàn thành năm 2025 còn lớn, trong khi mùa mưa đến sớm hơn thường lệ và dự kiến kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ nhiều dự án. Để bảo đảm hoàn thành kế hoạch 3.000 km đường bộ cao tốc cuối năm 2025, đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng vượt bậc của các nhà thầu, sự sát sao, điều hành linh hoạt của các bộ, ngành và địa phương.

Điều kiện thời tiết bất lợi, mưa nhiều ảnh hưởng đến tiến độ thi công một số dự án đường cao tốc có kế hoạch hoàn thành trong năm 2025. Ảnh: Nam Dũng
Điều kiện thời tiết bất lợi, mưa nhiều ảnh hưởng đến tiến độ thi công một số dự án đường cao tốc có kế hoạch hoàn thành trong năm 2025. Ảnh: Nam Dũng

Theo Bộ Tài chính, đối với các dự án có tiến độ hoàn thành năm 2025, công tác giải phóng mặt bằng đã cơ bản hoàn thành; khó khăn về nguồn cung vật liệu xây dựng đã cơ bản được tháo gỡ. Tuy nhiên, điều kiện thời tiết bất lợi, mưa nhiều ảnh hưởng đến tiến độ thi công, tiềm ẩn rủi ro chậm hoàn thành dự án. Đặc biệt là các dự án thành phần (DATP) 3, 5 thuộc Dự án Vành đai 3 - TP.HCM, DATP 1 thuộc Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang.

Tại cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang, yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến tiến độ thi công là thiếu vật liệu và thời tiết bất lợi. Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tỉnh Tuyên Quang, Dự án còn thiếu 0,35 triệu m3 đá. Nguồn đất đắp cho đoạn tuyến qua tỉnh Hà Giang (cũ) còn thiếu khoảng 90.605 m3. Cát xây dựng đã xác định 4 điểm mỏ với trữ lượng 943.321 m3. Để tháo gỡ vướng mắc, Tỉnh đã chỉ đạo đẩy nhanh phê duyệt hồ sơ khai thác mỏ, cấp quyền khai thác khoáng sản, tổ chức điều phối, vận chuyển nguồn vật liệu phục vụ thi công tuyến cao tốc.

Trên công trường cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang, các nhà thầu huy động hơn 114 mũi thi công, với 1.058 máy móc thiết bị và nhân lực tổ chức thi công 3 ca, 4 kíp. Giá trị xây lắp hoàn thành đạt khoảng 1.923 tỷ đồng trên 4.790 tỷ đồng giá trị hợp đồng. Theo một nhà thầu, để khắc phục khó khăn do thời tiết mưa nhiều, đưa Dự án vào khai thác đúng kế hoạch, các nhà thầu đặt quyết tâm cao, lên phương án thi công cụ thể từng ngày, từng tuần với từng khối lượng công việc, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật.

Tại DATP 1 thuộc cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, 2 gói thầu xây lắp chính đang được tỉnh Đồng Nai tập trung chỉ đạo đẩy mạnh thi công nhằm bù tiến độ. Trên công trường, các nhà thầu tổ chức 35 mũi thi công (gồm 403 xe máy thiết bị, 434 nhân công). Tính tới cuối tháng 8/2025, sản lượng đạt khoảng 1.183 tỷ đồng, đạt 47,3% tổng giá trị hợp đồng, chậm 11% so với kế hoạch. Trong đó, Gói thầu số 18 Thi công xây dựng đoạn từ Km0+000 - Km6+200 đạt khoảng 515,4 tỷ đồng, tương đương 40,8% giá trị hợp đồng, chậm 14% so với kế hoạch; Gói thầu số 21 Thi công xây dựng đoạn Km6+200 - Km16+000 đạt khoảng 667 tỷ đồng, tương đương 53,9%, chậm 8% so với kế hoạch. Vật liệu đất đắp nền đường được tỉnh Đồng Nai cấp phép khai thác 6 khu vực, cơ bản đáp ứng nhu cầu.

Hiện nay, khó khăn lớn nhất ảnh hưởng tới tiến độ thi công, giải ngân DATP 1 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu là điều kiện thời tiết bất lợi, mưa nhiều và một số nhà thầu năng lực thi công suy giảm. Nhằm siết kỷ cương, tăng tốc thi công để cơ bản hoàn thành DATP 1 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, Đồng Nai vừa có văn bản phê bình chủ đầu tư và tiếp tục chỉ đạo các giải pháp đẩy nhanh tiến độ xây dựng.

DATP 3 (đoạn qua tỉnh Đồng Nai) và DATP 5 (đoạn qua tỉnh Bình Dương cũ) thuộc Dự án Vành đai 3 - TP.HCM cũng chưa đáp ứng tiến độ theo kế hoạch. Đơn cử, nhiều gói thầu xây lắp chính tại DATP 5 (dài hơn 26 km, gồm nút giao Tân Vạn và cầu Bình Gởi, với tổng mức đầu tư 19.200 tỷ đồng) đang chậm tiến độ. Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông Bình Dương, Gói thầu XL1 (thi công nút giao Tân Vạn) mới đạt hơn 22% khối lượng; Gói thầu XL2 (nút giao Bình Chuẩn) đạt hơn 45%; Gói thầu XL3 từ Bình Chuẩn đến sông Sài Gòn tiến độ đạt khoảng 40%; Gói thầu XL4 (thi công cầu Bình Gởi) hoàn thành hơn 74%. Tiến độ chậm bởi vướng mắc trong công tác bàn giao mặt bằng và việc cung ứng cát chưa ổn định. Để tăng tốc thi công bù tiến độ bị chậm, chủ đầu tư đưa ra 2 phương án gồm: xử lý các đoạn nền yếu bằng biện pháp kết hợp gia tải, sử dụng vải địa kỹ thuật và thay đổi giải pháp từ PVD sang cọc xi măng đất ở những vị trí lún sâu; áp dụng toàn bộ giải pháp cọc xi măng đất cho các đoạn còn lại của tuyến chính...

Số liệu từ Bộ Tài chính cho biết, tính tới ngày 31/7/2025, giá trị giải ngân của DATP 1 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu là 277,8 tỷ đồng, đạt 32,1% kế hoạch. Cần thông tin thêm rằng, cũng thuộc cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, DATP 2 (do Ban Quản lý dự án 85 - Bộ Xây dựng làm chủ đầu tư) đạt tỷ lệ giải ngân 17,4% và DATP 3 (đoạn qua tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ) đạt tỷ lệ giải ngân 36,2%.

Tại Dự án Vành đai 3 - TP.HCM, DATP 2 giải ngân được 215,9 tỷ đồng, tương đương 56,9% kế hoạch; DATP 5 đạt giá trị giải ngân 305,1 tỷ đồng, tương đương 17,7% kế hoạch. Cũng thuộc Dự án Vành đai 3 - TP.HCM, tiến độ thi công, giải ngân tại DATP 1 (đoạn qua TP.HCM cũ) mới giải ngân được 34% kế hoạch (tương đương 1.493,9 tỷ đồng).

Theo tính toán, để hoàn thành mục tiêu đưa vào vận hành khai thác 3.000 km đường bộ cao tốc vào cuối năm 2025, cần bảo đảm tiến độ thi công, hoàn thành một số đoạn tuyến thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông (trục dọc), một số tuyến cao tốc trục ngang và vành đai. Để về đích, Bộ Tài chính kiến nghị các bộ, ngành và địa phương tích cực chủ động thực hiện nhiệm vụ Thủ tướng giao tại Thông báo số 401/TB-VPCP ngày 6/8/2025. Theo đó, Bộ Xây dựng và các địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình, dự án tăng cường kiểm tra, giám sát phân công rõ trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành bảo đảm khoa học, hiệu quả công việc với quyết tâm cao để phấn đấu hoàn thành ít nhất 3.000 km cao tốc và trên 1.000 km đường bộ ven biển.

Kết nối đầu tư