|
| Ảnh chỉ mang tính minh họa: Tường Lâm |
Căn bệnh kinh niên
Theo tìm hiểu, thời gian gần đây, nhiều thông báo danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật và thông báo KQLCNT chưa tuân thủ đúng quy định theo mẫu Bộ KH&ĐT ban hành. Cụ thể, các thông báo này thường vắn tắt, không đầy đủ thông tin, đặc biệt là những nội dung các nhà thầu cần.
Có thể kể đến Gói thầu Thi công xây lắp công trình thuộc Dự án Đường giao thông đến trung tâm xã Trà Bùi, huyện Bắc Trà My do Ban Quản lý dự án (QLDA) - quỹ đất huyện Bắc Trà My (tỉnh Quảng Nam) làm đại diện chủ đầu tư (CĐT), Công ty CP Tư vấn xây dựng giao thông Tây Thăng Long làm bên mời thầu (BMT). Ngày 24/12/2019, UBND huyện Bắc Trà My công bố quyết định phê duyệt danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật. Theo đó, Liên danh Công ty Thanh Sơn - Thái Dương đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật. Trong khi tên các thành viên liên danh được nêu rất vắn tắt, quyết định cũng không đề cập đến những nhà thầu khác dự thầu, không có thông tin về nhà thầu không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật cụ thể ở nội dung nào. Đây chính là lý do khiến một nhà thầu gửi đơn khiếu nại.
Một gói thầu giao thông triển khai tại TP.HCM cũng gặp tình huống tương tự khi một nhà thầu bị loại từ vòng kỹ thuật không thể tự lý giải chính xác nguyên nhân bị loại. Với rất nhiều hồ nghi, Nhà thầu đã phản ánh đến Báo Đấu thầu với mong muốn được làm rõ.
Theo thông báo KQLCNT Gói thầu Mua sắm, cung cấp và lắp đặt thiết bị (5 lô) thuộc Dự án Nâng cấp ngân hàng máu đạt tiêu chuẩn GMP châu Âu do Bệnh viện Truyền máu - Huyết học làm CĐT, có đến 3 nhà thầu không được lựa chọn đều vì lý do rất chung chung là “không đáp ứng yêu cầu về năng lực và kinh nghiệm”.
Phần lớn đơn kiến nghị về KQLCNT gửi Báo Đấu thầu đều liên quan đến việc công bố thông tin “mù mờ”, thiếu chuẩn xác, không cụ thể về lý do mà nhà thầu bị loại. “Không đáp ứng yêu cầu về năng lực và kinh nghiệm là một lý do rất rộng, nhà thầu không thể tự lý giải được, nên bắt buộc phải kiến nghị làm rõ, hỏi cho ra nhẽ”, một nhà thầu cho biết.
Không phải tự nhiên mà các CĐT/BMT lại “hứng thú” với việc đưa ra những lý do rất chung chung như trên khi thông báo KQLCNT. “Bởi nếu nêu rõ lý do cụ thể việc bị loại, nhà thầu sẽ lập tức kiến nghị, bởi với các nhà thầu đủ năng lực và kinh nghiệm, thì việc phản biện kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu là tất yếu. Do đó, nhiều CĐT/BMT dùng chiêu tung hỏa mù, câu giờ khiến nhà thầu lạc vào mê trận mang tên kiến nghị này”, một đơn vị tư vấn chia sẻ.
Cần công khai lý do nhà thầu bị loại
Văn bản chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ Giao thông vận tải về việc thực hiện Chỉ thị số 03/CT-BKHĐT của Bộ trưởng Bộ KH&ĐT lưu ý một nội dung quan trọng: “Nội dung thông báo kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật, KQLCNT phải nêu lý do nhà thầu bị loại để đảm bảo công khai, minh bạch và tránh khiếu nại, khiếu kiện”. Đây được coi là một tín hiệu đáng mừng, bởi lãnh đạo của ngành đứng đầu về sử dụng ngân sách nhà nước đã quan tâm đến việc công khai các thông tin về KQLCNT, hiểu rõ căn nguyên của tình trạng kiến nghị trong đấu thầu, từ đó đưa ra biện pháp chấn chỉnh sớm.
Về thông báo KQLCNT, Khoản 6 Điều 20 của Nghị định 63/2014/NĐ-CP nêu rõ: Nội dung thông báo KQLCNT bao gồm: tên nhà thầu trúng thầu, giá trúng thầu, loại hợp đồng, thời gian thực hiện hợp đồng; danh sách nhà thầu không được lựa chọn và tóm tắt về lý do không được lựa chọn của từng nhà thầu; kế hoạch hoàn thiện, ký kết hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn; các nội dung cần lưu ý (nếu có).
Việc thông báo KQLCNT cũng được quy định tại Thông tư số 01/2015/TT-BKHĐT quy định chi tiết lập hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu dịch vụ tư vấn do Bộ KH&ĐT ban hành. Chỉ thị số 47/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị số 03/CT-BKHĐT của Bộ trưởng Bộ KH&ĐT đều đặc biệt lưu ý các nội dung công khai thông tin KQLCNT.
Trao đổi với Báo Đấu thầu, một chuyên gia đấu thầu khẳng định, những thông báo KQLCNT đầy đủ thông tin sẽ góp phần hạn chế tình trạng kiến nghị trong đấu thầu. Do đó, các CĐT/BMT cần tuân thủ nghiêm hướng dẫn của Bộ KH&ĐT nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp, tạo niềm tin cho các nhà thầu.
