Hợp đồng tương tự không đúng quy định: Tiêu chí làm khổ nhà thầu

0:00 / 0:00
0:00

(BĐT) - Không ít gói thầu xây lắp được mời thầu thời gian gần đây phát sinh đề nghị làm rõ hồ sơ mời thầu (HSMT) liên quan tới tiêu chí kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự được cho là chưa đúng với hướng dẫn của pháp luật về đấu thầu, xây dựng, gây hạn chế sự tham gia của nhà thầu.

Gói thầu Thi công xây dựng cầu Ba Lai 6 (Vĩnh Long) yêu cầu nhà thầu có kinh nghiệm thực hiện 2 công trình có loại kết cấu cầu đường bộ (nhịp kết cấu đúc hẫng ≥ 90m), cấp II trở lên. Ảnh minh họa: Lê Thắng
Gói thầu Thi công xây dựng cầu Ba Lai 6 (Vĩnh Long) yêu cầu nhà thầu có kinh nghiệm thực hiện 2 công trình có loại kết cấu cầu đường bộ (nhịp kết cấu đúc hẫng ≥ 90m), cấp II trở lên. Ảnh minh họa: Lê Thắng

Gói thầu Thi công xây dựng toàn bộ khối lượng xây lắp và thiết bị công trình (39,851 tỷ đồng) thuộc Dự án Đường Ngô Mây nối dài, TP. Quy Nhơn, hạng mục xây dựng khu tái định cư thuộc Tiểu dự án thành phần Giải phóng mặt bằng và tái định cư được Ban Quản lý phường Quy Nhơn Nam (Gia Lai) phát hành HSMT từ ngày 24/10 - 11/11/2025.

HSMT yêu cầu nhà thầu từng thực hiện 2 công trình có loại kết cấu công trình giao thông hoặc công trình hạ tầng kỹ thuật (có các hạng mục: nền đắp đất, mặt đường bê tông nhựa), cấp IV…; 2 công trình có loại kết cấu thi công hạng mục hệ thống điện chiếu sáng có đường dây và trạm biến áp, cấp IV… Dẫn chiếu ghi chú 12 mẫu HSMT xây lắp tại Thông tư số 79/2025/TT-BTC: Chủ đầu tư không được đưa ra yêu cầu về hợp đồng tương tự đối với hạng mục trong trường hợp gói thầu chỉ gồm công trình hoặc cả công trình và hạng mục theo quy định của pháp luật về xây dựng, nhà thầu đề nghị Chủ đầu tư xem xét lại tiêu chí đưa ra trong HSMT, tránh gây khó cho các nhà thầu.

Phúc đáp đề nghị làm rõ của nhà thầu, Chủ đầu tư nêu quan điểm, hạng mục công trình không thuộc công trình/loại kết cấu công trình có trong Phụ lục II Thông tư số 06/2021/TT-BXD nên đơn vị tư vấn mời thầu căn cứ vào quy mô, tính chất của hạng mục công việc mà đưa ra quy định tính tương tự về bản chất của công trình trong HSMT.

Tại Khánh Hòa, Gói thầu số 10 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp đường Yên Ninh (70,571 tỷ đồng) và Gói thầu số 10 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp đường Ngô Gia Tự, TP. Phan Rang - Tháp Chàm (60,602 tỷ đồng) do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Tỉnh làm chủ đầu tư cũng ghi nhận đề nghị làm rõ tiêu chí kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự.

Tại 2 gói thầu này, HSMT đều yêu cầu nhà thầu có kinh nghiệm thực hiện 1 công trình có loại kết cấu mặt đường bê tông nhựa thuộc công trình giao thông cấp III; 1 công trình có loại kết cấu công trình hạ tầng kỹ thuật cấp III…

Nhà thầu cho rằng, yêu cầu “loại kết cấu mặt đường bê tông nhựa thuộc công trình giao thông cấp III” là không phù hợp với mẫu HSMT tại Thông tư số 79/2025/TT-BTC và đề xuất bỏ cụm từ “mặt đường bê tông nhựa”.

Tại Vĩnh Long, Gói thầu Thi công xây dựng thuộc Dự án Xây dựng cầu Ba Lai 6 trên tuyến đường Bắc Nam (ĐT.DK.08), liên huyện Bình Đại - Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre cũng phát sinh đề nghị làm rõ của nhà thầu đối với tiêu chí kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự. Gói thầu có giá 440,378 tỷ đồng, do Ban Quản lý dự án giao thông tỉnh Vĩnh Long làm chủ đầu tư, phát hành HSMT từ ngày 22/10 - 10/11/2025.

HSMT yêu cầu nhà thầu từng thực hiện 2 công trình có loại kết cấu cầu đường bộ (nhịp kết cấu đúc hẫng ≥ 90m), cấp II trở lên…; 2 công trình có loại kết cấu đường bộ (có hạng mục xử lý nền bằng cọc xi măng đất), cấp II trở lên; 2 công trình có loại kết cấu cột đèn chiếu sáng (hệ thống điện chiếu sáng) cho công trình giao thông hoặc công trình hạ tầng kỹ thuật, cấp bất kỳ.

Theo phản ánh của nhà thầu, cầu Ba Lai 6 có loại kết cấu công trình cầu đường bộ được quy định rõ tại Thông tư số 06/2021/TT-BXD. Tuy nhiên, HSMT yêu cầu chi tiết cả “nhịp kết cấu đúc hẫng ≥ 90 m” là không đúng với quy định tại Thông tư số 79/2025/TT-BTC, làm hạn chế nhà thầu.

Theo nhà thầu, đối với công trình cầu đường bộ có nhịp kết cấu thi công theo phương pháp đúc hẫng cân bằng, dù nhịp ngắn hay dài thì phương pháp thi công đều giống nhau do đều đúc hẫng lần lượt từng đốt dầm. Việc yêu cầu nhịp có chiều dài ≥ 90 m sẽ giới hạn khả năng tham gia của các nhà thầu đã có kinh nghiệm thi công công trình có nhịp đúc hẫng chiều dài ≤ 90 m. Nhà thầu đề nghị Chủ đầu tư bỏ yêu cầu về chiều dài nhịp để tạo điều kiện cho nhiều nhà thầu tham dự.

Làm rõ tiêu chí trên, Chủ đầu tư khẳng định, loại kết cấu “cầu đường bộ (nhịp kết cấu đúc hẫng ≥ 90m) phù hợp loại kết cấu, tiêu chí phân cấp ở mục 2.5.1 Bảng 2 Phụ lục II Thông tư số 06/2021/TT-BXD. Sự gia tăng chiều dài nhịp cầu đúc hẫng tỷ lệ thuận với mức độ phức tạp của công nghệ, thiết bị và yêu cầu kỹ thuật. Mức độ phức tạp này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa thiết kế, tính toán và thi công để đảm bảo an toàn và chất lượng công trình.

Theo chuyên gia đấu thầu, về nguyên tắc, việc quy định loại kết cấu, cấp công trình trong trường hợp gói thầu chỉ bao gồm 1 công trình độc lập hay trường hợp gói thầu gồm tổ hợp nhiều công trình phải tuân thủ Thông tư số 06/2021/TT-BXD. Bên cạnh đó, Thông tư số 79/2025/TT-BTC nêu rõ, chủ đầu tư không được đưa ra yêu cầu về hợp đồng tương tự đối với hạng mục trong trường hợp gói thầu chỉ gồm công trình hoặc cả công trình và hạng mục theo quy định của pháp luật về xây dựng (ví dụ, yêu cầu hợp đồng tương tự đối với công trình giao thông cấp IV nhưng phải bao gồm hạng mục nền đắp đất, cấp phối đá dăm, mặt bê tông nhựa hoặc bê tông, rãnh thoát nước dọc, ngang, mái kè gia cố…). Chủ đầu tư cần bám sát hướng dẫn tại các quy định nêu trên để xác định loại kết cấu, cấp công trình cho phù hợp, tránh gây hạn chế sự tham gia của nhà thầu.

Với yêu cầu “nhịp kết cấu đúc hẫng ≥ 90m”, mục 2.5.1 Bảng 2 Phụ lục II Thông tư số 06/2021/TT-BXD đưa ra tiêu chí phân cấp công trình cầu đường bộ theo nhịp kết cấu lớn nhất: đặc biệt (> 150m); cấp I (> 100 - 150m); cấp II (> 42 - 100m); cấp III (> 25 - 42m); cấp IV (< 25m). Chuyên gia cho biết, chiều dài của nhịp kết cấu là tiêu chí để phân định cấp công trình đối với công trình cầu đường bộ (trong công trình giao thông). Bên cạnh đó, “kết cấu đúc hẫng” không được quy định trong Phụ lục II Thông tư số 06/2021/TT-BXD. Việc quy định nhịp kết cấu đúc hẫng ≥ 90m vô tình có thể hạn chế những nhà thầu có năng lực thi công các công trình cầu có kết cấu đúc hẫng nằm trong phạm vi công trình cấp II như yêu cầu cấp công trình của Gói thầu và những nhà thầu có năng lực thi công những công trình cầu có kết cấu phức tạp, chuyên môn cao, năng lực thi công tốt hơn như cầu dây văng.

Theo chuyên gia đấu thầu, tình trạng HSMT yêu cầu hợp đồng tương tự không bám sát hướng dẫn tại Thông tư số 79/2025/TT-BTC cũng như không tham chiếu nghiêm túc Thông tư số 06/2021/TT-BXD khi xác định loại kết cấu công trình là nguyên nhân của phần lớn những phản ánh, kiến nghị của nhà thầu.

Kết nối đầu tư