 |
| Bộ Tư pháp đề xuất quy định tiền đặt trước tối thiểu là 10% và tối đa là 50% giá khởi điểm khi đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất ở cho cá nhân, trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư. Ảnh: Lê Chiến Khôi |
Đẩy mạnh chuyển đổi số trong đấu giá tài sản
Theo lãnh đạo Cục Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp, thực hiện Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030, căn cứ Nghị quyết số 206/2025/QH15 về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, Bộ Tư pháp đề xuất Chính phủ ban hành Nghị quyết quy định xử lý khó khăn, vướng mắc về đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp giao đất, cho thuê đất theo quy định của Luật Đất đai và việc xây dựng Cơ sở dữ liệu công chứng theo quy định của Luật Công chứng.
Trong đó, riêng với hoạt động đấu giá tài sản, Dự thảo Nghị quyết dự kiến đưa ra các quy định về việc xây dựng, vận hành quản lý cổng đấu giá tài sản quốc gia, sàn đấu giá trực tuyến.
Cụ thể, cổng đấu giá tài sản quốc gia là hệ thống công nghệ thông tin do Bộ Tư pháp xây dựng, quản lý và vận hành nhằm mục đích thống nhất quản lý thông tin về đấu giá tài sản đáp ứng yêu cầu quản lý, kết nối, chia sẻ dữ liệu theo quy định của Luật Đấu giá tài sản và quy định khác của pháp luật có liên quan. Bộ Tư pháp có trách nhiệm xây dựng, quản lý và hướng dẫn sử dụng cổng đấu giá tài sản quốc gia; giao nhiệm vụ vận hành cho cơ quan chuyên môn, đơn vị trực thuộc tổ chức thực hiện.
Đối với sàn đấu giá trực tuyến, đây là hệ thống công nghệ thông tin thuộc cổng đấu giá tài sản quốc gia do Bộ Công an xây dựng, quản lý và vận hành có chức năng thực hiện đấu giá trực tuyến đáp ứng yêu cầu quản lý, kết nối, chia sẻ dữ liệu theo quy định của Luật Đấu giá tài sản và quy định khác của pháp luật có liên quan. Bộ Công an có trách nhiệm xây dựng, quản lý và hướng dẫn sử dụng sàn đấu giá trực tuyến; giao nhiệm vụ vận hành cho cơ quan chuyên môn, đơn vị trực thuộc tổ chức thực hiện.
Chế tài mạnh với hành vi trục lợi
Liên quan tới tiền đặt trước tham gia đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp giao đất, cho thuê đất, thời gian qua có tình trạng lợi dụng hoạt động đấu giá tài sản, trả giá cao bất thường sau đó không nộp tiền trúng đấu giá (bỏ cọc), thông đồng, dìm giá hoặc cấu kết thao túng giá trong đấu giá quyền sử dụng đất tại một số địa phương để trục lợi, gây ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an ninh, trật tự xã hội, tác động đến phát triển kinh tế - xã hội, môi trường đầu tư, kinh doanh.
Tình trạng nêu trên xuất phát từ một số nguyên nhân như: giá khởi điểm thấp so với giá thị trường nên tiền đặt cọc thấp (tối đa 20%), dẫn đến nhiều người dân, nhà đầu tư không có nhu cầu sử dụng đất cũng tham gia đấu giá nhằm mục đích kiếm lợi nhuận. Giá khởi điểm thấp nên nhiều tài sản có giá trúng đấu giá cao gấp 20 - 30 lần so với giá khởi điểm, thời gian nộp tiền trúng đấu giá tương đối dài cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều chủ thể tham gia đấu giá chỉ để mua suất, tìm cơ hội bán lại. Ngoài ra, tình trạng khan hiếm nguồn cung đất nền tại Hà Nội khiến giá đất tăng đột biến nên một bộ phận cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá cố tình “thổi giá” nhằm mục đích trục lợi. Do đó, cần thiết ban hành các quy định để kịp thời xử lý tình trạng này, qua đó góp phần khơi thông nguồn lực đất đai, phục vụ hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội.
Tại Dự thảo Nghị quyết trên, Bộ Tư pháp đưa ra phương án, trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất ở cho cá nhân, trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư thì tiền đặt trước tối thiểu là 10% và tối đa là 50% giá khởi điểm. Cục Bổ trợ tư pháp nêu quan điểm, quy định này nhằm khắc phục tình trạng bỏ cọc sau khi trúng đấu giá. Theo đó, việc nâng tiền đặt trước lên mức tối đa 50% sẽ được áp dụng cho quyền sử dụng đất các lô đất ở được bán cho cá nhân, người dân cũng như quyền sử dụng đất thực hiện dự án được bán đấu giá cho các nhà đầu tư, tổ chức kinh tế.
Dự thảo Nghị quyết bổ sung chế tài xử lý vi phạm người trúng đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp giao đất, cho thuê đất. Theo đó, người trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất ở cho cá nhân vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá dẫn đến quyết định công nhận kết quả đấu giá bị hủy, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm thì bị cấm tham gia đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất ở trong thời hạn từ 6 tháng đến 5 năm. Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất ở cho cá nhân là cơ quan có thẩm quyền quyết định cấm tham gia đấu giá. Ngoài việc bị cấm tham gia đấu giá trong thời hạn từ 6 tháng đến 5 năm, người vi phạm còn có trách nhiệm thanh toán đầy đủ chi phí tổ chức đấu giá, giá dịch vụ đấu giá tài sản và các chi phí liên quan khác của cuộc đấu giá đó theo thông báo của cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất.
Dự kiến, nếu được thông qua, Nghị quyết sẽ có hiệu lực ngay và các quy định được áp dụng cho tới khi sửa đổi toàn diện Luật Đấu giá tài sản. Lãnh đạo Cục Bổ trợ tư pháp cho biết, tháng 1/2026, Bộ Tư pháp sẽ khởi động dự án sửa đổi toàn diện Luật Đấu giá tài sản và sẽ thể chế hóa các quy định của Dự thảo Nghị quyết tại Luật. Cơ quan soạn thảo sẽ tổ chức rà soát các quy định pháp luật liên quan tới hoạt động đấu giá tài sản tại địa phương, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan tới đấu giá để khắc phục tồn tại, hạn chế trong hoạt động đấu giá, góp phần bảo đảm hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu giá tài sản ngày càng được tăng cường.
