 |
| Theo quy định hiện hành, chủ đầu tư không chỉ dựa vào giá trúng thầu năm trước mà còn có thể dựa trên nhiều thông tin khác để lập giá kế hoạch mua sắm thuốc. Ảnh: Tiên Giang |
Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM) vừa hoàn thành lựa chọn nhà thầu Gói thầu Thuốc generic có giá 223,68 tỷ đồng thuộc Dự toán Kế hoạch lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc mua sắm tập trung cấp địa phương năm 2025 - 2026 đợt 2. Trong đó, 3 mặt hàng Human Albumin (Albunorm 20%) có tiêu chí kỹ thuật thuộc Nhóm 1, 2 và 5 (sản xuất tại Đức) của Công ty TNHH Bình Việt Đức đều có tình trạng giá dự thầu cao hơn giá kế hoạch (giá dự thầu là 780.000 đồng/lọ, giá kế hoạch là 723.500 đồng/lọ).
Bệnh viện Đa khoa Hà Đông (Hà Nội) cũng vừa kết thúc việc lựa chọn nhà thầu Gói số 1 Gói thầu thuốc generic hơn 267,415 tỷ đồng thuộc Dự toán Cung cấp thuốc năm 2025 - 2026. Nhiều phần/lô không chọn được nhà thầu cung cấp vì chào vượt giá kế hoạch như: phần/lô Insulin analog tác dụng chậm, kéo dài (Công ty TNHH MTV Dược Sài Gòn dự thầu với giá 924 triệu đồng, giá kế hoạch là 830 triệu đồng); phần/lô Insulin người trộn, hỗn hợp (30/70) (Công ty TNHH MTV Dược Sài Gòn dự thầu với giá 945 triệu đồng, giá kế hoạch là 855 triệu đồng)…
Dự thầu phần/lô Cetirizin của Gói thầu số 02 Mua sắm thuốc generic (2.623 tỷ đồng) thuộc Dự toán Mua sắm thuốc hóa dược năm 2025 - 2026 tại Bệnh viện Quân y 175, giá dự thầu của Công ty CP Dược liệu Trung ương 2 là 6,732 tỷ đồng, trong khi giá kế hoạch là 3,6 tỷ đồng. Hàng loạt phần/lô khác cũng gặp tình trạng tương tự.
Gói thầu Thuốc generic (320,66 tỷ đồng) thuộc Dự toán Mua sắm thuốc năm 2024 - 2025 của Bệnh viện Đa khoa khu vực TP. Thủ Đức (TP.HCM) có tới 30 phần/lô có giá dự thầu chào vượt giá kế hoạch.
Bên cạnh đó, một số nhà thầu cho biết, không tham dự thầu vì tốn kém chi phí và thời gian, chưa tham dự đã biết lỗ.
Thực tế tại nhiều gói thầu, số lượng phần/lô mời thầu không có nhà thầu tham dự chiếm trên 10% tổng số phần/lô mời thầu. Đơn cử, tại Gói thầu Mua thuốc generic sử dụng đến hết ngày 31/12/2026 tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình (giá gói thầu 209,626 tỷ đồng), 33/474 phần/lô không có nhà thầu tham dự, chiếm 14,36%. Tại Gói số 1 Gói thầu thuốc generic (239,527 tỷ đồng) thuộc Dự toán Mua thuốc năm 2025 - 2026 bằng nguồn thu dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh của Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cu Ba Đồng Hới, 63/764 phần/lô không có nhà thầu tham dự, chiếm 12,12%)…
Về nguyên nhân của tình trạng trên, đại diện Công ty CP Dược phẩm Trung ương Vidipha cho rằng, giá thuốc chịu tác động trực tiếp từ biến động tăng trưởng, lạm phát, nguồn cung nguyên vật liệu sản xuất của nền kinh tế toàn cầu… Nguồn nguyên liệu chủ yếu nhập khẩu (hơn 90%) nên Công ty luôn phải đối mặt với các khó khăn về tăng giá nguyên liệu từ nhà cung cấp nước ngoài, kết hợp với tỷ giá tăng làm chi phí đầu vào tăng cao, gây khó khăn cho việc đảm bảo thực hiện mục tiêu lợi nhuận hàng năm. Bên cạnh đó, quy định chỉ được mua nguồn nguyên liệu từ nhà cung cấp có đăng ký cũng làm giảm cơ hội lựa chọn nguồn cung nguyên liệu giá rẻ. Thuốc bán qua bệnh viện giá thấp, trong khi giá nguyên liệu tăng cao, thời gian thanh toán chậm (hơn 90 ngày) làm cho Công ty thiếu vốn lưu động, giảm hiệu quả sử dụng vốn.
Theo lãnh đạo Công ty CP Dược liệu Trung ương 2, có 2 nguyên nhân, một là đơn vị mua sắm lập giá kế hoạch quá thấp, hai là giá cả thị trường biến động tăng mạnh do giá nguyên liệu đầu vào tăng, chi phí nhập khẩu tăng… Dẫu biết giá dự thầu chào vượt giá kế hoạch (kể cả sau khi được chủ đầu tư yêu cầu chào lại giá) là cầm chắc trượt, nhưng nhà thầu vẫn tham dự, bởi nếu đấu thầu thất bại, chủ đầu tư sẽ phải điều chỉnh lại giá kế hoạch cho phù hợp.
Ngày 26/6/2025, Bệnh viện Đa khoa Thủ Đức tổ chức đấu thầu một số mặt hàng thuốc bị ế do giá dự thầu cao hơn so với giá kế hoạch tại Gói thầu Thuốc generic thuộc Dự toán Mua sắm thuốc năm 2025 - 2027. Cụ thể, phần/lô PP2500290733 Losartan kali + Amlodipine (dưới dạng Amlodipine besilate) có giá kế hoạch là 5.460 đồng/viên (giá kế hoạch trước đó là 5.200 đồng/viên) đã chọn được nhà thầu trúng thầu. Công ty CP Dược phẩm Nam Hà được chọn trúng thầu thuốc Hadubamol 500 (nhóm 2) với đơn giá 2.752 đồng/viên (trước đó, Công ty TNHH Dược phẩm Thiết bị y tế Âu Việt trượt thầu vì chào vượt giá kế hoạch)…
Một số cơ sở y tế cho biết, chủ đầu tư gặp khó khăn trong việc lập giá kế hoạch. Để dễ dàng giải trình với các cơ quan hậu kiểm, chủ đầu tư thường dựa vào giá trúng thầu của năm trước để lập kế hoạch.
Để khắc phục tình trạng ế thầu thuốc, lãnh đạo Vụ Kế hoạch Tài chính thuộc Bộ Y tế khuyến nghị, theo quy định của pháp luật hiện hành, chủ đầu tư không chỉ dựa vào giá trúng thầu năm trước, mà còn có thể dựa trên nhiều thông tin tham khảo khác để lập giá kế hoạch như cập nhật thông tin thị trường qua việc tổ chức lấy báo giá. Chủ đầu tư cần chủ động, linh hoạt trong việc xây dựng giá kế hoạch để tránh tình trạng kéo dài thời gian tổ chức lựa chọn nhà thầu, ảnh hưởng tới việc cung ứng thuốc phục vụ công tác khám chữa bệnh.
Một số nhà thầu cho rằng, một khi giá kế hoạch được lập chính xác thì nhà thầu sẽ đỡ tốn công sức, chi phí tham dự thầu nhiều lần và đỡ gặp rủi ro thuốc hết hạn sử dụng vì lưu kho lâu.
