 |
| Thu hút đầu tư vào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tiếp tục đạt kết quả tích cực. Ảnh: Tường Lâm |
Để hỗ trợ DN tiếp cận thị trường, nhiều ý kiến cho rằng, các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, phát triển thị trường cho sản phẩm KHCN, ĐMST vươn xa.
Nhiều tiềm năng phát triển sản phẩm khoa học công nghệ
Tại Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 7/2025 được Bộ Công Thương tổ chức sáng 31/7, ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc Trung tâm ĐMST quốc gia (NIC) thuộc Bộ Tài chính cho biết, Việt Nam hiện là một trong những địa điểm hấp dẫn nhà đầu tư quốc tế. Một trong những lý do tạo nên sức hút này là Việt Nam đã có sự tăng trưởng ấn tượng về Chỉ số ĐMST toàn cầu (GII). “Chỉ số này tăng liên tục trong các năm gần đây, hiện xếp hạng 44/133 quốc gia và nền kinh tế thế giới. Việt Nam cũng được đánh giá là 1 trong 3 quốc gia có thành tích vượt trội so với mức độ phát triển trong 13 năm liên tiếp về môi trường khởi nghiệp ĐSMT… Đây là thông tin quan trọng để thu hút các nhà đầu tư quốc tế vào Việt Nam”, ông Thịnh nhìn nhận.
Năm 2024, Việt Nam có 3 chỉ số đứng đầu thế giới về ĐMST, gồm: Chỉ số về nhập khẩu công nghệ cao, Chỉ số xuất khẩu (XK) công nghệ cao, Chỉ số về XK hàng hóa ĐMST.
Hệ sinh thái ĐMST của Việt Nam ghi dấu sự thăng hạng ấn tượng trong các bảng xếp hạng ĐMST toàn cầu, đứng vị trí 56 thế giới về Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp. Trong đó, TP. Hà Nội, TP. Đà Nẵng và TP.HCM tiếp tục lọt vào TOP thành phố khởi nghiệp hàng đầu toàn cầu.
Hoạt động thu hút đầu tư vào khởi nghiệp ĐMST tiếp tục đạt kết quả tích cực, có thời điểm lên tới gần 2 tỷ USD/năm.
“Đặc biệt, vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Điểm quan trọng của Nghị quyết không chỉ là các chính sách đột phá mà là đẩy mạnh tính khả thi của Nghị quyết vào cuộc sống. Để triển khai Nghị quyết, Quốc hội đã tiến hành sửa đổi, bổ sung chính sách liên quan để thúc đẩy KHCN, ĐMST”, ông Thịnh nhấn mạnh.
Từ tiềm năng, lợi thế đó, ông Thịnh cho biết, đến nay có nhiều doanh nghiệp (DN) lĩnh vực KHCN, ĐMST của Việt Nam sản xuất được sản phẩm XK ra thị trường quốc tế.
Chia sẻ thông tin về nhu cầu sản phẩm KHCN tại thị trường Hoa Kỳ, ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương mại Việt Nam tại Hoa Kỳ cho hay, vừa qua, quốc gia này đã có những thay đổi chính sách về KHCN với cách tiếp cận chiến lược để giải quyết các thách thức mới nhằm duy trì vị trí dẫn đầu và gia tăng sức cạnh tranh với các đối thủ về công nghệ thế giới. Các yếu tố này có tác động đến hoạt động hợp tác thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ. Trong đó, về thuận lợi, hiện nay quan hệ hai nước phát triển lên tầm cao mới, trong đó, quan hệ về KHCN, ĐMST là điều kiện thuận lợi để DN KHCN Việt Nam tăng cường hợp tác với các đối tác Hoa Kỳ. Hơn nữa, nhiều người Việt Nam ngày càng tham gia sâu vào các nghiên cứu khoa học lớn của nước này, mở ra cơ hội tăng cường hợp tác phát triển sản phẩm KHCN đưa ra thế giới.
Các cơ quan đại diện của Việt Nam ở Hoa Kỳ cũng tích cực tổ chức gặp gỡ đối tác là các tổ chức, cá nhân lĩnh vực KHCN để tìm kiếm cơ hội hợp tác, thúc đẩy phát triển sản phẩm KHCN…
Bà Đặng Thị Thanh Phương, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Đức; ông Bùi Trung Thướng, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Ấn Độ cũng chỉ ra, DN KHCN Việt Nam có nhiều cơ hội để hợp tác với các đối tác quốc tế trong lĩnh vực này, tạo cơ sở thúc đẩy XK sản phẩm KHCN.
Tăng tốc xúc tiến thương mại
Từ góc độ DN, ông Lương Đức Thụ, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thiết bị và Giải pháp cơ khí Automech cho rằng, Nghị quyết số 57-NQ/TW tạo động lực phát triển cho DN lĩnh vực KHCN. Thời gian qua, Automech đã cung cấp linh kiện, dây chuyền thiết bị cho các nhà máy sản xuất ô tô của Việt Nam, trong đó có VinFast để sản xuất ô tô XK. Theo ông Thụ, bên cạnh Automech, có rất nhiều DN lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ khác của Việt Nam có khả năng đáp ứng yêu cầu sản xuất các sản phẩm KHCN, ĐMST cạnh tranh với quốc tế.
Để những cơ chế chính sách đột phá của Nghị quyết đi vào cuộc sống, ông Thụ cho rằng, công tác triển khai cần được đẩy nhanh hơn nữa, trong đó, Automech sẵn sàng tham gia để hiện thực hóa mục tiêu của Nghị quyết, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất của DN.
Ông Đặng Đức Trung, Tổng giám đốc Công ty CP GCOOL mong muốn các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh các giải pháp đưa Nghị quyết 57-NQ/TW cũng như Nghị quyết số 68-NQ/TW vào cuộc sống để các sản phẩm công nghệ Việt có thêm nhiều cơ hội vươn ra toàn cầu.
Bà Trương Thị Chí Bình, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) cho rằng, mặc dù còn có điểm hạn chế nhưng 2 - 3 năm gần đây, một số DN thuộc VASI đã từng bước dịch chuyển sang làm các cụm linh kiện với nhiều đổi mới để tạo thành những sản phẩm hoàn chỉnh XK thay vì chỉ sản xuất thuê các linh kiện rời. Tuy nhiên, DN gặp khó khăn trong việc tiếp cận thị trường nên vẫn có tình trạng nhiều DN phải chấp nhận sản xuất linh kiện rời để XK.
Từ đó, đại diện các DN cũng như VASI kiến nghị, các cơ quan xúc tiến thương mại cần tập trung tháo gỡ rào cản về chứng nhận tiêu chuẩn, khắc phục tình trạng thiếu thông tin thị trường và hạn chế trong quảng bá sản phẩm ra quốc tế…
Về giải pháp xúc tiến thương mại, hỗ trợ DN KHCN đưa sản phẩm ra thị trường quốc tế, ông Thịnh đề xuất, cần nâng cao hình ảnh, quảng bá hệ sinh thái ĐMST Việt Nam; thiết lập mối quan hệ với các đối tác công nghệ chiến lược… góp sức cùng Việt Nam phát triển sản phẩm KHCN, ĐMST.
Đại diện Cục Xúc tiến thương mại thuộc Bộ Công Thương cam kết, thời gian tới sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các thương vụ, các đơn vị trong nước và các hiệp hội ngành hàng triển khai hiệu quả các chương trình xúc tiến thương mại cho sản phẩm KHCN. Mục tiêu chung là xây dựng một hệ sinh thái ĐMST gắn liền với thị trường, giúp sản phẩm KHCN Việt Nam không chỉ hiện diện mà còn có sức cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường quốc tế.
