 |
| Hà Tĩnh đang triển khai đấu giá 15 mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Ảnh minh họa: Tiên Giang |
Tăng đấu giá để thêm nguồn cung
Khan hiếm vật liệu xây dựng đang là một thách thức lớn, ảnh hưởng tiêu cực đến tiến độ nhiều dự án và gây áp lực tăng giá trên thị trường. Tình trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, cả về nguồn cung lẫn chính sách quản lý.
Để giải quyết tình trạng này, tại Hà Tĩnh, ông Nguyễn Anh Sơn, Phó Trưởng phòng Khoáng sản thuộc Sở NN&MT Hà Tĩnh cho hay, đơn vị đang triển khai đấu giá 15 mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (gồm 12 mỏ đất san lấp, 2 mỏ cát xây dựng và 1 mỏ cát, sỏi), chia làm 2 đợt. Tất cả các mỏ đều chưa có kết quả thăm dò trữ lượng khoáng sản.
Đợt 1, Sở NN&MT Hà Tĩnh đã lựa chọn được tổ chức hành nghề đấu giá tài sản là Công ty Đấu giá hợp danh Minh Nhật (địa chỉ tại phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh). Công ty sẽ tiến hành đấu giá 8 mỏ khoáng sản, gồm: mỏ đất đồi khu vực Cụp Bưởi, phường Hoành Sơn, diện tích 14,98 ha; mỏ đất đồi khu vực Bắc núi Sim 2, phường Sông Trí, 13,08 ha; mỏ đất đồi khu vực xã Kỳ Xuân, 6,97 ha; mỏ đất đồi khu vực khe dài Đồng Mọ, xã Cẩm Trung, 6,6 ha; mỏ đất đồi khu vực thôn Yên Thượng, xã Thạch Xuân, 5,84 ha; mỏ đất đồi khu vực núi Đồng Bụt, xã Hà Linh, 9,7 ha; mỏ đất đồi khu vực thôn Trung Sơn, xã Hương Đô, 8 ha; mỏ cát, sỏi xây dựng lòng sông Ngàn Sâu, thôn Tân Hương, xã Phúc Trạch, 3,86 ha. Phiên đấu giá sẽ được tổ chức vào ngày 26/12/2025 theo hình thức bỏ phiếu gián tiếp, phương thức trả giá lên.
Ở đợt 2, Sở NN$&MT Hà Tĩnh đang lựa chọn tổ chức hành nghề đấu giá tài sản để thực hiện đấu giá quyền khai thác 7 mỏ khoáng sản, gồm: mỏ đất đồi khu vực núi Tràng Cháy, xã Sơn Tiến, diện tích 5 ha; mỏ đất đồi khu vực Khe Buông, xã Đức Đồng, 6,64 ha; mỏ đất đồi khu vực Tân Hương 2, xã Đức Đồng, 6,95 ha; mỏ đất đồi khu vực thôn Nam Phong, xã Đồng Lộc, 11,54 ha; mỏ đất đồi khu vực xã Vũ Quang, 7,03 ha; mỏ cát xây dựng lòng sông Ngàn Sâu, xã Thượng Đức, 6,92 ha; mỏ cát xây dựng lòng sông Lam, phường Bắc Hồng Lĩnh, 4,5 ha.
Tại TP. Đà Nẵng, một số địa phương thuộc tỉnh Quảng Nam (cũ) đưa ra đấu giá khoảng 10 mỏ khoáng sản. Đến nay có 5 mỏ cát, sỏi được đấu giá thành công với số tiền trúng đấu giá quyền khai thác hơn 1.000 tỷ đồng. Trong đó, riêng số tiền trúng đấu giá 3 mỏ cát là hơn 940 tỷ đồng.
Các doanh nghiệp trúng đấu giá quyền khai thác 5 mỏ cát, sỏi trên đã nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy phép thăm dò khoáng sản. Tuy nhiên, do không đáp ứng quy định tại mục 10.4 Phụ lục III Thông tư số 40/2025/TT-BNNMT nên TP. Đà Nẵng chưa thể cấp giấy phép.
Ngày 28/11/2025, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Phan Thái Bình đã có công văn gửi Bộ NN&MT kiến nghị rà soát, bổ sung một số quy định của Luật Địa chất và khoáng sản 2024 cùng các quy định liên quan. Theo quy định tại mục 10.4 Phụ lục III Thông tư số 40/2025/TT-BNNMT, đối với các đề án thăm dò cát, sỏi lòng sông phải thực hiện lập trạm quan trắc hoặc thu thập số liệu về thủy - thạch động lực chế độ thủy văn đặc trưng theo mùa. Ngoài ra, thu thập dữ liệu hiện trạng tốc độ lắng đọng trầm tích đáy; khảo sát hiện trạng hoặc thu thập số liệu về tai biến địa chất, trong đó có các hiện tượng xói lở, sụt lún, xói mòn, sạt lở bờ sông, lòng sông và thiết lập mô hình tính toán để mô phỏng các quá trình thủy động lực (mực nước, dòng chảy), vận chuyển bùn cát, biến động hình thái sông (xói lở, bồi tụ) và lan truyền vật chất rắn do hoạt động khai thác gây ra để xác định khối lượng cát, sỏi bồi lắng dự kiến và khoảng cách, độ sâu, công suất khai thác hợp lý.
UBND TP. Đà Nẵng cho rằng, quy định như trên chưa phù hợp tình hình thực tế, khó có thể thực hiện thăm dò cát, sỏi khu vực miền núi, trung du vì sông suối nhỏ, ngắn, mực nước, dòng chảy thay đổi nhanh; thời gian thi công thăm dò lại ngắn (khoảng một vài tháng) và hầu như không có trạm quan trắc của Nhà nước. Do đó, với 5 mỏ cát, sỏi đã trúng đấu giá quyền khai thác, do không đáp ứng các nội dung nêu trên nên không thể cấp giấy phép thăm dò. UBND TP.Đà Nẵng đề nghị Bộ NN&MT xem xét, điều chỉnh và hướng dẫn thực hiện quy định tại mục 10.4 Phụ lục III Thông tư số 40 để phù hợp với thực tế.
Đề xuất giảm thủ tục, gỡ vướng mắc
Bộ NN&MT đang dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 193/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Địa chất và khoáng sản.
Theo Bộ NN&MT, liên quan đến thủ tục hành chính, việc yêu cầu tổ chức, cá nhân trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản phải thực hiện thêm thủ tục “quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư” là không cần thiết, làm kéo dài thời gian và tăng thêm chi phí.
Mặt khác, cần đơn giản hóa, bổ sung quy định quyết toán tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với các trường hợp cấp phép trước ngày 1/7/2025 và đang còn hiệu lực. Đối với thu hồi và xử lý khoáng sản dôi dư, hiện chưa có quy định rõ ràng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục để xử lý khoáng sản nhóm II, III, IV dôi dư đã tập kết tại bãi thải, bãi chứa từ các dự án đầu tư xây dựng…
Theo đó, Dự thảo Nghị định đề xuất bổ sung quy định miễn thủ tục lựa chọn nhà đầu tư, quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư (theo pháp luật về đầu tư) đối với các trường hợp tổ chức, cá nhân đã trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản (Điều 61, Điều 79, Điều 89).
Cụ thể, tại điểm c khoản 1 Điều 61 và điểm c khoản 1 Điều 79 (Khai thác khoáng sản và Khai thác tận thu), bổ sung quy định miễn thực hiện thủ tục lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư đối với tổ chức, cá nhân trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản; hoặc yêu cầu có quyết định/chấp thuận chủ trương đầu tư trong trường hợp pháp luật về đầu tư yêu cầu.
Tại Điều 89 (Cấp giấy phép khai thác khoáng sản nhóm IV), tổ chức, cá nhân trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản thì không phải thực hiện thủ tục lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư.
Dự thảo Nghị định cũng bổ sung trường hợp nhà thầu thi công các hạng mục công trình dự án được phép thu hồi khoáng sản. Cụ thể, hồ sơ đề nghị cấp giấy xác nhận đăng ký thu hồi khoáng sản cần bổ sung văn bản giới thiệu nhà thầu thi công của chủ đầu tư dự án hoặc nhà đầu tư đối với trường hợp thu hồi khoáng sản trong quá trình thi công các hạng mục công trình của dự án đầu tư xây dựng.
Về tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, đối với quyết toán lần đầu (Điều 139), bổ sung quy định quyết toán tiền cấp quyền khai thác khoáng sản lần đầu đối với các trường hợp đã nộp tiền trước ngày 1/7/2025. Thời điểm chốt sản lượng quyết toán lần đầu là ngày 30/6/2025.
