 |
| Hiện nay, Việt Nam là đối tác thương mại hàng hóa lớn nhất của EU tại ASEAN và đứng thứ 16 trên toàn cầu. Ảnh: Internet |
Thương mại EU - Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), được ký kết vào ngày 30/6/2019 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, EVFTA là một trong những hiệp định thương mại tự do toàn diện và tham vọng nhất mà EU từng ký với một quốc gia đang phát triển.
Hiệp định đã xóa bỏ hơn 70% thuế quan đối với nhiều mặt hàng xuất nhập khẩu giữa hai bên. Phần thuế còn lại sẽ được gỡ bỏ dần theo lộ trình trong những năm tới. Đặc biệt, EVFTA còn mở rộng quyền tiếp cận thị trường, tăng cường bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, và thúc đẩy minh bạch hóa trong hệ thống quy định – tất cả nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn để doanh nghiệp hai bên tận dụng tối đa cơ hội thương mại.
“Giữa lúc thế giới đang phân tích từng chi tiết của các thỏa thuận thương mại mới và do dự trước các chính sách “thuế đối ứng” từ Hoa Kỳ, EVFTA lại mang đến sự rõ ràng và ổn định hiếm hoi. Những điều khoản minh bạch và cam kết chung giữa Việt Nam và EU cho thấy: sự hài hòa về tiêu chuẩn cùng thị trường mở chính là con đường dẫn đến tăng trưởng bền vững và thịnh vượng lâu dài”, Chủ tịch EuroCham, ông Bruno Jaspaert, khẳng định.
Thực tế cho thấy, kể từ khi được triển khai, EVFTA đã góp phần thúc đẩy thương mại EU - Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ. Theo số liệu sơ bộ từ Cục Thống kê Việt Nam, chỉ trong vòng chưa đầy 5 năm – từ tháng 8/2020 đến tháng 5/2025 – kim ngạch thương mại song phương đã đạt 298 tỷ USD. Con số này chiếm gần 40% tổng kim ngạch thương mại tích lũy giữa hai bên (815 tỷ USD) trong hơn 30 năm hợp tác giao thương kể từ 1995 – một minh chứng rõ ràng cho vai trò xúc tác của EVFTA trong việc mở rộng thị trường và làm sâu sắc hơn mối quan hệ hợp tác kinh tế song phương.
Hiện nay, Việt Nam là đối tác thương mại hàng hóa lớn nhất của EU tại ASEAN và đứng thứ 16 trên toàn cầu. Các mặt hàng xuất khẩu sang châu Âu đa dạng từ điện tử, dệt may, nội thất cho đến nông sản. Ở chiều ngược lại, EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba và là nguồn nhập khẩu lớn thứ tư của Việt Nam, cung cấp các sản phẩm chiến lược như máy móc công nghệ cao, phương tiện vận tải, dược phẩm và công nghệ xanh.
Củng cố quan hệ, nắm bắt cơ hội và vượt qua lực cản
Không chỉ dừng lại ở các ưu đãi thuế quan, EVFTA còn là chìa khóa giúp doanh nghiệp châu Âu tiếp cận tốt hơn thị trường nội địa đang phát triển nhanh chóng của Việt Nam – từ cơ hội đầu tư FDI được hưởng nhiều chính sách ưu đãi đến hợp tác trong các dự án hợp tác công tư (PPP). Với quy mô dân số 100 triệu người và lực lượng lao động hơn 55 triệu người, Việt Nam đang dần trở thành một hệ sinh thái chiến lược cho các doanh nghiệp châu Âu hội nhập sâu hơn vào các chuỗi cung ứng mới và mở rộng thị trường dài hạn.
Với tổng GDP lên tới 29 nghìn tỷ USD (tính theo sức mua tương đương) và hơn 450 triệu người tiêu dùng, EU hiện là khối kinh tế thống nhất lớn nhất thế giới. Môi trường thương mại được quản lý bằng hệ thống pháp luật minh bạch, ổn định và dễ dự đoán, kèm với GDP bình quân đầu người vượt 43.000 USD (theo Ngân hàng Thế giới năm 2024) càng củng cố sức mua cao và nhu cầu đa dạng. Đây chính là điều kiện lý tưởng để các sản phẩm chất lượng cao từ Việt Nam – từ nông sản, thực phẩm chế biến đến hàng tiêu dùng và công nghệ – chinh phục người tiêu dùng châu Âu.
EuroCham đánh giá cao những nỗ lực cải cách của Việt Nam trong quá trình hiện đại hóa nền kinh tế và nâng cao hiệu lực, hiệu quả, cũng như hiệu suất của các thủ tục hành chính công. Kể từ cuối năm 2024, Chính phủ đã khởi xướng một loạt cải cách cơ cấu sâu rộng, bao gồm sáp nhập các bộ, ngành và địa phương, cùng với việc tinh gọn 30% bộ máy hành chính – thể hiện quyết tâm rõ rệt hướng tới cải cách toàn diện.
Song song, việc triển khai định danh doanh nghiệp thông qua ứng dụng điện tử quốc gia VNeID và công bố Chỉ số FTA đầu tiên trên toàn quốc vào năm 2025 đánh dấu những bước tiến nổi bật trong lộ trình chuyển đổi số và xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng hiệu quả.
Trước bối cảnh quốc tế nhiều biến động, các nhà lãnh đạo Việt Nam luôn chủ động nhận diện cả cơ hội lẫn thách thức của tiến trình hội nhập, đồng thời nhấn mạnh vai trò của những chính sách phản ứng nhanh, linh hoạt và thực chất. Trong chiến lược phát triển dài hạn, việc tận dụng tối đa các FTA được xác định là chìa khóa then chốt giúp Việt Nam duy trì đà tăng trưởng, thu hút đầu tư và củng cố vị thế trên trường quốc tế.
Theo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), hiện có 328 FTA đang có hiệu lực trên toàn cầu, tăng mạnh so với con số 98 vào năm 2000. Trong số đó, Việt Nam đã ký kết 17 FTA, khẳng định vai trò trung tâm trong mạng lưới thương mại khu vực và toàn cầu.
Việc nâng cấp mối quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện được xem là bước phát triển tự nhiên tiếp theo giữa hai đối tác ngày càng đồng thuận trong các lĩnh vực then chốt như thương mại, phát triển bền vững và quản trị toàn cầu.
Đại sứ EU Julien Guerrier nhấn mạnh: “Sau 5 năm, EVFTA đã chứng minh đây là một khuôn khổ hợp tác hiệu quả. Hiệp định đã củng cố lòng tin, thúc đẩy thương mại và mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai phía. Trong bối cảnh môi trường thương mại toàn cầu biến động không ngừng, sự hợp tác bền bỉ giữa EU và Việt Nam càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. EU vẫn cam kết song hành cùng Việt Nam trên hành trình hướng tới một tương lai xanh, bền vững và thịnh vượng”.
