Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh: Định hướng là một trong những nền kinh tế đứng đầu cả nước

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương chủ trì Hội nghị thẩm định dự thảo Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Ảnh: Đức Trung

Tháo gỡ điểm nghẽn thông qua bài toán quy hoạch

Đánh giá về lợi thế, tiềm năng của Tỉnh, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho rằng, Bắc Ninh là tỉnh nằm ở cửa ngõ của Thủ đô Hà Nội, nằm trong vùng tam giác tăng trưởng Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh cho nên có nhiều điều kiện để phát triển kinh tế. Tuy nhiên, Bắc Ninh hiện cũng không ít “điểm nghẽn” và khó khăn, thách thức như: Quỹ đất sử dụng nhỏ; Sông Đuống và các tuyến đường cao tốc, các tuyến điện cao thế và nhiều khu dân cư đan xen đã tạo sự chia cắt về không gian phát triển; Hệ thống các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng nghề phát triển đan xen với các khu vực dân cư, tạo ra nhiều nguy cơ về ô nhiễm môi trường; Tỷ lệ nhập cư cao và xu hướng đô thị hóa mạnh, tạo áp lực lên cơ sở hạ tầng, các dịch vụ xã hội; Việc huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội khó khăn. Do đó, những điểm hạn chế trên cần phải nghiên cứu, đánh giá kỹ để khắc phục, giải quyết trong bài toán quy hoạch.

Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh được lập trong bối cảnh có những thuận lợi là đã có Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, trong đó đã chỉ đạo rất rõ về định hướng phát triển của đất nước đến năm 2045; có Nghị quyết số 30-NQ/TW về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Bộ Chính trị; có Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025; có các quy hoạch ngành quốc gia (nhất là các quy hoạch về hạ tầng giao thông) và một số quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. "Đặc biệt, chúng ta có Quy hoạch tổng thể quốc gia vừa được Quốc hội thông qua. Đây là căn cứ, là cơ sở để tỉnh Bắc Ninh xem xét, cụ thể hóa những định hướng phát triển trên địa bàn Tỉnh thông qua Quy hoạch", Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết.

Thay mặt Hội đồng thẩm định, Thứ trưởng đánh giá cao sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND Tỉnh và sự phối hợp có hiệu quả giữa Sở Kế hoạch và Đầu tư với các sở, Ban, ngành và UBND cấp huyện trong quá trình triển khai lập và hoàn thiện Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh, thể hiện sự quan tâm, cầu thị của Tỉnh đối với công tác quy hoạch.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Đức Trung

Lựa chọn tăng trưởng xanh, bền vững, có chiều sâu, thay vì tăng trưởng nóng

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh, trong thời gian qua, Bắc Ninh luôn xác định công tác lập Quy hoạch Tỉnh là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xuyên suốt có vai trò và ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc hoạch định phương hướng, điều hành và quản lý mọi hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, phát triển không gian lãnh thổ trên địa bàn Tỉnh trong thời kỳ tới, đảm bảo tính kết nối đồng bộ, liên kết vùng và phát huy lợi thế so sánh mới, khai thác tối đa tiềm năng, khắc phục các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực phát triển toàn diện, hài hòa, hiệu quả theo hướng xanh và bền vững, giữ vững vị thế là một trong những cực phát triển của vùng Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH), một trong những nền kinh tế đứng đầu cả nước, trung tâm logictics liên kết các vùng, trung tâm dịch vụ số quốc tế, sớm đạt được toàn bộ các tiêu chí của đô thị loại 1 trực thuộc trung ương, là hình mẫu về thành phố thông minh, sinh thái, giữ gìn, phát huy các bản sắc văn hóa và có chất lượng cuộc sống cao, phấn đấu trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghệ cao và nghiên cứu, thiết kế (R&D) hàng đầu của Việt Nam và trong khu vực Đông Nam Á. Bởi vậy, trong quá trình triển khai lập Quy hoạch, Tỉnh luôn tuân thủ chặt chẽ các quy định nhằm phù hợp với các quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển của đất nước và của vùng.

Về địa lý, Bắc Ninh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng ĐBSH, có nhiều tuyến giao thông quan trọng chạy qua như Quốc lộ 1A, Quốc lộ 17, Quốc lộ 18, Quốc lộ 38, đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn và các tuyến đường thuỷ như sông Đuống, sông Cầu, sông Thái Bình; gần cảng hàng không quốc tế Nội Bài, các cảng biển quan trọng của vùng (Quảng Ninh và Hải Phòng), nằm trên các trục hành lang kinh tế.

Về văn hóa, Bắc Ninh được biết đến là vùng đất địa linh nhân kiệt, là “cái nôi” của văn hóa Kinh Bắc, mang trong mình 7 nét đặc trưng văn hóa tiêu biểu là: quê hương của dân ca Quan họ - di sản văn hóa thế giới; văn hóa tâm linh; lịch sử văn hiến; lễ hội; khoa bảng; làng nghề và kiến trúc.

Về quy mô kinh tế, tính đến năm 2020, quy mô GRDP của Tỉnh đạt 209.227 tỷ đồng, đứng thứ 4 trong vùng ĐBSH và đứng thứ 8/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. GRDP bình quân đầu người năm 2020 đạt 147,4 triệu đồng/người, gấp 1,8 lần mức trung bình của cả nước.

Tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2011 - 2020 của Tỉnh đạt 12,44%/năm, cao hơn mức 6%/năm bình quân cả nước. Cơ cấu ngành kinh tế của tỉnh Bắc Ninh về cơ bản đang chuyển dịch tích cực theo hướng giảm tỷ trọng ngành nông nghiệp song song với tăng tỷ trọng ngành công nghiệp - xây dựng.

Trên cơ sở kế thừa thành tựu phát triển của giai đoạn trước, tỉnh Bắc Ninh định hướng giai đoạn 2021-2030 tập trung chuyển dịch sang tăng trưởng chất lượng cao, theo chiều sâu, đảm bảo tính bền vững và gắn kết tăng trưởng với phúc lợi cuộc sống của người dân, đảm bảo công bằng xã hội thay vì lựa chọn các phương án tăng trưởng nóng.

Theo dự thảo Quy hoạch, tỉnh Bắc Ninh định hướng 5 quan điểm phát triển như sau: (1) Phát triển bền vững, trở thành một trong những cực phát triển của vùng ĐBSH, một trong những nền kinh tế đứng đầu cả nước, sớm trở thành Đô thị loại I trực thuộc Trung ương và là hình mẫu về thành phố thông minh, đổi mới sáng tạo, sinh thái, giữ gìn và phát huy các bản sắc văn hóa và có chất lượng cuộc sống cao. (2) Phấn đấu trở thành trung tâm công nghiệp và dịch vụ công nghệ cao, trung tâm sản xuất thông minh của Việt Nam và vùng Đông Nam Á, trung tâm logistics của vùng. (3) Hệ thống kết cấu hạ tầng của Tỉnh phát triển đồng bộ, hiện đại, kết nối nội tỉnh và liên tỉnh thông suốt. (4) Bản sắc văn hóa và con người Bắc Ninh - Kinh Bắc được phát huy và trở thành động lực phát triển. (5) Ưu tiên sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên và nâng cao chất lượng môi trường, đảm bảo ứng phó biến đổi khí hậu.

Theo đó, tỉnh Bắc Ninh xác định 5 khâu đột phá phát triển và 7 nhóm ngành ưu tiên. Cụ thể, 5 khâu đột phá phát triển được xác định gồm: Tổ chức không gian kinh tế và đô thị trên phạm vi toàn Tỉnh theo quy hoạch, gia tăng hiệu quả tụ hội đô thị, phát huy lợi thế so sánh, nâng cao năng lực cạnh tranh; Huy động tối đa và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, tạo bước đột phá về hệ thống kết cấu hạ tầng trong đó tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng giao thông hiện đại, liên kết vùng; Đẩy nhanh quá trình phát triển và hoàn thiện hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu logistics, khu du lịch, đô thị và hạ tầng số phát triển đồng bộ; Phát huy bản sắc văn hoá truyền thống tốt đẹp, nâng cao đạo đức xã hội, ý thức pháp luật, xây dựng văn hóa và con người Bắc Ninh phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, có khát vọng vươn lên; Nâng cao chất lượng quản trị, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, say mê công việc; Đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của Bắc Ninh. Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số, thực hiện các mục tiêu xây dựng và phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số theo Chiến lược chuyển đổi số quốc gia.

Về 7 nhóm ngành được ưu tiên thu hút đầu tư, thông qua phân tích đánh giá trên cơ sở phù hợp với lợi thế phát triển sẵn có và tiềm năng, cũng như xu hướng phát triển trong tương lai, Tỉnh sẽ tập trung nguồn lực vào các nhóm ngành, gồm: Sản xuất thiết bị điện tử, Sản xuất công nghệ cao, Du lịch, Logistics, Thương mại, Dịch vụ công nghệ thông tin và Sản xuất dược phẩm.