 |
| Kết quả thực hiện các gói thầu tương tự là cơ sở để chủ đầu tư đánh giá uy tín nhà thầu, áp dụng chỉ định thầu đối với các gói thầu có yêu cầu tiến độ cấp bách. Ảnh: Chí Cường |
Các chính sách đặc thù về lựa chọn nhà thầu phát huy hiệu quả
Kể từ khi Luật số 90/2025/QH15 có hiệu lực, sau đó Nghị định số 214/2025/NĐ-CP được ban hành, hoạt động đấu thầu trên phạm vi cả nước ghi nhận xu hướng ngày càng gia tăng số lượng gói thầu áp dụng hình thức chỉ định thầu. Quy định mới cho phép chủ đầu tư linh hoạt lựa chọn hình thức phù hợp nhằm bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả dự án, đồng thời đặt ra yêu cầu cao về năng lực, tài chính và công nghệ đối với nhà thầu được chỉ định.
Chia sẻ với phóng viên Báo Đấu thầu, nhiều chủ đầu tư cho biết, khi “kích hoạt” cơ chế chỉ định thầu linh hoạt, chủ đầu tư đã “chọn mặt gửi vàng”, lựa chọn những nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm để “trao gửi” những công trình lớn. Cán bộ đấu thầu của Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết, đã áp dụng cơ chế chỉ định thầu tại một số gói thầu lớn để mở rộng các đoạn tuyến cao tốc do VEC quản lý. Nếu đấu thầu thông thường cần thời gian khoảng 2 tháng thì chỉ định thầu chỉ mất khoảng 5 ngày. Trong quá trình lựa chọn nhà thầu theo cơ chế chỉ định thầu, VEC đều yêu cầu giảm giá trúng thầu ít nhất 5% so với dự toán gói thầu. Hiện nay, các gói thầu đang được nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện so với kế hoạch.
Lãnh đạo Ban Quản lý dự án Thăng Long cho biết, kết quả thực hiện các gói thầu tương tự là cơ sở để chủ đầu tư đánh giá uy tín nhà thầu, áp dụng chỉ định thầu đối với các gói thầu có yêu cầu tiến độ cấp bách tiếp theo. Một số nhà thầu làm tốt, nhanh các gói thầu cung cấp hệ thống phần mềm dùng chung phục vụ giám sát điều hành giao thông đã được Ban lựa chọn để chỉ định thầu những gói thầu tiếp theo như: Công ty CP Hệ thống công nghệ ETC, Công ty CP Công nghệ - Viễn thông Elcom… “Đây là những nhà thầu đã được sàng lọc trong thực tiễn thi công nên chúng tôi tin tưởng chọn mặt gửi vàng”, lãnh đạo Ban Quản lý dự án Thăng Long chia sẻ.
Giải “cơn khát” chứng chỉ đấu thầu
Trước nhu cầu gia tăng đột biến về việc thi, cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 105/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT quy định hoạt động đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và thi, cấp, thu hồi chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 31/10/2025).
Sau khi Thông tư số 105/2025/TT-BTC được ban hành, 4 thủ tục hành chính (cấp, cấp lại, gia hạn và thu hồi chứng chỉ) đã được đơn giản hóa thành 1 thủ tục hành chính duy nhất; rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, áp dụng hoàn toàn trên nền tảng số để giảm chi phí, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý.
Cùng với đó, hệ thống tổ chức thi chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu sẽ được triển khai các phương án tích hợp với hệ thống định danh VNeID và kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Việc chuyển đổi chứng chỉ giấy sang chứng chỉ điện tử sẽ giúp người dân, doanh nghiệp và cơ quan tra cứu, xác thực thông tin trên một cổng thông tin tập trung duy nhất, bảo đảm minh bạch, chính xác và thuận tiện trong quản lý.
Việc ban hành Thông tư số 105/2025/TT-BTC được dư luận xã hội đánh giá cao nhờ các quy định mới cần thiết để bảo đảm tính khả thi, thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật về đấu thầu, góp phần tháo gỡ vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục hành chính và tăng cường hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng, thi và cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu.
Chia sẻ tại các hội nghị phổ biến, hướng dẫn thực hiện quy định pháp luật về đấu thầu, đấu thầu qua mạng do Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia tổ chức, nhiều cán bộ ở các ban quản lý dự án địa phương cho biết, Thông tư 105/2025/TT-BTC đã gia hạn hiệu lực của các chứng chỉ đấu thầu được cấp trước đây (chứng chỉ tham gia khóa học hoặc chứng chỉ đào tạo về đấu thầu) đến hết ngày 31/12/2026. Đây là điều mà nhiều cán bộ chuyên sâu về đấu thầu mong đợi để bảo đảm quyền và lợi ích của các cá nhân đã được cấp chứng chỉ đấu thầu trước đó, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức tiếp tục là nguồn nhân sự có chứng chỉ hợp lệ phục vụ các tổ chuyên gia, tổ thẩm định trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu.
Tiền đề đẩy nhanh tiến độ dự án
Theo TS. Nguyễn Việt Hùng - chuyên gia về đấu thầu, hệ thống pháp luật hiện nay có sự điều chỉnh lớn về phạm vi áp dụng cơ chế chỉ định thầu để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án trên cả nước. Nếu chủ đầu tư thực hiện chỉ định thầu công tâm, lập dự toán chặt chẽ, có trách nhiệm trong việc “chọn mặt gửi vàng”, lựa chọn kỹ càng nhà thầu thi công công trình thì đây là tiền đề tốt để nhiều dự án được đẩy nhanh tiến độ, phát huy các mặt tích cực của cơ chế chỉ định thầu, nhất là trong bối cảnh cần đẩy nhanh giải ngân đầu tư công.
Thiếu tướng Nguyễn Hữu Ngọc - Tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn chia sẻ, được sự tin tưởng của Chính phủ, Bộ Quốc phòng và nhiều chủ đầu tư trên cả nước, thời gian qua, Tổng công ty đã được giao phó nhiều nhiệm vụ cấp bách, triển khai thi công hàng loạt công trình giao thông lớn trên cả nước theo cơ chế chỉ định thầu. Hàng loạt công trình do Tổng công ty đảm nhận thi công được đẩy nhanh tiến độ thực hiện, rút ngắn thời gian hoàn thành như: Dự án Khu tái định cư Làng Nủ giai đoạn I được hoàn thành sau 68 ngày xây dựng; cầu Phong Châu mới - Quốc lộ 32C, tỉnh Phú Thọ khánh thành sau hơn 9 tháng thi công… Hàng loạt siêu dự án như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, các trục cao tốc huyết mạch của quốc gia như Hòa Bình - Mộc Châu, Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, cao tốc Cao Lãnh - An Hữu… đang được Nhà thầu dồn lực đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
“Không đơn thuần là một doanh nghiệp kinh tế - quốc phòng cốt lõi, Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn luôn đặt trách nhiệm xã hội, nhiệm vụ an sinh xã hội với Tổ quốc, với nhân dân làm kim chỉ nam trong hành động để làm tốt nhất vai trò của mình. Chúng tôi lấy kỷ luật và trách nhiệm người lính để thi công công trình đảm bảo chất lượng và tiến độ. Sau mỗi công trình, Nhà thầu đều nhận sự tin yêu, đồng thuận của chủ đầu tư và người dân nơi dự án đi qua. Đó là đích đến giá trị cốt lõi mà chúng tôi sẽ theo đuổi và nỗ lực hết mình để phục vụ nhân dân thời gian tới”, ông Ngọc chia sẻ.
