 |
| HoREA đề nghị bỏ cụm từ “hoặc chưa có” trong khoản 20 Điều 1 dự thảo. Ảnh: Gia An |
Điểm bổ sung gây băn khoăn
Theo quy định hiện hành tại Nghị định 103/2024/NĐ-CP, người sử dụng đất đã có thông báo của cơ quan thuế nhưng chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính thì phải nộp bổ sung và nộp cả khoản tiền chậm nộp theo quy định. Tuy nhiên, trong dự thảo (lần 4) đang được lấy ý kiến, nội dung này được mở rộng thêm cả trường hợp doanh nghiệp đã có quyết định phê duyệt giá đất cụ thể nhưng “chưa có Thông báo thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất”. Điều này đồng nghĩa, dù chưa từng nhận thông báo từ cơ quan thuế, doanh nghiệp vẫn có thể bị tính khoản tiền tương đương chậm nộp kể từ ngày được phép chuyển mục đích sử dụng đất.
HoREA cho rằng việc bổ sung trường hợp “chưa có Thông báo” là chưa phù hợp. Luật Đất đai 2024, tại Điều 257, không hề quy định chuyển tiếp về nghĩa vụ tài chính trong trường hợp này. Tương tự, Luật Quản lý thuế 2019 cũng chỉ coi việc chậm nộp phát sinh khi người nộp thuế không thực hiện nghĩa vụ so với thời hạn ghi trong thông báo hoặc quyết định của cơ quan thuế. Vì vậy, nếu chưa có thông báo, thì không thể coi là chậm nộp.
Để làm rõ hơn, HoREA dẫn chứng trường hợp dự án Khu nhà ở cao tầng Phú Mỹ (quận 7 cũ) của Công ty Hưng Lộc Phát. Dù chưa từng nhận thông báo của cơ quan thuế, doanh nghiệp này vẫn bị yêu cầu nộp hơn 402,6 tỷ đồng tiền chậm nộp tính từ năm 2021. Báo cáo mới đây của Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM cũng khẳng định việc áp dụng quy định như vậy là không có cơ sở pháp lý.
Tính cần thiết và tác động nếu được chấp thuận
Theo HoREA, việc giữ nguyên quy định “chưa có Thông báo” trong dự thảo sẽ tạo ra xung đột pháp luật, đi ngược nguyên tắc quản lý thuế, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ hồi tố bất lợi cho doanh nghiệp. Điều này có thể làm gia tăng tranh chấp giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước, ảnh hưởng tới môi trường đầu tư vốn đang cần sự ổn định để khôi phục.
Ngược lại, khi kiến nghị được tiếp thu, thị trường bất động sản sẽ được hưởng lợi đáng kể. Việc loại bỏ quy định này giúp bảo đảm tính minh bạch, công bằng, bởi doanh nghiệp chỉ phát sinh nghĩa vụ tài chính sau khi đã có thông báo rõ ràng từ cơ quan thuế. Điều đó không chỉ giảm thiểu rủi ro pháp lý, mà còn củng cố niềm tin của nhà đầu tư, đồng thời tháo gỡ những vướng mắc khiến nhiều dự án bị đình trệ vì chưa xác định được nghĩa vụ đất đai. Đây cũng là tín hiệu tích cực để thu hút dòng vốn trong và ngoài nước trong bối cảnh thị trường cần thêm động lực phục hồi.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA nhấn mạnh, kiến nghị này không đơn thuần là điều chỉnh câu chữ trong dự thảo, mà còn góp phần bảo đảm sự nhất quán và đồng bộ của hệ thống pháp luật đất đai, tài chính. Theo ông, việc sửa đổi sẽ trở thành bước đi quan trọng giúp giảm rủi ro cho doanh nghiệp, đồng thời tạo dựng nền tảng pháp lý vững chắc cho sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản.
