Bên mời thầu: Ban Quản lý dự án truyền tải điện - Chi nhánh Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia
Chủ đầu tư: Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia
Nội dung kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Tiêu chí HSMT:
Tại Mục E-CDNT 10.8 Chương II Bảng dữ liệu đấu thầu, HSMT yêu cầu: Nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT các tài liệu sau đây: Nhà thầu có chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng hiện hành (Nghị định số 175/2024/NĐ-CP ngày 30/12/2024 của Chính phủ (cập nhật khi có quy định mới)...). Nếu nhà thầu không đính kèm chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng công trình trong E-HSDT: Trường hợp trúng thầu, nhà thầu phải xuất trình chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng công trình trước khi trao hợp đồng.
Kiến nghị/đề nghị làm rõ của nhà thầu:
Sau khi nghiên cứu HSMT, Nhà thầu nhận thấy, tại Mục E-CDNT 10.8 có yêu cầu: “Nhà thầu phải có chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng theo quy định của pháp luật hiện hành”. Nhà thầu cho rằng, yêu cầu này không phù hợp với phạm vi công việc Gói thầu. Theo bảng kê hạng mục công việc (Mẫu 01A Chương IV), phạm vi của Gói thầu chỉ bao gồm các nội dung chuyên ngành kỹ thuật điện như: lắp đặt, đấu nối thiết bị máy biến áp, lọc dầu, thí nghiệm và chạy thử. Gói thầu không bao gồm các hoạt động thi công xây dựng công trình theo định nghĩa tại Luật Xây dựng và Nghị định 15/2021/NĐ-CP. Do đó, yêu cầu chứng chỉ năng lực xây dựng là chưa phù hợp với tính chất kỹ thuật của Gói thầu.
Theo quy định tại Nghị định số 15/2021/NĐ-CP, chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng chỉ áp dụng đối với tổ chức thực hiện thi công xây dựng công trình. Trong khi đó, các công việc của gói thầu này không thuộc phạm vi thi công xây dựng mà chủ yếu là lắp đặt thiết bị điện và thí nghiệm vận hành, do đó không thuộc đối tượng bắt buộc phải có chứng chỉ năng lực xây dựng.
Căn cứ Quyết định số 1334/QĐ-BXD ngày 31/12/2024 của Bộ Xây dựng, thủ tục cấp chứng chỉ năng lực xây dựng đang được tạm dừng và thay thế. Bên cạnh đó, Công điện số 78/CĐ-TTg ngày 29/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ và Công văn số 4377/BXD ngày 02/6/2025 của Bộ Xây dựng đều nêu rõ chủ trương chuyển từ mô hình cấp chứng chỉ sang cơ chế doanh nghiệp tự công bố đủ điều kiện hoạt động và cơ quan quản lý thực hiện hậu kiểm. Như vậy, việc yêu cầu chứng chỉ trong HSMT là không còn phù hợp với xu hướng quản lý hiện hành.
Việc giữ nguyên tiêu chí về chứng chỉ năng lực xây dựng trong trường hợp này có thể dẫn đến việc loại bỏ nhiều nhà thầu chuyên ngành điện có đủ năng lực và kinh nghiệm nhưng không có chức năng xây dựng - vốn không bắt buộc với Gói thầu này. Điều này làm thu hẹp phạm vi tham dự, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước.
Từ các phân tích trên, Nhà thầu đề nghị Bên mời thầu xem xét bỏ yêu cầu chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng tại Mục E-CDNT 10.8, hoặc điều chỉnh lại tiêu chí theo hướng phù hợp với tính chất Gói thầu, tạo môi trường cạnh tranh công bằng, minh bạch trong đấu thầu. Cụ thể, đề nghị thay thế bằng nội dung: “Nhà thầu phải chứng minh năng lực, kinh nghiệm phù hợp với nội dung công việc của gói thầu như lắp đặt và thí nghiệm thiết bị điện. Trường hợp không thực hiện phần việc thi công xây dựng công trình thì không yêu cầu chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng.”
Bình luận, phân tích của chuyên gia:
Ngày 27/6/2025, Quốc hội ban hành Luật Đường sắt 2025 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026). Trong đó, điểm g khoản 1 Điều 56 Luật này (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025) quy định bãi bỏ khoản 4 Điều 148 Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2020), như sau: “Tổ chức tham gia hoạt động xây dựng phải có chứng chỉ năng lực theo quy định của Luật này bao gồm tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng; khảo sát xây dựng; lập thiết kế quy hoạch xây dựng; thiết kế, thẩm tra thiết kế xây dựng; thi công xây dựng công trình; tư vấn giám sát thi công xây dựng công trình...”.
Cũng theo quy định tại Luật Đường sắt 2025, kể từ ngày 1/7/2025, tổ chức tham gia hoạt động xây dựng tự công khai thông tin về năng lực (thay vì “phải được đăng tải công khai trên trang thông tin điện tử do cơ quan có thẩm quyền cấp chứng chỉ quản lý và tích hợp trên cổng thông tin điện tử của Bộ Xây dựng” như trước đây). Sở Xây dựng có trách nhiệm kiểm tra, xử lý vi phạm trong việc chấp hành các quy định về điều kiện năng lực hoạt động của chủ đầu tư, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng trên địa bàn do mình quản lý.
Căn cứ quy định trên, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 1030/QĐ-BXD ngày 7/7/2025 về việc công bố thủ tục hành chính bị bãi bỏ lĩnh vực hoạt động xây dựng thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Xây dựng; Công văn số 6386/BXD-KTQLXD ngày 7/7/2025 về việc thực hiện một số quy định mới trong quản lý hoạt động đầu tư xây dựng, trong đó, đề nghị UBND cấp tỉnh chỉ đạo Sở Xây dựng thực hiện trách nhiệm theo quy định trên.
Nhiều doanh nghiệp xây lắp cho rằng, việc bãi bỏ chứng chỉ năng lực là bước cải cách thực chất, thể hiện tư duy mới trong quản lý nhà nước. Thay vì kiểm tra “trên giấy”, các cơ quan chức năng sẽ tập trung đánh giá hiệu quả thông qua kết quả triển khai dự án, hồ sơ năng lực cụ thể và quá trình thực hiện. Mô hình chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm này giúp giảm gánh nặng hành chính, thúc đẩy môi trường cạnh tranh lành mạnh trong ngành xây dựng.
Từ góc độ tổ chuyên gia đấu thầu, một số đơn vị tư vấn đánh giá cao cải cách nêu trên. Về bản chất, năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu đã được thể hiện đầy đủ, toàn diện thông qua hợp đồng tương tự, nhân sự, thiết bị đề xuất trong hồ sơ dự thầu. Khi không bị ràng buộc bởi những thủ tục hành chính hình thức, doanh nghiệp xây dựng có thể tập trung vào năng lực cốt lõi - đó là chất lượng công trình, tiến độ thực hiện và tính sáng tạo trong thi công.
Trả lời, giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Sau khi xem xét các kiến nghị của Nhà thầu liên quan đến yêu cầu chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng tại Mục E-CDNT 10.8 của HSMT, Ban Quản lý dự án truyền tải điện (NPTPMB) xin phản hồi như sau:
Về cơ sở pháp lý áp dụng, theo khoản 38 Điều 3 của Luật Xây dựng số 50/2014/QH13, hoạt động “thi công xây dựng công trình” bao gồm cả lắp đặt thiết bị đối với công trình xây dựng mới hoặc được cải tạo, sửa chữa. Do đó, việc lắp đặt máy biến áp trong Gói thầu này thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Xây dựng.
Tại Điều 94 Nghị định số 175/2024/NĐ-CP ngày 30/12/2024 quy định rõ: Tổ chức tham gia hoạt động “thi công xây dựng công trình” phải có chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng, trừ trường hợp được miễn theo khoản 3 của điều này. Đồng thời, các lĩnh vực và phạm vi hoạt động yêu cầu chứng chỉ được nêu rõ tại Phụ lục VIII kèm theo Nghị định.
Về yêu cầu cụ thể của Gói thầu, Gói thầu có nội dung lắp đặt thiết bị điện (máy biến áp cấp điện áp 220kV) - thuộc công trình năng lượng cấp I. Theo quy định hiện hành, tổ chức thực hiện thi công các công việc này bắt buộc phải có chứng chỉ năng lực xây dựng hạng I, phù hợp với cấp công trình và chuyên ngành năng lượng.
Về các văn bản liên quan được viện dẫn trong kiến nghị của Nhà thầu, Quyết định số 1334/QĐ-BXD ngày 31/12/2024 của Bộ Xây dựng không có nội dung bãi bỏ yêu cầu về chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng. Mục 12 Phụ lục II của Quyết định chỉ đề cập đến việc thay thế, đơn giản hóa một số thủ tục hành chính, không bãi bỏ quy định về điều kiện năng lực.
Công văn số 4377/BXD-VP ngày 02/6/2025 là văn bản hướng dẫn rà soát, cải cách thủ tục hành chính, giao các đơn vị thuộc Bộ Xây dựng nghiên cứu cắt giảm, đơn giản hóa quy trình. Tuy nhiên, hiện chưa có văn bản pháp quy chính thức nào thay thế hay bãi bỏ quy định bắt buộc về chứng chỉ năng lực đối với tổ chức thực hiện thi công xây dựng công trình.
Căn cứ quy định tại Luật Xây dựng và Nghị định 175/2024/NĐ-CP, cũng như căn cứ vào tính chất của Gói thầu, việc yêu cầu nhà thầu phải có chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng hạng I là phù hợp, đúng quy định pháp luật và nhằm đảm bảo năng lực chuyên môn của đơn vị thực hiện, an toàn và hiệu quả của Dự án. Do đó, NPTPMB đề nghị nhà thầu nghiêm túc tuân thủ yêu cầu tại Mục E-CDNT 10.8 của E-HSMT, không điều chỉnh nội dung đã ban hành.
Kết quả giải quyết kiến nghị/đề nghị làm rõ:
Các nội dung của HSMT vẫn được giữ nguyên. Thời điểm đóng thầu của Gói thầu đã được gia hạn đến 10h00 ngày 03/7/2025 nhằm tăng tính cạnh tranh và thời gian cho các nhà thầu chuẩn bị HSDT.
