Tăng tính khả thi thực hiện chia sẻ rủi ro tại dự án PPP

Việc sửa đổi, bổ sung quy định liên quan đến cơ chế chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu theo hướng bảo đảm khả thi, thuận lợi hơn khi thực hiện giúp nhà đầu tư yên tâm rót vốn đầu tư vào dự án PPP. Ảnh: Lê Tiên

Cơ chế chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu tại Luật PPP được nhà đầu tư đánh giá cao và rất trông đợi. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư e ngại vẫn còn rủi ro trong chính việc triển khai chia sẻ giảm doanh thu, nên họ chưa yên tâm, chưa cảm thấy được chia sẻ rủi ro thực sự.

Trong quá trình xây dựng Dự thảo NĐ, Bộ Tài chính đã lấy ý kiến, rà soát các vướng mắc khi thực hiện Nghị định 28/2021/NĐ-CP quy định cơ chế quản lý tài chính dự án đầu tư theo phương thức PPP, nhiều địa phương, nhà đầu tư cũng đã phản ánh vướng mắc liên quan đến cơ chế chia sẻ giảm doanh thu.

Theo Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI), về trình tự, thủ tục thanh toán vốn nhà nước khi áp dụng cơ chế chia sẻ doanh thu giảm, theo quy định tại Nghị định 28, căn cứ báo cáo kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước, cơ quan ký kết hợp đồng xác định giá trị doanh thu giảm chia sẻ với doanh nghiệp dự án (DNDA). Quy định này dẫn đến DNDA PPP không có vai trò trong việc xác định giá trị doanh thu giảm. Đồng thời, Nghị định 28 chưa quy định về trách nhiệm của Nhà nước khi không bố trí kịp thời nguồn vốn để thanh toán cho DNDA và chưa có quy định về giải quyết tranh chấp khi các bên không đồng thuận về giá trị chia sẻ doanh thu giảm. Do đó, đề nghị bổ sung quy định liên quan để bình đẳng hơn giữa các bên trong hợp đồng PPP.

Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả đề xuất, để bảo đảm cân xứng khi Nhà nước yêu cầu nhà đầu tư phải nộp số tiền chia sẻ phần doanh thu tăng trong 60 ngày vào ngân sách nhà nước (NSNN), cần bổ sung cụ thể thời hạn Nhà nước thanh toán cho DNDA trong 60 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ theo quy định.

Nhiều địa phương, nhà đầu tư cũng đề nghị xem xét một số quy định đưa ra nhưng chưa có chế tài rõ ràng để xử lý khi vi phạm, đặc biệt là về trách nhiệm thanh toán, quyết toán; đơn giản hóa thủ tục hành chính một số quy định về thanh toán, quyết toán; quy định rõ hơn trách nhiệm của cơ quan tài chính, kho bạc nhà nước trong việc giải ngân để chia sẻ doanh thu…

Trao đổi với phóng viên, từ thực tiễn tư vấn nhiều dự án PPP trong lĩnh vực giao thông, Luật sư Trần Duy Hưng, Giám đốc điều hành Công ty TNHH Tư vấn Monitor cho biết, những quy định hiện hành về trình tự, thủ tục thanh toán, quy định sử dụng nguồn dự phòng NSNN để thực hiện chia sẻ phần giảm doanh thu… dẫn đến việc chia sẻ có thể không khả thi hoặc không kịp thời khi rủi ro xảy ra.

Trên cơ sở rà soát vướng mắc, Dự thảo NĐ đề xuất sửa đổi quy định liên quan đến chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu theo hướng tăng cường vai trò của nhà đầu tư khi xác định phần doanh thu cần chia sẻ; quy định rõ trình tự chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu. Trong đó, đối với chia sẻ giảm doanh thu, Dự thảo NĐ quy định cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định sử dụng nguồn dự phòng NSNN, nguồn tăng thu và dự toán chi còn lại của cấp ngân sách dành cho chi đầu tư phát triển, nguồn dự phòng chung nguồn NSNN của kế hoạch đầu tư công trung hạn để thanh toán phần chia sẻ giảm doanh thu cho DNDA PPP, nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về NSNN, pháp luật về đầu tư công. Dự thảo NĐ cũng quy định rõ thời hạn mà Kho bạc nhà nước phải thực hiện kiểm soát, thanh toán cho DNDA; trình tự cơ quan tài chính báo cáo cấp có thẩm quyền cân đối vốn nhà nước để thanh toán cho DNDA, nhà đầu tư…

Về đề xuất quy định thời hạn Nhà nước thanh toán cho DNDA trong 60 ngày, Bộ Tài chính nhận định, đây là đề xuất hợp lý. Tuy nhiên, trình tự, thủ tục về bố trí nguồn dự phòng NSNN, tăng thu và tiết kiệm chi, dự phòng chung của kế hoạch đầu tư công trung hạn phải thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư công, NSNN.