 |
| Ảnh chỉ mang tính minh họa |
Thống kê chưa đầy đủ trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia từ đầu tháng 11/2025 đến nay cho thấy, nhiều gói thầu có hiện tượng yêu cầu giá trị hợp đồng tương tự cao hơn mức do Bộ Tài chính hướng dẫn.
Cụ thể, tại Gói thầu Trang bị thiết bị sân đỗ cho Công ty CP Phục vụ mặt đất Sài Gòn - Cam Ranh thuộc Dự toán Trang bị thiết bị sân đỗ cho Công ty CP Phục vụ mặt đất Sài Gòn - Cam Ranh, Mục 2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III yêu cầu về hợp đồng tương tự có giá trị tối thiểu 15,125 tỷ đồng. Trong khi đó, theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu, Gói thầu có giá 24,2 tỷ đồng.
Tại Gói thầu Máy phát điện 8.5KVA thuộc Dự án Trang bị máy phát điện 8.5KVA phát triển mạng vô tuyến 38 tỉnh Vinaphone 2025 khu vực site Bến Tre và Trà Vinh - VNPT Vĩnh Long năm 2025 do Viễn thông Vĩnh Long làm chủ đầu tư, HSMT yêu cầu nhà thầu có hợp đồng tương tự quy mô (giá trị) tối thiểu 5,511 tỷ đồng (giá gói thầu 7,872 tỷ đồng).
Tại Gói thầu Cung cấp và lắp đặt máy phát điện 12KVA thuộc Dự án Trang bị máy phát điện cho các trạm VT/BTS mạng Vinaphone - Viễn thông Lâm Đồng năm 2025, HSMT yêu cầu giá trị hợp đồng tương tự là 3,465 tỷ đồng (giá gói thầu 4,95 tỷ đồng).
Tại Gói thầu số 04 Thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị PCCC thuộc Dự án Nhà bán trú học sinh Trường Phổ thông dân tộc bán trú TH Thải Giàng Phố, xã Bắc Hà, tỉnh Lào Cai do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Bắc Hà (tỉnh Lào Cai) làm chủ đầu tư, HSMT yêu cầu nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn tối thiểu 1 công trình có giá trị 8,6 tỷ đồng (giá gói thầu 14,455 tỷ đồng).
Cá biệt, có trường hợp yêu cầu giá trị hợp đồng tương tự lớn hơn cả giá gói thầu đang mời thầu như tại Gói thầu Đầu tư trang thiết bị phụ trợ năm 2025 thuộc Dự toán Mua sắm tài sản, trang thiết bị năm 2025 từ nguồn NSNN của Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương (TP. Hải Phòng). HSMT yêu cầu giá trị tối thiểu của hợp đồng tương tự là 2,955 tỷ đồng (giá gói thầu 2,548 tỷ đồng).
Hiện nay, quy định về tiêu chuẩn đánh giá kinh nghiệm trong thực hiện hợp đồng tương tự của nhà thầu đã được hướng dẫn chi tiết tại Thông tư số 79/2025/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 4/8/2025. Thông tư này quy định rõ giá trị hợp đồng tương tự đối với từng lĩnh vực, thậm chí cả công việc đặc thù, hoặc ở địa phương mà năng lực của nhà thầu trên địa bàn còn hạn chế… kèm theo các mẫu HSMT.
Cụ thể, theo Mẫu số 4A Hồ sơ mời thầu mua sắm hàng hóa qua mạng một giai đoạn một túi hồ sơ, quy mô của hợp đồng tương tự thông thường bằng khoảng 50% giá trị của gói thầu đang xét. Trường hợp mua sắm tập trung hoặc mua sắm hàng hóa có số lượng, khối lượng mời thầu lớn thì có thể điều chỉnh giảm yêu cầu về quy mô của hợp đồng tương tự xuống hoặc chia gói thầu thành các phần (lô) để tăng tính cạnh tranh cho gói thầu. Tại Mẫu số 3A HSMT xây lắp qua mạng một giai đoạn một túi hồ sơ quy định giá trị của hợp đồng tương tự thông thường khoảng 50% giá trị công việc xây lắp của công trình thuộc gói thầu đang xét. Đối với các công việc đặc thù hoặc ở các địa phương mà năng lực của nhà thầu trên địa bàn còn hạn chế, có thể yêu cầu giá trị trong khoảng 40% - 50% giá trị công việc xây lắp của công trình…
Theo đánh giá của chuyên gia đấu thầu, việc xác định giá trị hợp đồng tương tự đã được pháp luật quy định rất rõ, chi tiết, thuận lợi cho các chủ đầu tư áp dụng cũng như xử lý tình huống phát sinh. Các quy định liên quan đến giá trị hợp đồng tương tự được các nhà thầu đánh giá cao bởi tinh thần minh bạch, công khai, tạo điều kiện cho sự phát triển của doanh nghiệp. Do đó, các gói thầu đang đưa ra yêu cầu chưa sát với quy định về giá trị hợp đồng tương tự có thể dẫn tới hạn chế cạnh tranh. Tình trạng này cần được nghiêm túc rà soát khi xây dựng, thẩm định, phê duyệt HSMT để phát huy hiệu quả của công tác đấu thầu.
