Nhu cầu vốn lớn, hài hòa lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng

Vốn tín dụng tiếp tục được định hướng vào sản xuất kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng, gắn với kiểm soát nợ xấu. Ảnh: Song Lê

Nhiều ngân hàng tăng lãi suất

Ngày 24/11 là ngày cuối của Chương trình “10 ngày vàng lãi suất” do Ngân hàng TMCP Bản Việt thực hiện, có lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng lên đến 4,75%; lãi suất kỳ hạn 6 tháng là 6,6%; lãi suất kỳ hạn 12 tháng là 6,8%, cao hơn nhiều mức lãi suất lần lượt 4,3%; 5,3% và 5,6% nếu không áp dụng Chương trình ngày vàng.

Từ đầu tháng 11 đến nay, nhiều ngân hàng đã áp dụng các chương trình khuyến mãi để tăng lãi suất, thu hút tiền gửi tiết kiệm. Ngân hàng TMCP Phát triển TP. HCM (HDBank) ra mắt chương trình “Tiết kiệm tỷ phú”, cung cấp mã dự thưởng để khách gửi tiền có cơ hội trúng thưởng. VietABank triển khai sản phẩm “Tiết kiệm đắc tài” với lãi suất từ 6-6,8% cho nhiều kỳ hạn. VIB đưa ra chính sách cộng thêm 0,1% lãi suất khi khách hàng gửi tiết kiệm online từ 1 triệu đồng, kỳ hạn từ 1 tuần đến 36 tháng.

Hiện nay, lãi suất huy động của các NHTM cổ phần kỳ hạn 6 tháng và 12 tháng phổ biến lần lượt ở mức 4,7%-6% và 5,3-6,3%, lãi suất huy động của các NHTM có vốn Nhà nước chi phối kỳ hạn 6 tháng và 12 tháng phổ biến lần lượt ở mức 2,9%-3% và 4,6%-4,7%.

Về lãi suất cho vay, một số ngân hàng đã công bố biểu lãi suất cho vay mới từ đầu tháng 11 với mức tăng từ 0,25 - 0,5% so với biểu lãi suất tháng 9. Lãi suất cho vay ngắn hạn hiện phổ biến ở mức 7 - 7,5%/năm cố định trong 3 - 6 tháng, sau thời hạn ưu đãi sẽ áp dụng thả nổi lãi suất lên mức 8 - 8,5%/năm; lãi suất cho vay trung và dài hạn phổ biến ở mức 7 - 7,75%/năm cố định trong 6 - 18 tháng đầu, sau thời hạn ưu đãi sẽ áp dụng lãi suất thả nổi lên khoảng 9,4 - 9,7%.

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tính đến ngày 10/10/2025, lãi suất cho vay bình quân đối với các giao dịch phát sinh mới tại các ngân hàng thương mại ở mức 6,55%/năm, tăng 0,03%/năm so với ngày 10/9/2025, dù vẫn giảm 0,38%/năm so với cuối năm 2024.

Tính đến ngày 31/10/2025, so với đầu tháng 10, lãi suất liên ngân hàng các kỳ hạn tăng từ 0,11-0,37%/năm với các kỳ hạn trên 1 tháng. Lãi suất phát hành trái phiếu chính phủ bình quân 10 tháng đầu năm 2025 là 3,07%/năm, tăng 0,55%/năm so với bình quân cả năm 2024.

Theo đánh giá của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), lãi suất huy động tăng do tín dụng tăng cao, phản ánh nhu cầu vốn mạnh mẽ trong nền kinh tế. VCBS dự báo, lãi suất huy động tiếp tục xu hướng tăng vào cuối năm, đặc biệt tại nhóm NHTM cổ phần, đến từ các lý do như áp lực thanh khoản trong hệ thống ngân hàng gia tăng khi tín dụng dự kiến bứt tốc; tỷ giá USD/VND tăng trong bối cảnh cầu ngoại tệ tăng vào mùa cao điểm nhập khẩu cuối năm. Tuy nhiên, lãi suất huy động vẫn duy trì ở mặt bằng thấp theo định hướng hỗ trợ tăng trưởng.

Kiểm soát nguồn vốn lớn giá thấp, hỗ trợ tăng trưởng

PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, lãi suất huy động tăng trong những tháng cuối năm là do nhu cầu vốn tăng, các ngân hàng cần về đích chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, nên đẩy mạnh huy động. Bên cạnh đó, áp lực tỷ giá hiện hữu khiến nỗ lực bơm vốn trên thị trưởng mở gặp trở ngại. Do đó, huy động tiền gửi trở thành kênh chủ lực của các ngân hàng thương mại.

Tuy nhiên, theo ông Huân, việc liên tục tăng lãi suất huy động của các nhà băng gần đây cho thấy, nhiều ngân hàng có dấu hiệu thiếu hụt thanh khoản, do đã cho vay nhiều so với huy động. Số liệu từ NHNN cho biết, đến cuối quý III/2025, tăng trưởng tín dụng đạt 13,4%, nhưng tăng trưởng huy động vốn chỉ đạt khoảng 9,7%. Trong khi đó, tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi (LDR) chỉ được ở mức tối đa 85% theo quy định tại Thông tư 22/2019/TT-NHNN.

Riêng với khối ngân hàng niêm yết, báo cáo của Công ty Xếp hạng tín nhiệm VIS Ratings cho biết, LDR của toàn ngành đạt mức cao nhất trong 5 năm là 111%, do tăng trưởng tín dụng vượt xa tốc độ tăng trưởng tiền gửi. Áp lực thanh khoản thể hiện rõ nhất ở các ngân hàng nhỏ như An Bình Bank, Bảo Việt Bank, Kiên Long Bank, Ngân hàng Việt Nam Thương Tín… Áp lực này có khả năng tiếp tục kéo dài trong bối cảnh các ngân hàng nhỏ phụ thuộc ngày càng nhiều vào nguồn vốn thị trường ngắn hạn. VIS Ratings nhận định, rủi ro thanh khoản ở mức cao đối với các ngân hàng nhỏ do phụ thuộc nhiều hơn vào nguồn vốn ngắn hạn để tài trợ cho tăng trưởng tín dụng.

Bình luận về xu hướng từ nay đến cuối năm, ông Huân cho rằng, mặt bằng lãi suất vẫn tiếp tục tăng, song mức tăng không lớn, bởi lẽ, nếu lãi suất huy động tăng mạnh sẽ đẩy lãi suất cho vay tăng theo, ảnh hưởng bất lợi đến nỗ lực ổn định kinh tế vĩ mô.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trong năm nay, ông Huân cho rằng, tăng trưởng tín dụng cần ở mức 19-20%. Với mức này sẽ tiếp tục có nguồn vốn lớn “giá tương đối thấp” đổ vào nền kinh tế từ nay đến cuối năm, nếu lĩnh vực sản xuất kinh doanh hấp thụ không tốt thì nguồn vốn này có thể chảy mạnh vào các kênh đầu cơ, tiềm ẩn rủi ro với nền kinh tế. Do đó, bên cạnh việc tăng tốc tín dụng để hỗ trợ tăng trưởng, cần tiếp tục thực hiện các giải pháp kiểm soát chất lượng tín dụng, nắn dòng vốn vào các kênh sản xuất kinh doanh. Với lĩnh vực bất động sản, cần tiếp tục có các giải pháp dẫn dắt tín dụng vào các nhu cầu ở thực, hạn chế tình trạng “lướt sóng”, đầu cơ đẩy giá.

Theo TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, việc tăng lãi suất huy động là hoạt động bình thường trong kinh doanh ngân hàng khi muốn thu hút thêm tiền gửi, đây là phản ứng thuận chu kỳ trong mùa cao điểm cuối năm. Ông Lực dự báo, từ nay đến cuối năm, mặt bằng lãi suất có tăng nhưng khó có thể tăng cao, bởi Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các tổ chức tín dụng giữ ổn định lãi suất đầu ra, nếu lãi suất huy động tăng mạnh thì biên lợi nhuận (NIM) của các ngân hàng lại bị thu hẹp.