Nhà đầu tư điện rác đối mặt nhiều thách thức về pháp lý và cơ chế giá

PGS. TS. Phùng Chí Sỹ, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam

Chính sách hỗ trợ phát triển các dự án đốt rác phát điện ở nước ta còn nhiều bất cập, chưa đủ sức thu hút, hấp dẫn các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước tham gia.

Các dự án xử lý chất thải rắn thành năng lượng (Waste to Energy - WtE) hiện gặp nhiều khó khăn về công nghệ và kỹ thuật, hiệu quả kinh tế thấp, kém hơn nhiều so với đầu tư nhà máy nhiệt điện than hay khí hóa lỏng thông thường. Chi phí đầu tư nhà máy điện rác lớn, trong khi thời gian thu hồi vốn kéo dài, thường từ 10 - 20 năm.

Về mặt pháp lý, hành lang cho lĩnh vực điện rác còn chung chung, thiếu các hướng dẫn cụ thể và tồn tại sự chồng chéo giữa các luật và nghị định.

Bên cạnh đó, mặc dù đã được hỗ trợ về giá mua điện, nhưng các dự án WtE lại bị ràng buộc tại Quyết định số 31/2014/QĐ-TTg ngày 5/5/2014 về cơ chế hỗ trợ phát triển các dự án phát điện sử dụng chất thải rắn tại Việt Nam, phải theo quy hoạch ngành điện, dẫn tới việc triển khai gặp rất nhiều khó khăn.

Về giá điện, mặc dù cơ cấu giá có tính đến chi phí khấu hao, nhưng việc áp dụng giá trần hiện nay lại không khuyến khích đầu tư vào công nghệ hiện đại. Lý do là chi phí đầu tư càng lớn thì khấu hao càng cao, khiến dự án khó bảo đảm hiệu quả tài chính nếu bị giới hạn bởi giá trần. Bên cạnh đó, thủ tục hành chính cũng là một điểm nghẽn lớn. Quy trình xin ý kiến để đưa dự án vào quy hoạch đấu nối lưới điện quốc gia rất phức tạp, đòi hỏi sự tham gia của 7 - 8 cơ quan và thường kéo dài trung bình 4 - 5 tháng, khiến nhiều nhà đầu tư nản lòng.

Kết nối đầu tư