 |
| Hàng loạt dự án lớn như cao tốc, sân bay, đường dây 500kV... được triển khai đã tạo "cú hích" cho nhiều doanh nghiệp tăng trưởng kinh doanh, cải thiện sức khỏe tài chính và nâng cao năng lực nội tại. Ảnh: Lê Tiên |
Điểm sáng từ hạ tầng và công nghiệp
Theo Báo cáo của VIS Ratings, năm 2024 chứng kiến sự phục hồi ấn tượng của ngành xây dựng Việt Nam với tổng doanh thu và lợi nhuận ròng của các công ty báo cáo tăng trưởng mạnh mẽ, lần lượt là 15% và 44% so với năm trước. Sự phục hồi được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố tích cực, nhưng bức tranh chung của ngành xây dựng vẫn có sự phân hóa rõ rệt.
Việc triển khai hàng loạt dự án lớn như cao tốc, sân bay, đường dây 500kV... đã tạo ra "cú hích" cho nhiều doanh nghiệp, giúp họ tăng trưởng kinh doanh, cải thiện sức khỏe tài chính và nâng cao năng lực nội tại. Minh chứng rõ nét nhất là các doanh nghiệp xây lắp điện, như năm 2024, Công ty CP Sông Đà 11 ghi nhận doanh thu kỷ lục 2.359,6 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 181,6 tỷ đồng (gấp 1,84 lần năm 2023); Công ty CP Tập đoàn PC1 đạt 10.088 tỷ đồng doanh thu và 839 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế (gấp 3,27 lần năm 2023)...
Nhiều doanh nghiệp có quy mô nhỏ hơn cũng ghi nhận kết quả tích cực nhờ tham gia các dự án truyền tải điện, như Công ty CP Đầu tư và Xây lắp Trường Sơn (654,2 tỷ đồng doanh thu và 29,5 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế); Công ty CP Xây lắp và Dịch vụ Sông Đà (doanh thu 464,4 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 12,8 tỷ đồng); Công ty CP Alphanam E&C (doanh thu 3.371 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 28,7 tỷ đồng).
Sau khi hoàn thành đường dây 500kV mạch 3, các doanh nghiệp này tiếp tục tham gia các gói thầu quan trọng của Dự án Đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, củng cố thêm triển vọng kinh doanh.
Việc triển khai các dự án hạ tầng giao thông lớn, đặc biệt là cao tốc Bắc – Nam, cũng giúp nhiều doanh nghiệp xây dựng hạ tầng như Công ty CP Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả, Công ty CP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex), Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn, Công ty CP LIZEN, Công ty CP Tập đoàn CIENCO4... ghi nhận kết quả kinh doanh năm 2024 bứt tốc. Đơn cử, Công ty CP Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả đạt doanh thu kỷ lục 3.308 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 578,5 tỷ đồng.
"Ông lớn" Vinaconex, với việc hoàn thành nhiều gói thầu lớn thuộc cao tốc Bắc - Nam (Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây, Mai Sơn - Quốc lộ 45; Quốc lộ 45 - Nghi Sơn) và các công trình trọng điểm khác (Cảng hàng không quốc tế Phú Bài, cầu Vĩnh Tuy…), ghi nhận doanh thu 12.870 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 1.372 tỷ đồng, mức lợi nhuận cao thứ 3 trong lịch sử của công ty này (sau các năm có thu nhập bất thường từ thoái vốn).
Trong bối cảnh đầu tư công tiếp tục được đẩy mạnh, nền tảng tài chính vững mạnh cùng năng lực thi công đã được khẳng định qua các đại công trình chính là bệ phóng giúp các doanh nghiệp uy tín tiếp tục chinh phục những gói thầu quy mô lớn.
Nhiều doanh nghiệp vẫn "ngụp lặn" trong khó khăn
Bên cạnh những gam màu sáng, bức tranh ngành xây dựng năm 2024 vẫn tồn tại những mảng tối khi nhiều doanh nghiệp tiếp tục đối mặt với thách thức.
Tổng công ty CP Xây dựng điện Việt Nam (VNECO) báo lỗ trước thuế hợp nhất 258,8 tỷ đồng, riêng công ty mẹ lỗ 240,7 tỷ đồng. Doanh nghiệp này còn đối diện áp lực nợ vay lớn (hơn 800 tỷ đồng) và phải tính đến phương án bán tài sản trả nợ. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là VNECO liên tiếp bị loại khi tham gia đấu thầu tại các dự án xây lắp điện lớn trong 2 năm gần đây do không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật, năng lực và kinh nghiệm.
Một trường hợp khác là Tổng công ty CP Xây dựng Công nghiệp Việt Nam, báo lỗ hợp nhất 467,6 tỷ đồng, chủ yếu do khó khăn của công ty con là Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn. Mặc dù công ty mẹ có lãi riêng 5 tỷ đồng trước thuế, song con số này là rất khiêm tốn so với vốn điều lệ 550 tỷ đồng.
Ngoài ra, một số doanh nghiệp ghi nhận sự suy giảm đáng kể trong hoạt động kinh doanh như Tổng công ty Thăng Long báo lãi trước thuế 5 tỷ đồng, chỉ bằng 14,5% so với năm 2023. Công ty CP Tổng công ty Công trình đường sắt lãi 9,4 tỷ đồng, bằng 24,5% của năm trước.
Những doanh nghiệp yếu về năng lực, gặp khó khăn về tài chính hoặc vướng mắc từ các khoản đầu tư kém hiệu quả vẫn đang đối diện với những thách thức lớn và chưa thể thoát khỏi tình trạng thua lỗ hoặc suy giảm kinh doanh.
