Mua sắm tập trung thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm: Tiêu chí nào để vào danh mục hàng mua?

(BĐT) - Theo quy định hiện hành, mua sắm tập trung phải được thực hiện thông qua hình thức đấu thầu rộng rãi. Trường hợp hàng hóa thuộc danh mục mua sắm tập trung (MSTT) nhưng cần mua sắm để phòng, chống dịch bệnh (theo điểm c khoản 1 Điều 23 của Luật Đấu thầu 2023) thì được áp dụng hình thức chỉ định thầu...

Tại Dự thảo Thông tư, Bộ Y tế đề xuất 20 thiết bị y tế và vật tư xét nghiệm thuộc 6 nhóm thiết bị y tế thuộc Danh mục mua sắm tập trung cấp quốc gia. Ảnh: Nhã Chi
Tại Dự thảo Thông tư, Bộ Y tế đề xuất 20 thiết bị y tế và vật tư xét nghiệm thuộc 6 nhóm thiết bị y tế thuộc Danh mục mua sắm tập trung cấp quốc gia. Ảnh: Nhã Chi

Bộ Y tế đang xây dựng Dự thảo Thông tư ban hành Danh mục MSTT cấp quốc gia đối với thiết bị y tế (TBYT), vật tư xét nghiệm, ghi nhận nhiều góp ý về tiêu chí lựa chọn hàng hóa mua theo hình thức này.

Thực tế thời gian qua nhiều cơ sở y tế đề nghị Bộ Y tế đẩy nhanh việc tổ chức MSTT vật tư y tế nhằm giảm tải khối lượng công việc mua sắm, đấu thầu cho các cơ sở y tế, giúp các đơn vị tập trung nguồn lực vào công tác chuyên môn khám chữa bệnh. Bên cạnh đó, MSTT với số lượng lớn sẽ góp phần giảm giá thành sản phẩm; kiểm soát chặt chẽ chất lượng TBYT, đảm bảo tính đồng bộ về công nghệ, chủng loại, đáp ứng yêu cầu chuyên môn và an toàn cho người bệnh…

Mong muốn sớm triển khai MSTT TBYT cấp quốc gia là rất lớn, nhưng để xây dựng được danh mục với những tiêu chí phổ quát và đáp ứng nhu cầu của đa số lại gặp rất nhiều khó khăn. Từ tháng 8/2023 đến nay, nhiều bản dự thảo thông tư với danh mục TBYT MSTT cấp quốc gia khác nhau đã được đưa ra lấy ý kiến và gần đây nhất, Bộ Y tế đưa ra thời hạn ký ban hành trong tháng 9/2025, nhưng đến nay vẫn chưa thể hoàn thành.

Liên quan đến tiêu chí xây dựng Danh mục, Sở Y tế Quảng Ninh đề xuất, cần làm rõ tiêu chí lựa chọn TBYT đưa vào Danh mục MSTT cấp quốc gia. Phần Danh mục MSTT nên lựa chọn các mặt hàng có số lượng, giá trị sử dụng lớn, chủng loại tương tự, tần suất sử dụng cao, phục vụ thường quy, phổ cập tại nhiều tuyến cơ sở y tế. Nên đưa toàn bộ danh mục thiết bị, vật tư được Bảo hiểm y tế thanh toán riêng vào danh mục MSTT để thống nhất giá trên toàn quốc, đảm bảo chất lượng, tiết kiệm ngân sách.

Để phân biệt sản phẩm của các quốc gia có tiêu chuẩn chất lượng cao nhất với sản phẩm của các quốc gia khác, Công ty TNHH Medtronic Việt Nam kiến nghị, Dự thảo Thông tư cần quy định rõ về nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm (từ các quốc gia thuộc G7 và Bắc Mỹ); chứng chỉ chất lượng (chứng nhận tiêu chuẩn FDA); các bằng chứng lâm sàng hỗ trợ chứng minh tính hiệu quả và an toàn của sản phẩm.

Một số đơn vị đề xuất mở rộng Danh mục MSTT TBYT và vật tư xét nghiệm, đặc biệt là vật tư, hóa chất xét nghiệm. Viện Chiến lược chính sách y tế đề nghị xem xét bổ sung các TBYT tối thiểu của Trạm y tế tuyến xã được quy định tại Thông tư 28/TT-BYT ngày 31/12/2020. Tuy nhiên, Cơ quan chủ trì soạn thảo (Cục Hạ tầng và TBYT) cho rằng, việc mở rộng danh mục MSTT TBYT và vật tư xét nghiệm trong thời điểm hiện nay là không đảm bảo tính khả thi khi tổ chức thực hiện và không đảm bảo chủ trương, nguyên tắc về phân cấp và giao tự chủ cho các đơn vị. Chẳng hạn, đối với hóa chất trong xét nghiệm chủ yếu phụ thuộc vào máy xét nghiệm nên sẽ phụ thuộc vào yêu cầu riêng của từng cơ sở y tế, chưa phù hợp với cách thức MSTT.

Đối với từng TBYT cụ thể trong danh mục, hiện cũng còn nhiều ý kiến khác nhau.

Đơn cử với thủy tinh thể, Cơ quan chủ trì soạn thảo đề xuất 4 loại thủy tinh thể nhân tạo được sử dụng phổ biến nhất gồm: mềm, đơn tiêu, phi cầu, hai càng; chất liệu acrylic không ngậm nước, màu vàng/trong suốt không màu, lắp sẵn/không lắp sẵn trong injector. Ngoài ra các đơn vị chủ động thực hiện mua sắm.

Bệnh viện Trung ương quân đội 108 cho rằng, sản phẩm thủy tinh thể nhân tạo cần có các dải sản phẩm phong phú hơn để đáp ứng nhu cầu thực tế. Sở Y tế tỉnh Nghệ An thì khuyến nghị cần có các tiêu chuẩn kỹ thuật theo các nhóm rõ ràng, để đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật đề ra như chất liệu thuỷ tinh thể, tính chất quang học; tính năng lọc tia UV…

Với sản phẩm giá đỡ (stent) đặt động mạch vành, Danh mục đã có nhiều thay đổi qua các phiên bản Dự thảo. Gần đây nhất, vào cuối tháng 9/2025, Dự thảo bổ sung thêm bổ sung thêm stent loại phủ thuốc Everolimus trong Danh mục MSTT cấp quốc gia (trước đó chỉ có giá đỡ (stent) đặt động mạch vành phủ thuốc Sirolimus có polymer, khung bằng kim loại/hợp kim); bỏ quy định về kích thước và đường kính ở phiên bản trước đây, đồng thời đang nghiên cứu phương án tách riêng kim loại và hợp kim thành hai loại riêng trong Danh mục để đảm bảo tính cạnh tranh…

Cơ quan chủ trì soạn thảo chia sẻ, Dự thảo Thông tư chỉ quy định danh mục, các yêu cầu về nguồn gốc xuất xứ, các chứng chỉ chất lượng… sẽ được thực hiện theo trình tự, thủ tục ở bước tổ chức MSTT. Việc xác định cụ thể về chỉ tiêu kỹ thuật, chia loại, chia gói để mua sắm, thuộc về đơn vị tổ chức mua sắm, thể hiện trong hồ sơ mời thầu để phù hợp với nhu cầu sử dụng của các đơn vị. Sở Y tế Quảng Ninh kiến nghị, Dự thảo cần quy định cụ thể việc cập nhật, điều chỉnh Danh mục theo định kỳ (ví dụ 1 năm/lần, 2 năm 1 lần), đồng thời có kênh tiếp nhận phản hồi từ các cơ sở y tế.

Kết nối đầu tư