Lạm phát tăng mạnh có đáng lo?

Ông Nguyễn Trí Hiếu, Chuyên gia tài chính

Trước hết, CPI tháng 5/2018 tăng do đang có yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số CPI. Năm ngoái, các ngân hàng giải ngân nhiều, tăng trưởng tín dụng cao đẩy một lượng tiền rất lớn vào lưu thông. Lượng tiền đó đang tác động mạnh đến CPI năm 2018.

Thứ hai, tháng 5/2018 cũng là tháng nền kinh tế bắt đầu nhập siêu và khả năng từ nay đến cuối năm nhập siêu vẫn có thể tiếp tục tăng, sẽ ảnh hưởng tới nhập khẩu và nền kinh tế. Khả năng nhập siêu tăng sẽ khiến CPI bị ảnh hưởng mạnh. Bởi lẽ, tỷ giá đang có chiều hướng tăng, mà tỷ giá tăng thì những nhà nhập khẩu phải đổi USD, mua USD với giá cao hơn nhằm thanh toán nhập khẩu, từ đó giá của hàng nhập khẩu sẽ chung hòa vào giá cả của nền kinh tế, làm tăng CPI.

Với những yếu tố đó, tôi cho rằng, có thể năm 2018 chúng ta khó có thể giữ được lạm phát ở mức 4% như chỉ tiêu đặt ra.

Tuy nhiên, hiện tại vẫn còn có quá sớm để có được những dự báo chắc chắn, bởi lẽ lượng tiền vào lưu thông vẫn có thể được điều hòa bởi Ngân hàng Nhà nước qua nghiệp vụ thị trường mở, Ngân hàng Nhà nước vẫn có thể hút được dòng tiền vào thông qua bán trái phiếu chính phủ, nên có thể điều hòa được dòng tiền đang tăng mạnh trong nền kinh tế.

Ngoài giải pháp trên, chính sách tài khóa phải phối hợp với chính sách tiền tệ để đưa ra một lượng tiền vừa đủ.

Tiếp nữa, tín dụng 5 tháng năm 2018 dù tăng trưởng chậm hơn 2017 nhưng là điều tích cực. Tín dụng tăng mạnh thì sẽ gây áp lực lên lạm phát. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước có thể siết tín dụng để kiểm soát lạm phát chặt chẽ hơn.

TS. Đặng Đức Anh, Trưởng ban Ban Phân tích và Dự báo thuộc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia

CPI tăng mạnh trong tháng 5/2018 chủ yếu là do biến động quốc tế và giá những mặt hàng do Nhà nước quản lý tăng giá. Tính chung, từ đầu năm giá lương thực thực phẩm đều tăng, đóng góp tới 36% vào rổ hàng hóa về tiêu dùng. Bên cạnh đó, giá hàng hóa do Nhà nước quản lý như giá dịch vụ y tế, giá xăng dầu… đều tăng.

Tất cả những yếu tố này cho thấy, việc CPI tăng không phải do bị chính sách tiền tệ tác động. Nhìn chung, lãi suất ổn định, tín dụng không có nhiều biến động. Do đó, nhìn ở góc độ CPI tăng tác động đến ổn định kinh tế vĩ mô thì chưa thấy có vấn đề. CPI tăng chủ yếu là do tác động từ bên ngoài, nhất thời. Điều hành chính sách nhìn chung chưa thấy nhiều tác động có tính chất nguy cơ, rủi ro, mà tác động chủ yếu đến từ chi phí đẩy.

Tôi cho rằng, lo ngại lạm phát năm 2018 vượt 4% là không lớn. Những yếu tố tăng giá điện, dịch vụ y tế… là hoàn toàn kiểm soát được. Do đó, Chính phủ hoàn toàn kiểm soát được mức tăng và nhịp độ tăng CPI để đạt chỉ tiêu lạm phát dưới 4% như Quốc hội đặt ra.

Tuy nhiên, đang có một biến số với kiểm soát lạm phát là giá dầu từ đầu năm tăng khá mạnh, cộng thêm rủi ro là nếu Quốc hội “bấm nút” tăng thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu… có thể tác động đến lạm phát từ nay tới cuối năm.

Để kiểm soát lạm phát, trước hết, chúng ta phải có giải pháp là bước đệm với việc có thể chưa tăng thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu; trích Quỹ bình ổn để điều hòa, tránh sốc tăng giá cho nền kinh tế.