Những thay đổi trong hình dạng của đường cong lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản (JGB), vốn biểu thị mức lợi suất của tất cả các kỳ hạn, đã trở nên rõ rệt hơn trong thời gian gần đây. Nguyên nhân là do kỳ vọng của thị trường thay đổi liên tục về chính sách chi tiêu dưới thời thủ tướng tiếp theo và thời điểm BOJ tăng lãi suất.
Lợi suất JGB kỳ hạn 30 năm đã tăng vọt lên mức cao kỷ lục trong tháng này sau khi bà Sanae Takaichi, người ủng hộ chính sách tài khóa nới lỏng, trở thành lãnh đạo của đảng cầm quyền Nhật Bản, đưa bà đến gần hơn với vị trí thủ tướng.
Tuy nhiên, lợi suất sau đó đã giảm và lãi suất các kỳ hạn ngắn hơn cũng biến động mạnh do những nghi ngờ về việc liệu bà Takaichi có thể đảm bảo đủ sự ủng hộ tại quốc hội để chính thức đảm nhận chức vụ hay không.
Ông Tomoaki Shishido, chiến lược gia cấp cao tại Nomura Securities cho biết, sự biến động này phần lớn bị ảnh hưởng bởi các vị thế JGB dài hạn của nhà đầu tư nước ngoài, những người "thích đặt cược vào các tín hiệu chính trị".
Theo Hiệp hội Các nhà kinh doanh chứng khoán Nhật Bản, nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng trái phiếu JGB kỳ hạn siêu dài trong 8 tháng liên tiếp tính đến tháng 8/2025. Lượng mua hàng tháng của họ đã đạt kỷ lục 2,3 nghìn tỷ yên (15,56 tỷ USD) vào tháng 4/2025, vượt xa lượng mua của các công ty bảo hiểm nhân thọ trong nước - vốn là những khách hàng chủ lực truyền thống của loại trái phiếu này.
"Chúng tôi vẫn giữ tỷ trọng thấp đối với tổng thể các trái phiếu kỳ hạn của Nhật Bản, và kỳ vọng rằng BOJ có thể sẽ phải hành động nhanh hơn một chút so với những gì thị trường đang dự đoán", ông Vincent Chung, nhà quản lý danh mục đầu tư thu nhập cố định tại T Rowe Price (Hong Kong), cho biết.
BOJ đã từ bỏ chính sách lãi suất âm vào năm ngoái và vẫn đang trên lộ trình tăng lãi suất từ từ, trái ngược với chính sách nới lỏng ở hầu hết các ngân hàng trung ương lớn khác.
"Khi BOJ duy trì chính sách lãi suất âm, biến động của các trái phiếu kỳ hạn ngắn bị hạn chế. Nhưng bây giờ cả hai đầu của đường cong đều dịch chuyển, giúp nhà đầu tư dễ dàng hơn trong việc đặt cược vào hình dạng của đường cong", ông Toru Suehiro, nhà kinh tế trưởng tại Daiwa Securities, nhận định.
Bà Takaichi đã giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu vòng hai vào ngày 4/10 để lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền, đưa bà trở thành ứng cử viên sáng giá cho vị trí nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản.
Thêm vào đó, thị trường đang chờ đợi cuộc họp của BOJ trong tháng này. Xác suất cho một đợt tăng lãi suất hiện chỉ còn 20%, giảm mạnh so với mức gần 40% vào đầu tháng.
Ông Kentaro Hatono, người đứng đầu bộ phận thu nhập cố định toàn cầu tại Asset Management One cho rằng, khi các nhà đầu tư đặt cược vào cả hai kịch bản trên, thị trường JGB vốn trầm lắng sẽ dễ bị tổn thương hơn trước những biến động sắp tới.
"Nhà đầu tư ngày càng khó xem trái phiếu là tài sản trú ẩn an toàn", ông Hatono kết luận.
