Đằng sau câu chuyện trượt thầu do từ chối làm rõ năng lực

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Tình trạng nhà thầu từng thực hiện nhiều hợp đồng thi công xây dựng lớn nhưng lại bị loại tại một số gói thầu vì lý do không đáp ứng năng lực, kinh nghiệm, không hợp tác trong việc trả lời làm rõ hồ sơ dự thầu (HSDT) ngày càng phổ biến. Điểm chung của các gói thầu này là tỷ lệ giảm giá thấp do thiếu cạnh tranh.
Nhiều gói thầu xây lắp cạnh tranh thấp do nhà thầu không hợp tác trong việc trả lời làm rõ hồ sơ dự thầu. Ảnh minh họa: Nhã Chi
Nhiều gói thầu xây lắp cạnh tranh thấp do nhà thầu không hợp tác trong việc trả lời làm rõ hồ sơ dự thầu. Ảnh minh họa: Nhã Chi

Công ty CP Xây dựng vận tải đầu tư kinh doanh nhà Hải Đăng (gọi tắt là Nhà Hải Đăng) được ghi nhận trúng ít nhất 30 gói thầu từ tháng 8/2016 đến nay với tổng giá trị xấp xỉ 1.500 tỷ đồng. Riêng tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Vĩnh Lợi (tỉnh Bạc Liêu), nhà thầu này từng trúng một số gói thầu có giá trị lớn. Đơn cử, tại Gói thầu số 12 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Xây dựng tuyến đường tránh chợ Vĩnh Hưng (giá gói thầu 71,526 tỷ đồng), Liên danh Nhà Hải Đăng - Công ty CP Minh Sơn Bạc Liêu trúng thầu với giá 70,929 tỷ đồng.

Tại huyện Cần Giờ, TP.HCM, Nhà Hải Đăng trúng Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Xây dựng kè kiên cố bảo vệ khu dân cư Bình Thạnh, xã Bình Khánh (từ kè Bình Thạnh đến rạch Ông Duệ) với giá 67,416 tỷ đồng (giá gói thầu 67,621 tỷ đồng); Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Xây dựng kè kiên cố bảo vệ khu dân cư ấp An Hòa, xã An Thới Đông (đoạn từ kè Bà Tổng đến ngã ba sông Soài Rạp) với giá 63,295 tỷ đồng (giá gói thầu 63,347 tỷ đồng).

Trúng loạt gói thầu lớn, nhưng tại Gói thầu số 11 Toàn bộ phần xây lắp công trình thuộc Dự án Nâng cấp, mở rộng đường vào chùa Hưng Thiện (ĐH.30B) có giá 20,322 tỷ đồng, Nhà Hải Đăng lại bị Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Vĩnh Lợi (Bên mời thầu - BMT) đánh giá không đáp ứng năng lực, kinh nghiệm, cụ thể là không đáp ứng về nhân sự, máy móc, thiết bị. Dù BMT đã có văn bản đề nghị làm rõ HSDT, nhưng Nhà Hải Đăng không trả lời. Kết quả, Liên danh Hợp tác xã Xây dựng Minh Phú - Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Dịch vụ Phan Hiền trúng thầu với giá 20,248 tỷ đồng.

Tương tự, Công ty CP Minh Sơn Bạc Liêu bị loại từ vòng đánh giá năng lực, kinh nghiệm tại Gói thầu số 04 Toàn bộ phần xây lắp công trình thuộc Dự án Cải tạo, sửa chữa Trường Tiểu học Lê Văn Tám (điểm trung tâm), xã Vĩnh Hưng do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Vĩnh Lợi mời thầu. Gói thầu chỉ có giá 1,319 tỷ đồng nhưng Minh Sơn Bạc Liêu lại trượt thầu do “giá trị tài sản ròng của nhà thầu trong năm tài chính gần nhất không đáp ứng hồ sơ mời thầu”.

Tình trạng một số nhà thầu trượt dễ dàng khá phổ biến tại các gói thầu do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Vĩnh Lợi làm BMT. Có thể kể tới Gói thầu số 07 Toàn bộ phần xây lắp công trình thuộc Dự án Xây dựng 15 phòng học Trường Tiểu học Phan Bội Châu (điểm lẻ), ấp Trung Hưng, xã Vĩnh Hưng A. Gói thầu có giá 10,745 tỷ đồng, Hợp tác xã Xây dựng Minh Phú trúng thầu với giá 10,424 tỷ đồng. Liên danh Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Dịch vụ Đức Nghĩa - Công ty TNHH MTV Xây dựng Lê Kiệt bị loại vì thỏa thuận liên danh… không hợp lệ (thỏa thuận liên danh không thể hiện rõ công việc cụ thể và ước tính giá trị tương ứng mà từng thành viên đảm nhận). Khi BMT có văn bản yêu cầu làm rõ thì Liên danh không hồi đáp. Nhà thầu Đức Nghĩa trước đó từng trúng một số gói thầu như: Gói thầu XL05 Thi công xây dựng đoạn 3.2 dài 2.665m thuộc Dự án Kè chống ngập dọc Quốc lộ 1A qua địa bàn Bạc Liêu (130 tỷ đồng); Gói thầu Thi công nạo vét kênh trục cầu số 2 Phước Long (hơn 27 tỷ đồng).

Khảo sát nhiều gói thầu trên cả nước cho thấy, tình trạng nhà thầu cung cấp tài liệu trong HSDT không thể hiện đúng năng lực, kinh nghiệm của mình và từ chối làm rõ khi BMT yêu cầu rất phổ biến, dẫn tới cạnh tranh thấp tại nhiều gói thầu.

Công ty CP Công nghệ Remy Việt Nam là một trong những nhà thầu thường trúng thầu tại những gói thầu mà đối thủ không phúc đáp yêu cầu làm rõ HSDT. Đơn cử, tại Gói thầu TB-01 Mua sắm hệ thống thiết bị lọc nước cho các trường học địa bàn huyện Hồng Dân - tỉnh Bạc Liêu (giai đoạn 2), Remy Việt Nam trúng thầu với giá 3,626 tỷ đồng. Công ty CP Xây dựng và Kỹ thuật Toàn Thịnh bị loại do không đạt về năng lực, kinh nghiệm, tài chính khi không phúc đáp văn bản yêu cầu làm rõ HSDT.

Tại Bình Phước, Công ty TNHH Xây dựng thương mại trang trí nội thất Tiền Hải bị loại tại Gói thầu Đường ĐT.759 - ông Nhi (đoạn ông Sám đến ông Nhi) do không đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm (thiết bị thi công không đạt). Dù từng thi công nhiều công trình lớn, nhưng nhà thầu này không thể đáp ứng năng lực, kinh nghiệm tại gói thầu chỉ 6,166 tỷ đồng, do không trả lời yêu cầu làm rõ HSDT.

Tại Gói thầu Tư vấn khảo sát, cắm ranh mốc giải phóng mặt bằng, thiết kế bản vẽ thi công và dự toán xây dựng công trình hạ tầng phục vụ nuôi trồng thủy sản ở thị xã Duyên Hải (Trà Vinh), 2 nhà thầu là Công ty CP Tư vấn xây dựng Bạc Liêu, Công ty TNHH Đầu tư và Xây dựng hạ tầng miền Tây đều không trả lời yêu cầu làm rõ HSDT.

Chuyên gia đấu thầu Nguyễn Việt Hùng cho biết, nhà thầu dự thầu phải có trách nhiệm với HSDT, các yêu cầu làm rõ từ phía BMT để chứng minh chính xác năng lực, kinh nghiệm của mình. Nếu cung cấp các tài liệu làm sai lệch bản chất năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu cũng như không hợp tác trong việc làm rõ HSDT là làm méo mó công tác đấu thầu, giảm cạnh tranh, hiệu quả đấu thầu.

Chuyên đề