 |
| Theo thống kê sơ bộ, 40% doanh nghiệp xây dựng, vật liệu xây dựng nằm trong “hệ bất động sản” đều đang “thở Oxy”, một số DN đã ngừng hoạt động. Ảnh minh họa: Nhã Chi |
Sức khỏe của các doanh nghiệp xây dựng (DN XD), sản xuất và kinh doanh vật liệu xây dựng (VLXD) hiện nay ra sao, thưa ông?
Hiện nay, hầu hết DN XD và VLXD đều trong tình trạng bị chủ đầu tư nợ và dắt theo nợ ngân hàng, nợ nhà cung cấp, nợ nhà thầu phụ, nợ nhân viên và cả nợ thuế. Nhiều dự án, nhiều công trình, trong đó các công trình sắp hoàn thành cũng phải dừng thi công. Nhiều đơn hàng xuất khẩu của các nhà sản xuất VLXD không thể thực hiện được. Lãi suất ngân hàng dâng lên đến 16% khiến DN không thể tránh khỏi sự mất cân đối dòng tiền và tác động nghiêm trọng lên cả hệ sinh thái của toàn ngành. Nhiều DN đứng trước bờ vực phá sản, hàng vạn người lao động đã mất việc làm và rất nhiều người khác đang có nguy cơ đó, gây bất an cho xã hội.
 |
| Ông Đinh Hồng Kỳ |
Để giúp DN trong ngành có thể vượt qua khủng hoảng, tránh sự đổ vỡ có tính dây chuyền trong toàn hệ thống, SACA, Hội Kỹ sư xây dựng Việt Nam (VSCE) và Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình vừa có văn bản kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước và Bộ trưởng Bộ Xây dựng đề xuất các giải pháp khẩn cấp tháo gỡ khó khăn kịp thời cho các DN XD, VLXD.
Cụ thể, chúng tôi tha thiết kiến nghị cho phép các ngân hàng cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ DN hoạt động trong lĩnh vực XD, sản xuất và kinh doanh VLXD, cũng như đối với các chủ đầu tư dự án bất động sản (BĐS) với thời gian được cơ cấu nợ là 24 tháng. Đồng thời, nhanh chóng có giải pháp cụ thể để tháo gỡ kịp thời các vướng mắc hiện tại về pháp lý cho các dự án BĐS...
Liệu trong 24 tháng, những khó khăn nêu trên có thể được xử lý không, thưa ông? Nếu chấp nhận giải pháp này, các ngân hàng phải lường trước khối nợ xấu thế nào nếu ngành XD và VLXD tiếp tục khó khăn, thưa ông?
Đúng là phải thông cảm với những khó khăn của ngành ngân hàng trong việc phải chấp hành các quy tắc an toàn. Tuy vậy, các ngân hàng cần phải linh hoạt hơn với từng DN. Nếu không giãn, thay đổi nhóm nợ cho DN thì ngân hàng không thu được tiền. Càng siết nợ thì DN càng nhanh phá sản. Đành rằng, ngân hàng không cung cấp nguồn vốn cho việc mở rộng đầu tư sản xuất, nhưng có thể linh động cho DN vay vốn để trả lương và giữ chân người lao động.
Phản ánh của các hiệp hội khiến rất nhiều người cảm nhận về bức tranh u ám của toàn ngành XD và VLXD. Thực tế, sức khỏe của các thành viên có phải đều xấu như vậy không, thưa ông?
Không chỉ XD, VLXD, các DN hoạt động ở lĩnh vực khác như dệt may, da giày… cũng gặp vô vàn khó khăn. Phần lớn DN sản xuất trên địa bàn TP.HCM đang duy trì 2 ngày làm việc/tuần, DN nào duy trì được 4 ngày làm việc/tuần được xem là rất may mắn. Nhiều DN nợ lương từ tháng 1/2023, thậm chí là tiền Tết. Theo thống kê sơ bộ, 40% DN XD, VLXD nằm trong “hệ BĐS” đều đang “thở Oxy”, một số DN đã ngừng hoạt động.
Tuy nhiên, trong bức tranh đó, hiện vẫn có một số điểm sáng, dù le lói. Như chia sẻ của một DN dây cáp điện có doanh thu 2.000 tỷ đồng/năm, mặc dù doanh thu giảm 30%, nhưng vẫn khá hơn thời Covid-19. Đó là nhờ DN đã nhắm vào thị trường nhà dân, hệ thống bán lẻ, thay vì chỉ chăm chăm vào dự án BĐS. Hay một số DN chuyển hướng, xoay trục kịp thời sang các dự án đầu tư công, dù giải ngân có chậm, nhưng vẫn có công việc đều đặn.
Theo ông, lúc này Chính phủ và DN cần làm gì?
Điều Chính phủ cần làm nhất lúc này là sớm ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Nghị quyết số 33/NQ-CP về giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Nếu không có văn bản hướng dẫn thì cả ngân hàng và DN, không ai dám làm. Đừng cầu toàn quá, quan trọng là chính sách ra đúng lúc DN hấp hối đang cần, nếu chậm trễ thì không còn tác dụng, không cứu vãn được nữa.
Để hỗ trợ thị trường XD và VLXD (đóng góp khoảng 60% GDP), Chính phủ cần tập trung đẩy mạnh quyết liệt việc triển khai các dự án đầu tư công.
Đối với các thành viên của SACA, các DN cần hỗ trợ lẫn nhau bằng cách tiêu thụ sản phẩm của nhau. Đồng thời, mỗi hội viên cần phải cơ cấu lại, từ chi phí, nhân sự, ngành hàng… cho đến chuyển đổi số, hiện đại hóa mô hình DN. Muốn tồn tại thì DN phải thay đổi. Mua bán và sáp nhập (M&A) cũng là một xu hướng tích cực mà các DN có thể tận dụng lúc này, bởi đa phần các cuộc M&A đều mang lại hiệu quả tốt hơn cho những DN yếu kém.
Để đối mặt với khó khăn, thách thức hiện nay, bản thân Secoin cũng buộc phải thay đổi, cơ cấu lại bộ máy, diện tích sản xuất, nhân sự, tập trung vào những ngành hàng có khả năng tiêu thụ được. Nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới mà thị trường ngách nước ngoài đang thiếu và phục vụ cho các dự án BĐS song song với dự án đầu tư công… Với 9 nhà máy hiện có, giải pháp tổng thể của Secoin là phải “thắt lưng buộc bụng”, cơ cấu gọn nhẹ, linh hoạt hơn.
Về tầm nhìn dài hạn, chúng ta phải chấp nhận thương đau. Trong thất bại luôn có cơ hội. Bất cứ cuộc khủng hoảng nào rồi cũng sẽ qua đi, xung đột địa chính trị sẽ thay thế bằng một trật tự kinh tế mới. Khi đó, nếp kinh doanh cũ sẽ bị thay thế bởi làn sóng ngành nghề mới. Các mô hình kinh doanh BĐS hiện nay sẽ được thay thế bằng những mô hình kinh doanh mới, hoạt động lành mạnh và bền vững hơn. Kinh nghiệm từ 3 cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới từ năm 1997 cho đến nay cho thấy, nhiều quốc gia cũng đã xử lý như vậy, không có cách nào khác.
