 |
| Nhiều nhà thầu sẵn sàng đầu tư phát triển khoa học công nghệ, đầu tư thiết bị, máy móc và mạnh dạn áp dụng sáng kiến thi công để đẩy nhanh tiến độ triển khai các công trình hạ tầng trọng điểm. Ảnh: Tiên Phong |
Những việc như vậy nhiều khi đòi hỏi thêm chi phí, hy sinh lợi nhuận, tất cả vì danh dự và trách nhiệm nhà thầu với công trình lớn của đất nước. Từ thực tế này, nhiều ý kiến mong muốn Nhà nước có thêm sự hỗ trợ để tiếp sức cho nhà thầu, nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ công trình trong giai đoạn tới.
Chuyện vượt khó của nhà thầu
Tại một cuộc tọa đàm mới đây, khi nhìn lại việc triển khai các dự án đường cao tốc Bắc Nam phía Đông, ông Phạm Văn Khôi, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành, kể lại, tại Dự án cao tốc đoạn Vũng Áng - Bùng, Phương Thành thực hiện gói thầu xây dựng dài khoảng 25 km nhưng gặp rất nhiều khó khăn về địa hình, địa chất cũng như nguồn vật liệu. Nhà thầu đã tổ chức thi công quyết liệt khối lượng chính, với hơn 10 triệu m³ đào và khoảng 6 triệu m³ đắp. Tuy nhiên, tại đoạn qua sông Gianh, khu vực Km612, nhằm tiết kiệm chi phí đầu tư, tư vấn thiết kế đề xuất phương án xử lý nền bằng giếng cát. Để thực hiện phương án này, bắt buộc phải sử dụng cát vàng. Trên địa bàn khu vực sông Gianh, nguồn cát vàng, đặc biệt là cát thô, không hề khan hiếm, nhưng trữ lượng khai thác mỏ được cấp phép tại đây mỗi năm chỉ khoảng 10.000 m³, trong khi nhu cầu của Dự án lên tới 300.000 m³. Do đó, Công ty buộc phải lập kế hoạch xin cấp mỏ vật liệu.
Mặc dù chính quyền địa phương đã thống nhất chủ trương, song trong quá trình triển khai lại phát sinh khó khăn từ phía người dân, dẫn đến ách tắc, không thể khai thác. Cuối cùng, để kịp tiến độ, nhà thầu Phương Thành buộc phải chuyển đổi phương án từ sử dụng giếng cát sang sử dụng đất, chấp nhận phát sinh thêm khoảng 40 tỷ đồng chi phí chênh lệch. “Để thực hiện phương án trên, nhà thầu phải tự lo toàn bộ chi phí. Tuy nhiên, vì tiến độ, vì danh dự của nhà thầu và vì mục tiêu chung của Dự án, khi được cấp có thẩm quyền chấp thuận, chúng tôi đã quyết định triển khai. Nhờ vậy, Dự án mới có thể hoàn thành sớm hơn tiến độ 6 tháng”, lãnh đạo Phương Thành cho biết.
Trong áp dụng công nghệ mới, ông Phạm Văn Khôi chia sẻ, hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam đang nỗ lực tiếp cận hầu hết các công nghệ hiện đại trên thế giới, song vẫn gặp nhiều vướng mắc về quy định, như thử nghiệm công nghệ, đơn giá… Đơn cử, trước đây để Phương Thành đưa công nghệ bê tông nhựa rỗng vào thực tế đã phải mất tới 6 năm. Do đó, doanh nghiệp mong muốn có cơ chế, chính sách phù hợp để khoa học công nghệ sớm được ứng dụng nhanh hơn vào triển khai các dự án.
Ông Nguyễn Quang Huy, Tổng giám đốc Tập đoàn Đèo Cả cũng cho biết, ở Việt Nam, khi đưa công nghệ mới vào mất rất nhiều thời gian trong hoàn thiện các thủ tục pháp lý để đưa ra nghiệm thu, thanh lý. Do đó, để thích nghi với bối cảnh trên, Đèo Cả tập trung nghiên cứu cải tiến công nghệ cũ trước khi đưa công nghệ mới vào nhằm rút ngắn thời gian áp dụng đại trà. Phương pháp thi công hầm NATM của Đèo Cả là một ví dụ khi được cải tiến từ phương pháp thi công hầm cũ trước đây.
Đối với góc độ tư vấn, ông Phạm Hữu Sơn, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Tư vấn thiết kế GTVT - TEDI chia sẻ, điều băn khoăn hiện nay là sự hỗ trợ của Nhà nước cho các doanh nghiệp. Ở Trung Quốc, khi xây dựng hệ thống đường sắt, họ cho doanh nghiệp đi học ở châu Âu và các nước khác bằng kinh phí nhà nước. Còn chúng ta chưa có sự hỗ trợ nào cả. Mọi sự hỗ trợ (nếu có), lại thường ở giai đoạn vận hành khai thác. Với việc chuyển giao công nghệ, chúng ta đang thực hiện chủ yếu qua ban quản lý dự án nhưng chưa có nhiều hiệu quả. Chúng ta cũng không có nguồn kinh phí để thử ứng dụng những phương án, công nghệ mới...
Giúp nhà thầu lớn mạnh
Theo ông Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam, khoa học công nghệ đã tác động rất lớn để góp phần hoàn thành mục tiêu 3.000 km đường cao tốc. Hiện nay, nhiều nhà đầu tư, nhà thầu đã nhận thấy cơ hội trong việc triển khai các dự án đường cao tốc, họ sẵn sàng đầu tư đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ, đầu tư thiết bị, máy móc và các sáng kiến thi công. Sự trưởng thành của các doanh nghiệp, những nỗ lực của họ trong ứng dụng khoa học công nghệ, đưa công nghệ mới vào thi công, triển khai dự án rất cần sự đồng hành của Nhà nước. Nhà nước cần quan tâm đến sự lớn mạnh của các doanh nghiệp: tư vấn, nhà thầu, có cơ chế bù đắp cho những nỗ lực, nguồn lực mà họ bỏ ra vì một mục tiêu chung phát triển hạ tầng đất nước.
Bên cạnh đó, thực thi cơ chế thưởng vượt tiến độ, theo một số nhà thầu, cũng là cách để động viên, bù đắp, tạo động lực cho nhà thầu bứt tốc trong những dự án đang và sẽ triển khai. “100 đồng tiền công không bằng 1 đồng tiền thưởng. Những doanh nghiệp nhà thầu tăng ca, tăng kíp làm thêm giờ cần phải được khuyến khích bằng những cơ chế thưởng xứng đáng để có động lực bứt tốc ở những dự án tiếp theo”, ông Nguyễn Bá Đoàn, Chủ nhiệm chính trị Binh Đoàn 12 chia sẻ.
Ông Lê Văn Dương, Phó Cục trưởng Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng nhận định, liên quan đến việc sớm đưa khoa học công nghệ vào ứng dụng, hiện các quy định của Nhà nước tương đối đầy đủ, cơ quan quản lý luôn mong muốn đưa những gì tốt nhất của thế giới để ứng dụng xây dựng công trình. Điều đó được thể hiện qua hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn đồng bộ, cho phép áp dụng cả tiêu chuẩn, quy chuẩn Việt Nam, nước ngoài và những công nghệ mới nhất. Từ đây, cùng một dự án, tư vấn thiết kế có thể tính toán, lựa chọn và tư vấn cho chủ đầu tư phương án tốt nhất, tiết kiệm chi phí nhất. “Quan trọng là cách thức tổ chức phải thực hiện tốt nhất. Muốn làm được vậy, sự phối hợp giữa các bên liên quan cần chặt chẽ, hiệu quả hơn”, ông Dương nói.
