Đến năm 1966, ngành nước tiếp tục đánh dấu bước ngoặt mới khi chuyển dịch từ khai thác nước ngầm sang khai thác nước mặt sông Đồng Nai, cùng sự ra đời của Nhà máy nước Thủ Đức – công trình mang tính chiến lược giúp bảo đảm nguồn nước ổn định cho hàng triệu người dân.
Sau năm 1975, hệ thống cấp nước Thành phố được tiếp quản, phục hồi và không ngừng được củng cố trong bối cảnh còn nhiều khó khăn. Nhờ tinh thần kiên trì và quyết tâm của đội ngũ kỹ sư, công nhân ngành nước, TP.HCM đã duy trì được nguồn nước sạch an toàn cho người dân, đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của đô thị trong giai đoạn mới.
Trước yêu cầu cấp thiết về hạ tầng và nhu cầu nước sạch của một đô thị đặc biệt, ngành nước Thành phố hiểu rằng cần một mô hình quản trị hiện đại hơn, chuyên nghiệp hơn để đáp ứng kỳ vọng của cộng đồng. Chính vì vậy, năm 2005, Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO) chính thức được thành lập – đánh dấu cột mốc mở ra một giai đoạn bứt phá mạnh mẽ.
SAWACO – 20 năm tăng tốc mạnh mẽ
Năm 2005 đánh dấu bước chuyển mình đột phá trong mô hình quản lý của ngành cấp nước Thành phố. Ngày 24/5/2005, Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO) chính thức được thành lập theo Quyết định số 85/2005/QĐ-UB của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con. Mô hình này đã mở ra giai đoạn phát triển mới, giúp SAWACO phát huy tính tự chủ, sáng tạo, khả năng huy động các nguồn lực, đồng thời thu hút vốn đầu tư để hiện đại hóa hệ thống cấp nước.
20 năm qua, SAWACO đã viết nên một chương đầy tự hào, thực hiện sứ mệnh “SAWACO phát triển vì cộng đồng”. Thành tựu nổi bật nhất là việc đạt được chỉ tiêu 100% hộ dân Thành phố Hồ Chí Minh được tiếp cận nước sạch vào năm 2016. Chỉ tiêu này được Tổng công ty nỗ lực duy trì liên tục cho đến nay, phục vụ cho hàng triệu cư dân sinh sống và làm việc tại TP.HCM.
Về năng lực sản xuất, SAWACO đã bứt phá mạnh mẽ khi nâng công suất hơn 200%, đạt tổng công suất gần 2,4 triệu m³/ngày vào năm 2024. Sự tăng trưởng này có được nhờ việc triển khai hàng loạt dự án trên cơ sở xã hội hóa, bao gồm: Nhà máy nước BOO Thủ Đức (phát nước vào năm 2009, công suất thiết kế 300.000 m³/ngày), Nhà máy nước Kênh Đông (phát nước vào năm 2013, công suất thiết kế 200.000 m³/ngày), Nhà máy nước Thủ Đức III (phát nước vào năm 2015, công suất thiết kế 300.000 m³/ngày), và Nhà máy nước Tân Hiệp II (phát nước vào năm 2016, công suất thiết kế 300.000 m³/ngày). Riêng các nhà máy xã hội hóa này đã đóng góp tổng công suất thiết kế lên tới 1.100.000 m³/ngày.
Bên cạnh tăng nguồn cung, SAWACO còn chú trọng nâng cao hiệu quả vận hành. Trong 20 năm, SAWACO đã đạt được bước tiến dài trong thực hiện sứ mệnh đảm bảo cấp nước an toàn, liên tục, chất lượng cho nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh: Tỷ lệ nước thất thoát thất thu đã giảm mạnh từ hơn 40% vào năm 2005 đến nay xuống còn khoảng 12%; Mạng lưới đường ống cũng được phát triển mạnh mẽ, tăng gần 500%, đạt gần 11.000 km đường ống; Số lượng đấu nối dịch vụ cũng tăng 300%, lên khoảng 1,6 triệu đồng hồ nước khách hàng.
Định hướng “Khách hàng là trung tâm” đã thúc đẩy SAWACO tập trung ứng dụng khoa học kỹ thuật - công nghệ và chuyển đổi số. Tổng công ty đã xây dựng Trung tâm vận hành hệ thống cấp nước và ứng dụng hệ thống giám sát và quản lý từ xa như SCADA, WebGIS và NMS để kiểm soát mạng lưới theo thời gian thực. Chất lượng nước sạch luôn được kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo đạt quy chuẩn quốc gia QCVN 01-1:2024/BYT của Bộ Y tế. SAWACO đang tiếp tục nghiên cứu, hướng tới mục tiêu cung cấp nước uống trực tiếp tại vòi sau năm 2025.
Phát triển ngành nước bền vững - Đổi mới công nghệ - Kết nối toàn cầu
Trong thời gian tới, SAWACO ưu tiên phát triển bền vững, chủ động ứng phó với những thách thức ngày càng lớn như biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn và ô nhiễm nguồn nước. Định hướng đến năm 2030, Tổng Công ty đặt mục tiêu nâng công suất cấp nước lên 3,6 triệu m³/ngày thông qua đầu tư xây dựng các nhà máy mới (Thủ Đức IV, Kênh Đông II, Tân Hiệp III, Thủ Đức V) và hình thành cụm hồ chứa nước thô dung tích 10 triệu m³ nhằm tăng khả năng dự trữ, bảo đảm an ninh nguồn nước. Trong bối cảnh mở rộng địa giới hành chính sau sáp nhập, SAWACO tiếp tục triển khai các giải pháp để bảo đảm cung cấp nguồn nước sạch, an toàn và ổn định cho toàn bộ người dân TP.HCM mới trong phạm vi quản lý.
SAWACO ưu tiên đổi mới công nghệ, thúc đẩy ứng dụng công nghệ xanh, kết hợp chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả vận hành và chất lượng dịch vụ. Mục tiêu là xây dựng hệ thống cấp nước thông minh, tích hợp các nền tảng như SCADA, WebGIS và trí tuệ nhân tạo (AI) để giám sát và điều phối mạng lưới theo thời gian thực.
Không ngừng mở rộng hợp tác quốc tế, SAWACO tích cực kết nối với các tổ chức và đơn vị cấp nước hàng đầu thế giới (như JICA, ADB, WB, Osaka và PUB Singapore,…) nhằm tiếp cận công nghệ tiên tiến, nâng cao năng lực quản lý và chung tay giải quyết các thách thức về an ninh nguồn nước. Với những sáng kiến và cam kết hành động, SAWACO góp phần khẳng định vai trò và trách nhiệm trong việc ứng phó các thách thức môi trường toàn cầu.
