 |
| Ảnh minh họa |
Theo hướng dẫn tại Thông tư 22/2024/TT-BKHĐT, quy trình đánh giá HSDT với gói thầu xây lắp bắt đầu từ bước 1 là đánh giá tính hợp lệ của HSDT. Nhà thầu đạt ở tất cả nội dung về tính hợp lệ thì được chuyển sang bước 2 đánh giá về năng lực, kinh nghiệm. Khi đạt về năng lực, kinh nghiệm sẽ sang bước tiếp theo. Trong đó, ở bước 2, đối với các nội dung về nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu, tổ chuyên gia đánh giá trên cơ sở thông tin kê khai của nhà thầu... Trường hợp nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu (nếu có) mà nhà thầu đề xuất trong HSDT không đáp ứng yêu cầu hoặc không chứng minh được khả năng huy động nhân sự, thiết bị thi công chủ yếu (bao gồm trường hợp nhân sự, thiết bị của nhà thầu đề xuất đã được huy động cho hợp đồng khác có thời gian làm việc trùng với thời gian thực hiện gói thầu này), Bên mời thầu cho phép nhà thầu bổ sung, thay thế. Nhà thầu chỉ được phép bổ sung, thay thế một lần đối với từng vị trí nhân sự, thiết bị trong một khoảng thời gian phù hợp nhưng không ít hơn 3 ngày làm việc. Nhà thầu không có nhân sự, thiết bị thay thế đáp ứng yêu cầu của HSMT thì bị loại...
Một cán bộ của công ty tư vấn thường xuyên tham gia tổ chuyên gia đánh giá HSDT chia sẻ, việc đánh giá nhân sự chủ chốt, thiết bị chủ yếu chiếm phần lớn thời gian của bước 2. Có những gói thầu thu hút hàng chục nhà thầu tham dự, đánh giá về nhân sự và thiết bị của nhiều HSDT rất mất thời gian, nhất là bước làm rõ.
Thực tế cũng có nhiều trường hợp bên mời thầu yêu cầu làm rõ nhưng nhà thầu không hợp tác. Phóng viên đã nhiều lần phản ánh về các trường hợp nhà thầu chào giá thấp nhưng HSDT không đầy đủ và không phản hồi khi được yêu cầu làm rõ về nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu. Việc chứng minh nhà thầu cố ý không làm rõ với động cơ thông thầu lại không hề dễ dàng. Vì thế nhà thầu chào giá thấp nhất có thể dễ dàng “tự trượt”, “nhường” cơ hội cho đối thủ chào giá cao hơn.
NĐ 214 đã có nhiều sửa đổi về nguyên tắc đánh giá HSDT đối với gói thầu xây lắp. Bên cạnh những nội dung kế thừa, theo khoản 2 Điều 29 NĐ 214, đối với gói thầu được tổ chức đấu thầu trong nước, tổ chuyên gia đánh giá nội dung về nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu của gói thầu xây lắp, PC, phần xây lắp trong gói thầu EC trên cơ sở cam kết của nhà thầu trong đơn dự thầu mà không đánh giá theo nội dung kê khai, tài liệu đính kèm trong HSDT. Sau khi đánh giá về tài chính, nhà thầu xếp hạng thứ nhất được đánh giá chi tiết về nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu theo kê khai, tài liệu đính kèm của nhà thầu trong HSDT. Trường hợp nội dung kê khai, tài liệu đính kèm của nhà thầu không đáp ứng, chủ đầu tư yêu cầu nhà thầu làm rõ HSDT để bổ sung, thay đổi nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu so với nội dung đã kê khai, tài liệu đính kèm trong HSDT. Việc bổ sung, thay đổi đối với từng nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu không đáp ứng được thực hiện tối đa 2 lần để bảo đảm nhà thầu có nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu đáp ứng yêu cầu của HSMT theo cam kết trong đơn dự thầu. Trường hợp nhà thầu không bổ sung, thay thế nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu hoặc sau khi làm rõ, bổ sung, thay thế, nhà thầu không bố trí được nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu đáp ứng yêu cầu của HSMT theo cam kết trong đơn dự thầu thì nhà thầu sẽ bị loại và bị đánh giá về uy tín khi tham dự thầu theo quy định tại Điều 20 của Nghị định này, bị khóa tài khoản trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chủ đầu tư công khai tên nhà thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.
Chia sẻ với phóng viên, một số đơn vị tư vấn cho rằng, quy định mới sẽ tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn, đơn giản hóa quy trình, thủ tục, thời gian đánh giá HSDT. Với gói thầu xây lắp, nhất là gói thầu có nhiều nhà thầu tham dự, tổ chuyên gia sẽ không phải đánh giá nội dung nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu kê khai tại tất cả HSDT hợp lệ, mà chỉ đánh giá đối với nhà thầu xếp thứ nhất. Hơn nữa, quy định chặt chẽ về chế tài khi nhà thầu xếp thứ nhất không bổ sung, thay thế nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu sẽ buộc nhà thầu phải có trách nhiệm cao, nghiêm túc với cam kết của mình khi dự thầu, hạn chế thông thầu.
