Trong quá trình thực thi pháp luật đất đai cùng với việc vận hành mô hình chính quyền 2 cấp đã bộc lộ một số bất cập, khó khăn đòi hỏi phải sớm có những văn bản hướng dẫn để các quy định đi vào đời sống và thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp.
Cụ thể, hiện các xã đều có quy hoạch về nông thôn mới, quy hoạch về đô thị, trong đó tích hợp quy hoạch về đất đai, việc tiếp tục làm quy hoạch cấp xã dẫn đến sự chồng chéo, khó áp dụng. Ngoài ra, có sự thiếu liên thông giữa các cấp chính quyền dẫn đến việc nhiều dự án đã có chủ trương đầu tư nhưng lại vướng mắc thủ tục vì chưa được cập nhật vào trong các kế hoạch sử dụng đất.
Bên cạnh đó, việc thu hồi đất theo cơ chế thỏa thuận còn nhiều bước trung gian, thời hạn quá dài. Quy định bắt buộc phải hoàn thành dự án tái định cư trước khi thu hồi đất đang làm chậm tiến độ ngay cả khi người dân đã đồng thuận. Thực tế nhiều dự án đã thỏa thuận được từ 75 - 90% diện tích, hầu hết các hộ gia đình đồng thuận, nhưng vẫn không triển khai được vì thiếu quy định pháp luật về Nhà nước thu hồi, gây lãng phí, thiệt hại lớn cho nhà đầu tư.
Một số dự án đấu giá đất đã thực hiện đúng mục đích sử dụng, đáp ứng các quy định của pháp luật chuyên ngành như xây dựng, môi trường, phòng cháy chữa cháy, khoáng sản nhưng vẫn phải xin chấp thuận chủ trương đầu tư mới làm thủ tục thuê đất được. Đây là thủ tục bất hợp lý kéo dài, làm nản lòng nhà đầu tư.
Do đó, chúng tôi kiến nghị hoàn thiện và nên bỏ quy hoạch sử dụng đất đối với cấp xã nơi đã có những quy hoạch nông thôn, quy hoạch đô thị tích hợp. Sửa đổi toàn bộ những điều khoản còn nhắc đến cấp huyện trong Luật Đất đai, phân định rõ thẩm quyền giữa tỉnh và xã, rút ngắn thời hạn thông báo thu hồi đất, cho phép thu hồi đất khi người dân đồng thuận, kể cả khi chưa hoàn thành tái định cư hoặc ban hành mức hỗ trợ tạm cư tối thiểu trường hợp dự án đã có trên 75% diện tích hoặc hộ gia đình đồng thuận…
