Không soi kỹ hợp đồng, nhà thầu “thả gà ra đuổi”

(BĐT) - Trong đơn khiếu nại gửi đến Báo Đấu thầu ngày 6/9/2018, Công ty TNHH Tân Nguyên Khôi (Nhà thầu Tân Nguyên Khôi) cho rằng, Ban Quản lý dự án (QLDA) đầu tư xây dựng (ĐTXD) thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận đã tìm cách trì hoãn, không chịu thanh toán cho Nhà thầu.
Số tiền Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thị xã La Gi (Bình Thuận) nợ nhà thầu tại hai công trình nhà văn hóa xã là trên 334 triệu đồng. Ảnh minh họa: Lam Anh
Số tiền Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thị xã La Gi (Bình Thuận) nợ nhà thầu tại hai công trình nhà văn hóa xã là trên 334 triệu đồng. Ảnh minh họa: Lam Anh

Vốn không đủ để thanh toán khối lượng hoàn thành

Không chỉ gửi đơn đến Báo Đấu thầu, trước đó, ngày 17/8/2018, Công ty TNHH Tân Nguyên Khôi cũng đã gửi đơn khiếu nại đến UBND thị xã La Gi “tố” Ban QLDA ĐTXD thị xã La Gi với những nội dung tương tự. Theo Đơn khiếu nại, ngày 5/1/2018, Công ty có tham dự thầu qua mạng và đã trúng hai gói thầu cung cấp và lắp đặt thiết bị công trình thuộc Dự án Nhà Văn hóa xã Tân Hải và Dự án Nhà Văn hóa xã Tân Phước, do Ban QLDA ĐTXD thị xã La Gi làm chủ đầu tư. Ngày 6/3/2018, Chủ đầu tư và Nhà thầu đã ký kết hai hợp đồng cung cấp và lắp đặt thiết bị công trình đối với hai dự án này (giá trị mỗi hợp đồng là 265.220.700 đồng). Thời hạn hoàn thành hợp đồng là ngày 6/4/2018.

Ngày 3/4/2018, Nhà thầu Tân Nguyên Khôi đã tiến hành lắp đặt, bàn giao thiết bị hai công trình nhà văn hóa nêu trên và đã được Chủ đầu tư xác nhận. Tiếp đó, ngày 1/6/2018, Ban QLDA ĐTXD thị xã La Gi đã tổ chức nghiệm thu hàng hóa để đưa vào sử dụng. Đến ngày 3/7/2018, Nhà thầu đã nhận được tiền  thanh toán cho Dự án Nhà Văn hóa xã Tân Hải là 100.000.000 đồng và Dự án Nhà Văn hóa xã Tân Phước là 96.335.000 đồng. Cho đến nay, số tiền nợ còn lại chưa được thanh toán của hai dự án này lần lượt là 165.220.700 đồng và 168.885.700 đồng.

Ngày 4/7/2018, Nhà thầu gửi Công văn số 047/CV-TNK để “đòi nợ” Chủ đầu tư. Ngày 18/7/2018, Nhà thầu nhận được Văn bản trả lời số 224/QLDA của Chủ đầu tư với nội dung: “Công trình này được UBND Tỉnh ghi kế hoạch vốn đầu tư công hàng năm để triển khai thực hiện, trong năm 2018 có bố trí vốn nhưng không đủ để thanh toán khối lượng hoàn thành… Số còn lại, sau khi được cấp thẩm quyền phê duyệt quyết toán vốn đầu tư hoàn thành theo quy định và được ghi bổ sung vốn trong năm 2018 (nếu có) hoặc kế hoạch đầu tư công năm 2019 thì Ban QLDA ĐTXD thị xã La Gi sẽ thanh toán dứt điểm cho Công ty”. 

Có đặt nhà thầu vào thế đã rồi?

Một chuyên gia đấu thầu nhấn mạnh, trường hợp nêu trên là bài học cho các nhà thầu bởi trong quá trình thương thảo ký kết hợp đồng đã không làm rõ nội dung kế hoạch vốn của gói thầu. Luật Đấu thầu (Điều 98 Khoản 9) quy định: “Tổ chức lựa chọn nhà thầu khi nguồn vốn cho gói thầu chưa được xác định dẫn tới tình trạng nợ đọng vốn của nhà thầu” là một trong những hành vi bị cấm trong đấu thầu. Trong trường hợp nêu trên, nếu Chủ đầu tư đã xác định nguồn vốn nhưng không nêu rõ kế hoạch giải ngân vốn cụ thể cho từng giai đoạn để Nhà thầu thực hiện Gói thầu thì Nhà thầu cần yêu cầu Chủ đầu tư làm rõ điều này trong quá trình thương thảo ký kết hợp đồng, tránh tình trạng tự đẩy mình vào thế đã rồi.
Theo ông Nguyễn Hữu Phước, Giám đốc Công ty TNHH Tân Nguyên Khôi, trong quá trình đăng Báo Đấu thầu và kể cả lúc thương thảo ký kết thực hiện các gói thầu nêu trên, Ban QLDA ĐTXD thị xã La Gi đã không nói rõ nguồn vốn cấp phát được bao nhiêu và có nằm trong tài khóa năm 2018 không. Bên cạnh đó, Hợp đồng và Biên bản thanh lý hợp đồng là những biểu mẫu do Chủ đầu tư đưa ra, Nhà thầu Tân Nguyên Khôi buộc phải chấp thuận để có thể tiến hành ký kết hợp đồng giữa hai bên.

Nhà thầu Tân Nguyên Khôi còn cho rằng, những điều khoản nêu trong Hợp đồng và Biên bản thanh lý hợp đồng, cùng sự thiếu rõ ràng, minh bạch về nguồn vốn cấp phát đã đặt Nhà thầu vào thế đã rồi để chiếm dụng vốn của Nhà thầu. Trong khi đó, giá trúng thầu của Công ty lại rất cạnh tranh và Chủ đầu tư không chịu lãi suất khi trả chậm (02 năm) cho Nhà thầu. “Việc công trình Nhà Văn hóa xã Tân Hải và Nhà Văn hóa xã Tân Phước không được ghi kế hoạch vốn là chuyện của Chủ đầu tư. Doanh nghiệp chúng tôi chỉ biết thực hiện hoàn thành và thanh lý hợp đồng theo đúng hợp đồng đã ký kết. Phần còn nợ là 334.106.400 đồng sau ngày 1/6/2018, Ban QLDA ĐTXD thị xã La Gi có trách nhiệm thực hiện thanh toán theo điều khoản hợp đồng”, ông Phước lập luận.

Trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu xung quanh những kiến nghị nêu trên, ông Cao Mạnh Khởi, Giám đốc Ban QLDA ĐTXD thị xã La Gi cho rằng, theo hợp đồng đã ký kết giữa hai bên, tại Điều 6 có ghi: “Bên B chịu trách nhiệm bỏ vốn để thi công lắp đặt và được thanh toán khối lượng thực tế hoàn thành theo biên bản nghiệm thu của công trình và theo kế hoạch vốn của công trình được cơ quan có thẩm quyền liên quan ghi cấp phát hàng năm”. Vì vậy, ông Khởi cho biết, số tiền còn lại của hai công trình nêu trên sẽ được thanh toán dứt điểm cho Nhà thầu khi cơ quan có thẩm quyền ghi bổ sung vốn trong năm 2018 hoặc trong kế hoạch đầu tư công năm 2019.

Trong khi Ban QLDA ĐTXD thị xã La Gi vẫn bảo lưu lý do chậm trễ thanh toán thì Nhà thầu Tân Nguyên Khôi lại hết sức bức xúc vì cho rằng Nhà thầu đã bị đẩy vào thế hoàn toàn bất lợi, khiến những lình xình nêu trên chưa thể đi đến hồi kết. Đây cũng chính là bài học cho các nhà thầu trong quá trình thương thảo và ký kết hợp đồng, bởi nếu không tỉnh táo và soi kỹ các điều khoản trong hợp đồng dễ phải chuốc lấy nhiều bất lợi về sau.

Chuyên đề