 |
| Đến nay, số dự án LNG thuộc Quy hoạch điện VIII điều chỉnh được đầu tư chỉ đếm trên đầu ngón tay. Ảnh: Xuân Thành |
Nhà đầu tư chưa mặn mà
Sau gần 3 tháng kể từ ngày ra quyết định hủy thông báo mời thầu lựa chọn nhà đầu tư Dự án Nhiệt điện LNG Nghi Sơn lần 2, chia sẻ với phóng viên, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Trưởng ban Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Việc triển khai Dự án đang gặp khó. Đến thời điểm này, Ban vẫn đang nghiên cứu phương án bảo đảm tính khả thi để triển khai Dự án. Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, yêu cầu về tiến độ với Dự án khá thách thức. Vì thế, chúng tôi đang phải tính toán làm sao phương án được lựa chọn phải vừa bảo đảm được tiến độ, vừa bảo đảm được tính hấp dẫn với nhà đầu tư. Đây là bài toán rất khó trong bối cảnh hiện nay đối với dự án điện LNG.
Trước đó, dự án trên đã phải hủy thông báo mời thầu 1 lần, sau đó sửa đổi hồ sơ mời thầu (HSMT) và gia hạn mời thầu nhiều lần nhưng vẫn chưa thu hút được nhà đầu tư tham dự. Lý do là không có nhà đầu tư nào nộp hồ sơ dự thầu, mặc dù theo danh sách ngắn được Ban công bố trước đó, có tới 5 nhà đầu tư quốc tế bày tỏ quan tâm.
Dự án Nhà máy Nhiệt điện LNG Nghi Sơn có tổng vốn đầu tư 57.524 tỷ đồng (tương đương hơn 2,24 tỷ USD), công suất 1.500 MW, vận hành năm 2028. Tại Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, Bộ Công Thương lưu ý, đây là một trong các dự án cần có giải pháp để bảo đảm tiến độ vận hành theo quy hoạch được duyệt. Tuy nhiên, tới thời điểm này, vẫn chưa lựa chọn được nhà đầu tư triển khai Dự án.
Điều đáng nói, đây là khó khăn chung của nhiều dự án điện LNG thuộc Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Tại các hội thảo, tọa đàm về năng lượng được tổ chức gần đây, một số ý kiến cho biết, nhiều dự án LNG khác cũng chưa lựa chọn được nhà đầu tư như: LNG Hiệp Phước, LNG Hải Lăng, LNG Quỳnh Lập…
Số dự án LNG thuộc Quy hoạch điện VIII điều chỉnh được đầu tư chỉ đếm trên đầu ngón tay (LNG Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4, LNG Thái Bình, Ô Môn IV). Với Dự án Nhà máy Nhiệt điện LNG Quảng Trạch II, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đang trong thời gian phát hành HSMT Gói thầu EPC…
Gỡ khó thế nào?
Về nguyên nhân khiến các dự án LNG chưa hấp dẫn nhà đầu tư, tại Tọa đàm “Tìm lối mở cho điện sạch - Gỡ nút thắt chính sách, khơi thông năng lượng” vừa diễn ra, ông Nguyễn Duy Giang, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) cho rằng, một trong những nguyên nhân chính là các cơ chế hiện nay đối với điện khí LNG chưa đủ thuyết phục bên cho vay. Theo ông Giang, dự án điện LNG thường có quy mô công suất lớn và vốn đầu tư lên tới hàng tỷ USD, không thể vay quốc tế nếu không chứng minh được dòng tiền ổn định và khả năng trả nợ.
Ông Giang cho biết, trước đây, Nhà nước từng có cơ chế bảo lãnh, giúp nhà đầu tư và ngân hàng yên tâm hơn. Tuy nhiên, khi cơ chế bảo lãnh nhà nước bị hạn chế từ năm 2017, việc vay vốn của các dự án gặp khó khăn. Các ngân hàng thương mại, đặc biệt là ngân hàng quốc tế, khi đánh giá dự án đều thấy rủi ro, khiến quá trình đăng ký vay vốn kéo dài.
Bên cạnh khó khăn này, đại diện PV Power cho biết thêm, các dự án điện khí LNG còn đối mặt với việc thiếu hụt nguồn cung ứng thiết bị, bởi nhiều hãng sản xuất thiết bị turbine khí lớn trên thế giới đều đã kín đơn hàng đến năm 2028, cạnh tranh về nguồn cung thiết bị đối với các dự án LNG cũng gay gắt hơn...
Đại diện Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (Lilama) chia sẻ, một trong những nguyên nhân khiến Lilama phải cân nhắc tham gia lựa chọn nhà thầu thực hiện dự án LNG là việc đặt hàng mua thiết bị gặp khó khăn, hạ tầng phục vụ nhập khẩu LNG còn thiếu.
Để tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực đầu tư, ông Giang đề nghị, cần cơ chế linh hoạt hơn, chia sẻ rủi ro rõ ràng hơn. Cần có hợp đồng mua bán điện (PPA) đủ điều kiện cho các dự án điện trọng điểm, đặc biệt là điện khí LNG - lĩnh vực có chi phí đầu tư lớn và chu kỳ hoàn vốn dài.
Đại diện Hội Dầu khí Việt Nam nhấn mạnh, cần có cơ chế mua bán điện trực tiếp rõ ràng hơn thì mới có thể khơi thông nguồn lực đầu tư vào các dự án này.
Liên quan đến vấn đề thiết bị cho các dự án LNG, một số nhà đầu tư, nhà thầu gợi ý, cần đẩy nhanh các bước thủ tục để triển khai đầu tư các dự án, bởi nếu không đặt hàng sớm sẽ gặp bất lợi cả về giá và thời gian giao hàng, ảnh hưởng đến tiến độ dự án.
Tại Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 - 2030 vừa được Bộ Công Thương gửi Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Công Thương đề xuất bổ sung quy định về cơ chế đặc thù vượt trội và tháo gỡ khó khăn cho các dự án nhiệt điện sử dụng khí LNG nhập khẩu, trong đó tập trung vào cơ chế sản lượng điện tối thiểu dài hạn và thời gian áp dụng.
Theo Dự thảo Nghị quyết, Bộ Công Thương đề xuất cơ chế cam kết sản lượng phát điện ở mức 75% sản lượng phát điện bình quân đối với các dự án điện khí sử dụng LNG nhập khẩu trong thời hạn 10 năm. Cơ chế này nhằm giúp nhà đầu tư yên tâm khi triển khai, góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng và đưa các dự án vào vận hành đúng kế hoạch…
