Ảnh: Thái Hà |
Chia nhỏ gói thầu để chỉ định
TTCP cho biết, dự án trên được Bộ Giao thông vận tải (GTVT) phê duyệt năm 2003 với tổng mức đầu tư gần 99 tỷ đồng. Từ năm 2004 - 2008, Dự án dừng triển khai. Tháng 9/2008, Dự án chuyển đổi chủ đầu tư cho UBND TP. Hà Nội và Thành phố giao cho UBND quận Long Biên làm chủ đầu tư thực hiện Dự án. Tổng mức đầu tư điều chỉnh lần cuối (tháng 8/2014) là gần 1.583 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng gần 269 tỷ đồng, chi phí giải phóng mặt bằng là 1.299 tỷ đồng. Nguồn vốn sử dụng cho Dự án là nguồn thu tiền sử dụng đất, đấu giá quyền sử dụng đất và được ứng trước từ ngân sách TP. Hà Nội. Trong đó, giá trị nghiệm thu đạt gần 1.434 tỷ đồng, giá trị đã thanh toán là 1.413,5 tỷ đồng.
Kết luận thanh tra nêu rõ, công tác thiết kế bản vẽ thi công do Công ty CP Tư vấn và Đầu tư xây dựng CCIC Hà Nội thiết kế và lập dự toán theo từng gói thầu, thời gian thực hiện từ tháng 5/2009 đến tháng 11/2010, được UBND quận Long Biên phê duyệt có một số điểm không phù hợp với thiết kế kỹ thuật do Bộ GTVT phê duyệt. Một số chỉ tiêu thiết kế và chủng loại thiết bị điện chiếu sáng trong các gói thầu không được thiết kế đồng bộ trên tuyến, dẫn đến trong quá trình thi công phải thay đổi và điều chỉnh thiết kế, dự toán, vi phạm Khoản 3 Điều 54 Luật Xây dựng 2003. Tổng giá trị tư vấn thiết kế bản vẽ thi công gần 2,9 tỷ đồng, nhưng UBND quận Long Biên không tổ chức đấu thầu, vi phạm Điểm đ Khoản 1 Điều 20 Luật Đấu thầu 2005.
Kế hoạch đấu thầu của Dự án có 35 gói thầu, gồm 18 gói xây lắp, 14 gói tư vấn (9 gói chỉ định thầu), 3 gói chi phí khác. Tuy nhiên, gói thầu tư vấn thiết kế bản vẽ thi công không có trong kế hoạch đấu thầu. TTCP khẳng định, việc phân chia Dự án thành nhiều gói thầu nhỏ là chưa đảm bảo tính đồng bộ của Dự án, chia nhỏ gói thầu tư vấn giám sát thành 6 gói từ số 21 - 26 và gói thầu tư vấn khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công chia làm 2 gói thầu (số 19 và 20) để chỉ định thầu là thiếu cạnh tranh trong đấu thầu, vi phạm Khoản 2, Khoản 4 Điều 6, Khoản 7 Điều 12 Luật Đấu thầu 2005 và Thông tư số 02/2009/TT-BKH hướng dẫn lập kế hoạch đấu thầu.
Chủ đầu tư tự ý thay đổi thiết kế
Theo TTCP, tháng 1/2010, UBND quận Long Biên ủy quyền cho Ban Quản lý dự án (QLDA) quận Long Biên phê duyệt điều chỉnh, bổ sung thiết kế bản vẽ thi công - dự toán các công việc điều chỉnh, phát sinh mà không làm thay đổi mục tiêu, quy mô, không làm vượt tổng mức đầu tư của Dự án. Tuy nhiên, tháng 8/2014, Giám đốc Ban QLDA quận Long Biên lại phê duyệt bổ sung “chi phí đo gắn tọa độ diện tích, cắm mốc giao đất, cắm mốc chia lô phục vụ việc giao đất tái định cư” và điều chỉnh tổng mức đầu tư lên gần 1.583 tỷ đồng là trái thẩm quyền, vi phạm Khoản 2 Điều 7 Nghị định 112/2009/NĐ-CP về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình.
Tại Kết luận thanh tra, TTCP đã chỉ ra một loạt sai phạm của Chủ đầu tư là UBND quận Long Biên như: điều chỉnh lùi thời gian khởi công các gói thầu số 3, số 4 sau thời gian hợp đồng có hiệu lực hơn 1 năm; tạm ứng thanh toán vượt giá trị nghiệm thu hơn 2,6 tỷ đồng ở Gói thầu số 1 và Gói thầu số 6 nhưng đến thời điểm thanh tra vẫn chưa thu hồi về ngân sách nhà nước; ký các phụ lục hợp đồng riêng với từng nhà thầu trong liên danh, không ràng buộc trách nhiệm của các thành viên liên danh trong việc đảm bảo chất lượng, tiến độ thực hiện gói thầu; phê duyệt bù trượt giá để thanh toán cho nhà thầu trái quy định, gây thất thoát hơn 14,2 tỷ đồng…
Đặc biệt, đối với hạng mục trồng cây xanh nằm trong các gói thầu 01, 02, 03, 04 do Công ty TNHH MTV Cơ điện công trình thực hiện (giá trị nghiệm thu thanh toán là 5,9 tỷ đồng), UBND quận Long Biên đã thực hiện không đúng chỉ đạo của UBND TP. Hà Nội, tự ý thay đổi thiết kế đã được duyệt về chủng loại cây xanh 2 bên tuyến đường từ cây hoàng lan, phượng vĩ thành cây long não. TTCP cho biết, kiểm tra thực địa trên toàn tuyến còn 142/512 cây long não, chết 370 cây (chiếm 72,3% tổng số cây), gây thất thoát ngân sách nhà nước gần 4,3 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, nhà thầu đã tự ý thay đổi biện pháp thi công, thuê các nhà thầu phụ thực hiện mà không báo cáo, không có sự chấp thuận của Chủ đầu tư, không tuân thủ hợp đồng ký kết, hưởng chênh lệch số tiền gần 0,7 tỷ đồng...