 |
| Dự án Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ đạt khoảng 21,3% giá trị hợp đồng EPC, trong đó phần xây dựng hoàn thành 82%, phần cung cấp lắp đặt thiết bị khoảng 15,3%. Ảnh: Nhật Huy |
Dự án sử dụng vốn vay ưu đãi của Chính phủ Hungary với tổng giá trị 56,927 triệu EUR (tương đương hơn 1.727 tỷ đồng). Mục tiêu của Dự án là xây dựng bệnh viện chuyên khoa ung bướu quy mô 500 giường, trang thiết bị đồng bộ, hiện đại.
Theo Kết luận số 369/KL-TTCP ngày 15/10/2025 của Thanh tra Chính phủ, Dự án mới đạt khoảng 21,3% giá trị khối lượng hợp đồng EPC, tương đương 297,6 tỷ đồng/1.393 tỷ đồng, trong đó phần xây dựng đã hoàn thành 82%, phần cung cấp lắp đặt thiết bị xây dựng hoàn thành khoảng 15,3%. Do hiệp định vay hết hiệu lực từ tháng 7/2022 mà chưa được gia hạn, Dự án bị đình trệ, nhiều thiết bị y tế nhập khẩu chưa thể lắp đặt, lưu kho thời gian dài gây phát sinh chi phí và nguy cơ xuống cấp.
Theo cơ quan thanh tra, trong quá trình tổ chức thực hiện Dự án, UBND TP. Cần Thơ, Sở Y tế TP. Cần Thơ, Liên danh nhà thầu và các đơn vị tư vấn còn có khuyết điểm, sai phạm dẫn đến chậm tiến độ, tiềm ẩn nguy cơ gây lãng phí nguồn vốn vay và ngân sách địa phương. Cụ thể là quyết định phê duyệt Dự án trước khi có đánh giá tác động môi trường; quyết định điều chỉnh thời gian thực hiện dự án chưa phù hợp; điều chỉnh thiết kế cơ sở kéo dài, trong đó khối lượng phát sinh ngoài hợp đồng EPC…
Đáng chú ý, khâu lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng EPC có nhiều khiếm khuyết, nhiều nội dung không đúng quy định. Đơn cử, kế hoạch lựa chọn nhà thầu chưa xác định rõ phương thức lựa chọn nhà thầu, nguồn vốn, tiến độ thanh toán; danh mục thiết bị kèm hợp đồng chưa đáp ứng yêu cầu ít nhất 50% hàng hóa xuất xứ Hungary theo Hiệp định khung ký ngày 12/1/2016 giữa hai Chính phủ. Liên danh nhà thầu EPC chỉ đáp ứng khoảng 0,78% hàng hóa có xuất xứ Hungary, khiến việc thông quan, nhập khẩu thiết bị bị ách tắc, phát sinh chi phí lưu kho hơn 11,6 tỷ đồng, cùng khối lượng tăng ngoài hợp đồng khoảng 17 tỷ đồng. Việc quản lý khối lượng, chất lượng và thanh toán chưa chặt chẽ; một số chứng từ tạm ứng chưa đủ điều kiện quyết toán…
Được biết, Liên danh MAGYAR - VMD - BDCC (Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng) - CONINCO - AZUSA là nhà thầu thực hiện hợp đồng EPC giá trị hơn 56,927 triệu EUR. Khối lượng đảm nhiệm của các thành viên lần lượt là VMD (33,587 triệu EUR), MAGYAR (5.693 EUR), CONINCO (472.948 EUR), AZUSA (85.391 EUR) và Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng (22,776 triệu EUR).
Kết luận số 369/KL-TTCP cũng chỉ ra, hợp đồng EPC quy định thời gian thực hiện không phù hợp; xây dựng đơn giá xây dựng theo m2 hoàn thiện dẫn đến không xác định được chính xác giá trị thực hiện làm cơ sở thanh toán cho nhà thầu, không ký được phụ lục hợp đồng đối với khối lượng phát sinh, không xác định được khối lượng đã thực hiện dang dở. Phụ lục hợp đồng thay đổi thành viên đứng đầu liên danh, điều chỉnh tỷ lệ khối lượng công việc thực hiện giữa các thành viên được Bộ Ngoại giao Hungary không phản đối, nhưng không đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Nhà thầu liên danh nước ngoài hoạt động xây dựng tại Việt Nam trước khi được cấp giấy phép hoạt động xây dựng theo quy định, thi công phần khối lượng phát sinh so với hợp đồng khi chưa tổ chức thẩm định, phê duyệt dự toán, khối lượng phát sinh theo thẩm quyền. Chậm hoàn thành Dự án dẫn đến phát sinh tăng tổng mức đầu tư do chênh lệch tỷ giá đồng EUR khoảng 212 tỷ đồng…
Trước khi Thanh tra Chính phủ ban hành kết luận, ngày 24/6/2025, Sở Tài chính Cần Thơ đã tham mưu UBND Thành phố báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề xuất chấm dứt việc thực hiện hiệp định vay ODA, đồng thời chuyển Dự án sang đầu tư bằng vốn trong nước. Theo báo cáo, tổng nhu cầu vốn còn lại khoảng 950 - 1.000 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương hỗ trợ 600 tỷ đồng, ngân sách TP. Cần Thơ bố trí 350 tỷ đồng. Cần Thơ cam kết hoàn thành công trình và đưa vào hoạt động trong năm 2026, với mốc tiến độ cụ thể: quý IV/2025 hoàn tất điều chỉnh chủ trương đầu tư và ký lại phụ lục hợp đồng EPC; quý II/2026 hoàn thành lắp đặt thiết bị, chạy thử; quý IV/2026 nghiệm thu, bàn giao và đưa vào sử dụng. Cũng trong văn bản gửi UBND TP. Cần Thơ, Sở Tài chính kiến nghị cho phép kế thừa giá trị khối lượng đã thực hiện bằng vốn ODA, không yêu cầu hoàn trả, đồng thời rà soát, phê duyệt bổ sung các chi phí hợp lệ (gồm 17 tỷ đồng phát sinh ngoài hợp đồng và 11,686 tỷ đồng chi phí lưu kho).
Ngày 8/11/2025, báo cáo Thủ tướng tại Hội nghị trực tuyến phiên họp thứ 21 Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia và trọng điểm ngành giao thông vận tải, ông Trương Cảnh Tuyên, Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ cho biết, thủ tục để tái khởi động Dự án Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ đã được chuẩn bị hoàn tất. Theo ông Tuyên, ngày 14/11, UBND TP. Cần Thơ sẽ trình HĐND Thành phố xem xét điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc chuyển đổi nguồn vốn và ký lại phụ lục hợp đồng EPC. Đây được coi là bước ngoặt quan trọng để Dự án được tái khởi động ngay trong quý IV/2025 theo đúng lộ trình chỉ đạo của Thủ tướng. UBND TP. Cần Thơ cam kết hoàn thành toàn bộ thủ tục trong năm 2025, tổ chức đấu thầu, triển khai thi công phần còn lại, đưa Bệnh viện vào vận hành trong năm 2026.
Theo Thanh tra Chính phủ, việc chậm hoàn thành Dự án Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư, làm giảm ý nghĩa, mục tiêu phục vụ khám chữa bệnh cho người dân và giảm tải cho hệ thống y tế địa phương, mà còn gây lãng phí hàng trăm tỷ đồng vốn đầu tư dở dang. Dự án này mang ý nghĩa nhân văn đặc biệt, khi bệnh ung thư đang trở thành gánh nặng ngày càng lớn tại Đồng bằng sông Cửu Long, trong khi năng lực điều trị chuyên sâu của khu vực còn hạn chế. Việc tái khởi động Dự án, vì vậy, không chỉ là khắc phục hậu quả sau thanh tra, mà còn là thước đo tinh thần trách nhiệm và năng lực quản lý của cơ quan nhà nước trong thực hiện các dự án sử dụng vốn vay nước ngoài.
Dự án Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ đang đứng trước cơ hội “tái khởi động” với quyết tâm và cơ chế mới. Nếu việc điều chỉnh chủ trương đầu tư được thông qua trong tháng 11, công trình có thể tái khởi động ngay từ cuối năm, hướng tới mục tiêu hoàn thành trong năm 2026, đúng cam kết của địa phương và chỉ đạo của Chính phủ.
Ông Lê Tiến Vinh, cán bộ phụ trách dự án thuộc Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng cho biết, nhà thầu kỳ vọng các vướng mắc tại Bệnh viện Ung bướu TP. Cần Thơ sớm được tháo gỡ để nhanh chóng tái khởi động và hoàn thành trong năm 2026, vừa phát huy hiệu quả đầu tư vừa đồng thời bảo đảm quyền lợi cho nhà thầu.
