 |
| Đến hết tháng 9/2025, cả nước có 231.337 doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường, tăng 26,41% so với cùng kỳ năm 2024. Ảnh: Xuân Mộc |
Chính sách đã đi vào cuộc sống
Ngày 4/5/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó khẳng định, khu vực này là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân; là lực lượng tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số.
Nghị quyết đặt ra mục tiêu, đến năm 2030, cả nước có 2 triệu DN hoạt động, đóng góp khoảng 55 - 58% GDP, giải quyết việc làm cho 84 - 85% tổng số lao động và năng suất lao động tăng bình quân 8,5 - 9,5%/năm.
Hàng loạt văn bản chính sách cụ thể hóa Nghị quyết 68 đã tạo nên niềm tin mới vào môi trường kinh doanh, cổ vũ tinh thần khởi nghiệp.
Thông tin từ Cục Phát triển DN tư nhân và Kinh tế tập thể thuộc Bộ Tài chính cho biết, đến hết tháng 9/2025, cả nước có 231.337 DN gia nhập và tái gia nhập thị trường, tăng 26,41% so với cùng kỳ năm 2024. Kể từ khi Nghị quyết số 68-NQ/TW được thông qua vào tháng 5/2025, bình quân mỗi tháng có hơn 18.672 DN thành lập mới (trong đó tháng 6 đạt mốc hơn 24.000 DN thành lập mới), tăng gần 44,7% so với bình quân 5 tháng đầu năm (12.907 DN/tháng). Con số này gấp hơn 1,5 lần mức trung bình giai đoạn 2021 - 2024 và gấp 1,7 lần mức trung bình giai đoạn 2016 - 2020.
Tính riêng trong quý III/2025, cả nước có 53.798 DN đăng ký thành lập mới, tăng 33,2% so với quý III/2024. 9 tháng năm 2025 ghi nhận 83.353 DN quay trở lại hoạt động, tăng 41,32% so với cùng kỳ năm trước. Đây là minh chứng rõ ràng cho tác động tích cực của Nghị quyết 68-NQ/TW và các chính sách hỗ trợ của Chính phủ đã củng cố niềm tin của cộng đồng DN.
Không chỉ khu vực DN, 9 tháng năm nay cả nước đã có 651.504 hộ kinh doanh được cấp thành lập mới, tăng 58,27% so với cùng kỳ.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho rằng: “Thành công của Nghị quyết 68 được đo bằng niềm tin của DN. Khi DN yên tâm đầu tư, mạnh dạn đổi mới, đó chính là chỉ dấu cho thấy chính sách đã đi vào cuộc sống”.
Để bước ra khỏi “tư duy đi sau”…
Bên cạnh điểm sáng về việc gia nhập và tái gia nhập thị trường của DN, Cục Phát triển DN tư nhân và Kinh tế tập thể cho biết, 9 tháng đầu năm, có 174.933 DN rút lui khỏi thị trường, tăng 6,82% so với cùng kỳ năm 2024. Những con số này cho thấy, vẫn còn khó khăn, thách thức trong môi trường kinh doanh...
Chia sẻ câu chuyện của DN, đại diện Công ty CP Tập đoàn Long Phương cho biết, đến thời điểm này, Dự án BT Nhà máy Nước mặt TP. Bắc Ninh (gần 500 tỷ đồng) do Công ty làm chủ đầu tư đã vận hành được 10 năm, cung cấp nước sạch cho người dân trên địa bàn các xã, phường thuộc TP. Bắc Ninh, thị xã Quế Võ, huyện Tiên Du (cũ). Theo hợp đồng BT, cơ quan quản lý nhà nước sẽ hoàn trả cho nhà đầu tư 7 dự án đối ứng. Tuy nhiên, đến nay, một số vướng mắc liên quan đến vấn đề tài chính và nghĩa vụ thanh toán đối với nhà đầu tư vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. “Ngày 9/9/2015 tròn kỷ niệm 10 năm vận hành Dự án nhưng vẫn còn 3 dự án đối ứng chưa được bàn bàn giao cho nhà đầu tư”, đại diện nhà đầu tư cho biết.
Nhắc lại một trong những chỉ đạo quan trọng của Nghị quyết 68 là yêu cầu xử lý các tồn đọng của các dự án đầu tư kéo dài, tạo cơ chế đặc thù để giải quyết, khơi thông nguồn lực cho khu vực kinh tế tư nhân bứt phá, đại diện Tập đoàn Long Phương mong muốn cơ quan có thẩm quyền sớm ban hành hướng dẫn cụ thể tháo gỡ khó khăn thực chất, tạo điều kiện cho DN phát triển.
Trường hợp của Long Phương chỉ là một trong số rất nhiều vướng mắc mà chủ đầu tư các dự án BT khác trên cả nước gặp phải thời gian qua, nhưng chưa được xử lý dứt điểm mặc dù nhiều dự án đã được đưa vào sử dụng. Vướng mắc kéo dài không được xử lý ảnh hưởng xấu đến “sức khỏe” tài chính, làm giảm niềm tin của nhà đầu tư vào môi trường kinh doanh.
Đối với ĐMST, ông Nguyễn Hồng Phong, Tổng giám đốc Công ty CP Công nông nghiệp Tiến Nông cho biết, trong kỷ nguyên kinh tế tri thức, ĐMST không còn là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn để Việt Nam bứt phá. Nhiều quốc gia như Singapore, UAE… đã áp dụng mô hình quản lý pháp lý thích ứng và tiên liệu để thúc đẩy ĐMST. Tuy vậy, ở Việt Nam, khung pháp lý về ĐMST vẫn còn nhiều hạn chế, như thiếu cơ chế thử nghiệm an toàn; quy định cứng, thiếu linh hoạt…
Cũng liên quan đến vấn đề pháp lý, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký, Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chia sẻ, các cuộc khảo sát mà VCCI thực hiện thường xuyên ghi nhận mối lo ngại của DN về những rủi ro pháp lý trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Rủi ro không chỉ đến từ chính sách pháp luật thiếu nhất quán, mà còn đến từ nguy cơ bị hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự thuần túy. Đây là nguyên nhân khiến DN tư nhân e ngại đầu tư, không dám thử nghiệm mô hình kinh doanh mới…
“Một thể chế kiến tạo phát triển không thể thiếu một môi trường pháp lý an toàn, minh bạch và ổn định. Đây không chỉ là yêu cầu cấp bách từ thực tiễn mà còn là nền tảng để khơi thông mọi dòng chảy phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Khi DN không còn e ngại rủi ro pháp lý, họ sẽ mạnh dạn đầu tư, ĐMST đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế”, ông Tuấn nêu quan điểm.
Dự cảm về tương lai, ông Nguyễn Hồng Phong cho rằng, ĐMST chỉ phát huy hiệu quả khi được nâng đỡ bởi một khung pháp lý thích ứng và tiên liệu - vừa khuyến khích thử nghiệm, vừa bảo đảm an toàn cho xã hội. Bài học từ thực tiễn cho thấy, nơi nào chính sách đi sau thì cơ hội bị bỏ lỡ, nhưng nơi dám mở sandbox, lắng nghe DN đều có bước tiến rõ rệt. Vì vậy, chúng ta cần xem khung pháp lý như “hệ điều hành” quốc gia - phải được cập nhật thường xuyên, nếu không sẽ tụt hậu. “Đặt DN và người dân ở vị trí trung tâm của ĐMST. Nếu làm được điều này, Việt Nam hoàn toàn có thể đi trước trong các lĩnh vực chiến lược như nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, trí tuệ nhân tạo. Đây chính là chìa khóa thể chế để nước ta bước ra khỏi “tư duy đi sau” và khẳng định vai trò dẫn dắt trong khu vực”, ông Phong tin tưởng.
Nhiều ý kiến mong rằng, với sự quyết tâm, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, niềm tin của cộng đồng DN, doanh nhân, thời gian tới, DN Việt Nam, trong đó có khu vực tư nhân sẽ tiếp tục bứt phá mạnh mẽ, góp sức vào công cuộc xây dựng đất nước giàu mạnh, hùng cường.
