Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia vừa có báo cáo dự báo kinh tế năm 2016, trong đó đáng chú ý là nhận định về sức ép đối với tỷ giá sẽ mạnh hơn 2015.
Ủy ban Giám sát nhận định năm 2016 có nhiều yếu tố thuận lợi để giúp cán cân ngoại tệ ổn định. Cụ thể, giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ cán đích 13,5 tỷ USD. Đầu tư gián tiếp nước ngoài dự báo cũng tăng mạnh do tăng trưởng cải thiện, kinh tế vĩ mô duy trì ổn định, cho dù việc Mỹ tăng lãi suất có thể ảnh hưởng đến dòng vốn đầu tư gián tiếp vào các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển.
Hơn nữa, đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán dự kiến tăng do tỷ lệ sở hữu nước ngoài được nâng lên theo quy định của Nghị định 60 và hoạt động M&A được đẩy mạnh. Lượng kiều hối dự báo tăng lên 14 tỷ USD trong năm 2016. Chính phủ có kế hoạch phát hành 3 tỷ USD trái phiếu ra thị trường vốn quốc tế.
Tuy nhiên, vẫn có những nhân tố không thuận lợi cho cán cân thanh toán như nhập siêu tăng. Nguyên nhân là đầu tư tăng làm tăng nhu cầu nhập khẩu máy móc, thiết bị trong khi tăng trưởng cải thiện làm tăng sức mua của dân chúng đối với hàng nhập khẩu. Do đó, Ủy ban Giám sát dự báo nhập siêu ở mức 4 tỷ USD, tăng so với mức nhập siêu khoảng 3,2 tỷ USD ước cho năm 2015.
Xu hướng mất giá so với đồng đôla của đồng tiền các nước ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh về giá của hàng xuất khẩu Việt Nam, nhất là xuất khẩu nông sản. "Năm 2016, có sức ép đối với tỷ giá, phần nào mạnh hơn 2015, đòi hỏi chính sách cần linh hoạt, thận trọng. Đồng thời chính sách tỷ giá nói riêng và chính sách tiền tệ nói chung cần được hỗ trợ đồng bộ bởi các chính sách khác như chính sách tài khóa, chính sách thương mại", Ủy ban Giám sát dự báo.
Về lạm phát, cơ quan này cho rằng CPI sẽ tăng ở mức 3%. So với mục tiêu lạm phát dưới 5% do Quốc hội đề ra, năm 2016 có nhiều dư địa cho việc chủ động điều chỉnh giá hàng hóa và dịch vụ cơ bản cũng như tỷ giá.
Ước tính mỗi 1% tăng lên của tỷ giá làm tăng lạm phát thêm 0,06-0,1%. Mức tác động này thấp hơn ở thời kỳ lạm phát cao khi tâm lý lạm phát của dân chúng thiếu ổn định.
Theo đó, lãi suất ngân hàng cũng chịu sức do lạm phát tăng làm tăng kỳ vọng của dân chúng, qua đó gây áp lực làm tăng lãi suất huy động. Cầu tín dụng của khu vực tư nhân tiếp tục tăng trong khi nhu cầu phát hành trái phiếu chính phủ không giảm.
Xu hướng tăng lãi suất USD trên thị trường thế giới làm thu hẹp khoảng cách giữa lãi suất nội tệ và ngoại tệ. Xu hướng này hạn chế khả năng giảm lãi suất của NHNN để đảm bảo mục tiêu ổn định tỷ giá. Ngoài ra, nhu cầu trích lập dự phòng rủi ro cũng hạn chế khả năng giảm lãi suất cho vay của các ngân hàng.
