Trung Quốc cần nhiều hơn việc nới lỏng tiền tệ để vực dậy nền kinh tế

Ảnh Internet

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) vào hôm thứ 24/9 đã gây bất ngờ cho thị trường khi công bố kế hoạch cắt giảm một số lãi suất, bao gồm cả lãi suất cho các khoản vay thế chấp hiện có.

Larry Hu, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Macquarie nhận định, động thái này có thể đánh dấu "sự bắt đầu của việc kết thúc chuỗi giảm phát dài nhất của Trung Quốc kể từ năm 1999". Trung Quốc đang phải vật lộn với nhu cầu nội địa yếu kém.

"Theo quan điểm của chúng tôi, con đường khả dĩ nhất để tái lạm phát là thông qua chi tiêu tài khóa cho lĩnh vực nhà ở, được tài trợ bởi bảng cân đối kế toán của PBOC", ông Larry Lu cho biết. Đồng thời, ông nhấn mạnh rằng cần có thêm hỗ trợ tài khóa, bên cạnh những nỗ lực tăng cường thị trường nhà ở.

Thị trường trái phiếu phản ánh sự thận trọng hơn so với cổ phiếu. Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 2% sau thông tin cắt giảm lãi suất, trước khi tăng lên khoảng 2,07%. Con số này vẫn thấp hơn nhiều so với lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm của Mỹ là 3,74%.

Chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ và Trung Quốc phản ánh kỳ vọng của thị trường về tăng trưởng ở 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới đã khác nhau như thế nào. Trong nhiều năm, lợi suất trái phiếu Trung Quốc đã giao dịch cao hơn đáng kể so với lợi suất trái phiếu Mỹ, tạo động lực cho các nhà đầu tư rót vốn vào nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng này so với tăng trưởng chậm hơn ở Mỹ.

Tuy nhiên, điều đó đã thay đổi vào tháng 4/2022. Việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) tăng mạnh lãi suất khiến lợi suất trái phiếu Mỹ tăng cao hơn so với lợi suất trái phiếu Trung Quốc lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ.

Xu hướng này vẫn tiếp diễn, với khoảng cách giữa lợi suất trái phiếu Mỹ và Trung Quốc ngày càng nới rộng, ngay cả khi FED chuyển sang chu kỳ nới lỏng vào tuần trước.

FED giảm lãi suất 0,5%

"Thị trường đang hình thành một kỳ vọng trung đến dài hạn về tốc độ tăng trưởng của Mỹ và tỷ lệ lạm phát. Việc FED cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản không làm thay đổi nhiều triển vọng này", Yifei Ding, nhà quản lý danh mục đầu tư cố định cao cấp tại Invesco cho biết.

Đối với trái phiếu chính phủ Trung Quốc, ông Ding cho biết công ty có quan điểm "trung lập" và kỳ vọng lợi suất trái phiếu Trung Quốc sẽ vẫn ở mức tương đối thấp.

Nền kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng 5% trong nửa đầu năm nay, nhưng có những lo ngại rằng tăng trưởng cả năm có thể không đạt được mục tiêu khoảng 5% của nước này nếu không có thêm biện pháp kích thích kinh tế. Hoạt động công nghiệp đã chậm lại, trong khi doanh số bán lẻ chỉ tăng hơn 2% so với cùng kỳ năm trước trong những tháng gần đây.

Bộ Tài chính Trung Quốc vẫn duy trì quan điểm thận trọng. Mặc dù thâm hụt tài khóa tăng lên 3,8% vào tháng 10/2023 với việc phát hành trái phiếu đặc biệt, nhưng vào tháng 3/2024, các nhà chức trách đã quay trở lại mục tiêu thâm hụt 3% thông thường của họ.

Theo một phân tích được công bố vào ngày 24/9 bởi CF40, một tổ chức tư vấn hàng đầu của Trung Quốc tập trung vào tài chính và chính sách kinh tế vĩ mô, vẫn còn một khoảng trống chi tiêu trị giá 1 nghìn tỷ nhân dân tệ nếu Bắc Kinh muốn đạt được mục tiêu tài chính cho năm nay. Điều này dựa trên xu hướng thu nhập của chính phủ và giả định rằng chi tiêu đã lên kế hoạch sẽ được thực hiện.

"Nếu tăng trưởng thu nhập ngân sách chung không phục hồi đáng kể trong nửa cuối năm, có thể cần phải tăng thâm hụt và phát hành thêm trái phiếu kho bạc một cách kịp thời để lấp đầy khoảng trống thu nhập", báo cáo nghiên cứu của CF40 cho biết.

Khi được hỏi về xu hướng giảm trong lợi suất trái phiếu chính phủ Trung Quốc, Thống đốc PBOC Pan Gongsheng một phần cho rằng nguyên nhân là do tốc độ phát hành trái phiếu chính phủ chậm lại. Ông cho biết, PBOC đang làm việc với Bộ Tài chính Trung Quốc về tốc độ phát hành trái phiếu.

Nhìn chung, các nhà phân tích không kỳ vọng lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Trung Quốc sẽ giảm đáng kể trong tương lai gần.

Theo Haizhong Chang, Giám đốc điều hành tại Fitch (Trung Quốc) Bohua Credit Ratings, sau khi PBOC công bố cắt giảm lãi suất, "tâm lý thị trường đã thay đổi đáng kể và niềm tin vào việc tăng tốc tăng trưởng kinh tế đã được cải thiện".

Ông Haizhong Chang chỉ ra rằng, nới lỏng tiền tệ vẫn đòi hỏi phải có biện pháp kích thích tài khóa "để đạt được hiệu quả mở rộng tín dụng và đưa tiền vào nền kinh tế thực". "Đó là bởi đòn bẩy cao trong các doanh nghiệp và hộ gia đình Trung Quốc khiến họ không sẵn lòng vay thêm. Điều này cũng dẫn đến việc làm suy yếu tác dụng biên của chính sách tiền tệ nới lỏng", ông Haizhong Chang nhận xét.